Ustawa z dnia 28 lipca 2023 roku o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw została opublikowana w Dzienniku Ustaw i wejdzie w życie 1 stycznia 2024 roku. Część jej przepisów zacznie jednak obowiązywać wcześniej: od 1 września art. 8-11, a art. 2 i art. 6, dotyczące zmian w kodeksie postępowania cywilnego - 22 września.
Ustawa uchyla wygasający charakter emerytur pomostowych. Zapewnia też ochronę działaczy związkowych w sprawach z zakresu prawa pracy i wyłącza dodatek za szczególne warunki pracy z płacy minimalnej. Przepisy podwyższają też roczny limit odliczenia od dochodu wydatków z tytułu składek członkowskich zapłaconych na rzecz związków zawodowych. To efekt podpisanego 7 czerwca br. porozumienia rządu z "Solidarnością", które dotyczy m.in. emerytur pomostowych.
Zobacz procedurę w LEX: Ustalenie obowiązku opłacania składek na Fundusz Emerytur Pomostowych >
Co ważne, ustawa w art. 2 nowelizuje również ustawę z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, wprowadzając szczególną regulację dotyczącą zabezpieczenia w sprawach z zakresu prawa pracy, w których pracownik podlegający szczególnej ochronie przed rozwiązaniem stosunku pracy za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia dochodzi roszczenia o uznanie wypowiedzenia stosunku pracy za bezskuteczne lub o przywrócenie do pracy, o czym pisaliśmy już w serwisie Prawo.pl. W praktyce oznacza to, że sądy na każdym etapie postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy będą udzielały zabezpieczenia przez nakazanie dalszego zatrudnienia pracownika podlegającego szczególnej ochronie przez pracodawcę - m.in. związkowca, do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. Nowelizacja w tym zakresie wejdzie w życie 22 września.
Czytaj też: Pół etatu nie zwalnia ze składki na Fundusz Emerytur Pomostowych >
Czytaj również:
Pracodawca nie zwolni już pracownika szczególnie chronionego, aż do ostatecznego wyroku>>
Rząd na kolanie i bez strategii chce rozwiązać problem pracowników wykonujących prace uciążliwe>>
Uchylenie wygasającego charakteru emerytur pomostowych
Rząd utrzymał emerytury pomostowe - pozwolą na wypłacanie wsparcia do momentu uzyskania prawa do emerytury lub osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. Z tej możliwości korzystają osoby, które wykonywały pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Dotyczy to np. zatrudnionych w górnictwie, energetyce, ale także nauczycieli pracujących w ośrodkach szkolno-wychowawczych czy członków zespołów ratownictwa medycznego. Muszą spełniać warunki dotyczące m.in. odpowiednich okresów odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne czy wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.
Do tej pory emerytury pomostowe miały charakter wygasający – zgodnie z założeniami przyjętymi prawie 15 lat temu przez naszych poprzedników.
USTAWA z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych >
Warunki pracy nie poprawiły się dostatecznie
Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu nowelizacji, postęp technologiczny, który był zakładany w momencie wprowadzania przepisów ustawy, nie poprawił warunków pracy w stopniu upoważniającym do stwierdzenia, że warunki szkodliwe zostały w całości wyeliminowane. Dlatego autorzy projektu uznali, że potrzebne jest zniesienie wymogu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wykonywanej przed dniem 1 stycznia 1999 r, jako warunku nabycia prawa do emerytury pomostowej.
W projekcie zaznaczono, że zmiany wymaga także - przewidziana w ustawie o emeryturach pomostowych - instytucja rekompensaty. Rekompensata to odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy o szczególnym charakterze. W projekcie zapisano m.in., że okres takiej pracy, który uprawnia do ustalenia rekompensaty, musi przypadać przed 1 stycznia 2009 r.
Nowelizacja ma także rozwiązać problem obchodzenia prawa, które reguluje kwestie zawieszania prawa do emerytury pomostowej.
Sprawdź w LEX:
Czy pracownikowi przechodzącemu na emeryturę pomostową należy wypłacić odprawę emerytalną? >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
