W sprawie wydłużenia urlopu macierzyńskiego dla rodziców dzieci przedwcześnie urodzonych zwróciła się do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej poseł Monika Wielichowska, wicemarszałek Sejmu RP. - Zgodnie z obowiązującym prawem rodzicom dzieci urodzonych przedwcześnie przysługuje taki sam urlop jak matkom i ojcom dzieci urodzonych terminowo. Tymczasem rodzice wcześniaków zwracają uwagę, że powrót do pracy po skończonym urlopie macierzyńskim jest wręcz niemożliwy, ponieważ dzieci wymagają dalszych badań i rehabilitacji. Dzieci urodzone przedwcześnie miesiącami walczą o życie. Ich rodzice deklarują, że pierwszy rok po narodzinach w całości poświęcony jest dziecku – pobyt w szpitalu, badania, rehabilitacja – napisała w interpelacji poselskiej. I przypomniała, że w imieniu rodziców wcześniaków oraz siedmiu organizacji współtworzących Ogólnopolskie Porozumienie – Razem dla Wcześniaków w listopadzie ub.r. Fundacja Koalicja dla wcześniaka przygotowała petycję z apelem o pilną zmianę w przepisach prawa, która pozwoliłaby udzielać matkom wcześniaków oraz noworodków wymagających hospitalizacji pełnopłatnego zwolnienia lekarskiego z tytułu opieki nad dzieckiem do czasu wypisu niemowlęcia do domu. Urlop macierzyński miałby zatem rozpoczynać się dopiero po zakończeniu hospitalizacji dziecka.
I zaznaczyła, że według fundacji mamy wcześniaków i chorych noworodków, które muszą być w szpitalu, naprawdę nie powinny w tym czasie tracić urlopu macierzyńskiego. Przypomniała też, że pod petycją podpisało się ponad 14 tys. osób, a inicjatywa zyskała wsparcie krajowej konsultant w dziedzinie neonatologii oraz Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego. Chciała więc wiedzieć, jakie jest stanowisko ministerstwa w tej sprawie.
Czytaj również: Matka w domu, wcześniak w szpitalu - urlop macierzyński biegnie>>
Pełny wymiar urlopu macierzyńskiego w przypadku urodzenia dziecka wymagającego opieki szpitalnej
- Obowiązujące obecnie rozwiązania prawne gwarantują pracownicy skorzystanie z pełnego wymiaru urlopu macierzyńskiego w przypadku urodzenia dziecka wymagającego opieki szpitalnej. Zgodnie bowiem z przepisem art. 181 Kodeksu pracy w takiej sytuacji pracownica, która wykorzystała po porodzie 8 tygodni urlopu macierzyńskiego, pozostałą część tego urlopu może wykorzystać w terminie późniejszym, np. po wyjściu dziecka ze szpitala – napisała Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, minister rodzinny, pracy i polityki społecznej, w odpowiedzi na poselską interpelację.
Jak podkreśliła, łączny wymiar urlopu macierzyńskiego wykorzystywanego przez pracownicę w dwóch częściach ze względu na pobyt dziecka w szpitalu (co w praktyce często ma miejsce w przypadku porodów przedwczesnych) nie ulega zmianie. Także czas pobytu dziecka w szpitalu (nawet kilkumiesięczny) nie wpływa aktualnie na długość urlopu macierzyńskiego wykorzystywanego przez pracownicę po wyjściu dziecka ze szpitala. W przypadku porodu przedwczesnego będzie to bowiem różnica między pełnym wymiarem urlopu macierzyńskiego (ewentualnie pomniejszonym o część wykorzystaną przed porodem wynoszącą, zgodnie z art. 180 par. 2 Kodeksu pracy, nie więcej niż 6 tygodni) i 8 tygodniami urlopu przypadającymi bezpośrednio po porodzie.
- Powyższe rozwiązanie jest obecnie najczęściej wykorzystywane przez pracownice-matki dzieci urodzonych przedwcześnie. Warto zaznaczyć, że wniosek pracownicy-matki o przerwanie urlopu macierzyńskiego jest dla pracodawcy wiążący. Zgodnie z przepisami art. 53 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2780) pracownica otrzymuje zasiłek opiekuńczy, jeżeli lekarz leczący dziecko uzna, że zachodzi konieczność zapewnienia opieki matki nad dzieckiem hospitalizowanym i wystawi zaświadczenie lekarskie wystawiane zgodnie ze wzorem ustalonym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Zatem w przypadku stwierdzonej przez lekarza konieczności sprawowania bezpośredniej opieki nad dzieckiem przez matkę pracownica może, po wykorzystaniu ośmiu tygodni urlopu macierzyńskiego przypadającego po porodzie, skorzystać z zasiłku opiekuńczego – wyjaśniła minister Dziemianowicz-Bąk.
Dłuższy urlop rodzicielski już jest
Szefowa resortu rodziny, pracy i polityki społecznej przypomniała też, że od 26 kwietnia 2023 r. został podwyższony wymiar urlopu rodzicielskiego. Obecnie na podstawie art. 182 (1a) par. 1 k.p. pracownicy-rodzice mają prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze do: 41 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie lub 43 tygodni – w przypadku urodzenia dwojga lub więcej dzieci przy jednym porodzie. Jednocześnie każdemu z rodziców dziecka przysługuje wyłączne prawo do 9 tygodni urlopu rodzicielskiego z ww. wymiaru urlopu, przy czym prawa tego nie można przenieść na drugiego z rodziców dziecka (nieprzenoszalna część urlopu), o czym, stanowi art. 182(1a) par. 4 Kodeksu pracy.
Z kolei pracownicy-rodzice dziecka posiadającego zaświadczenie, o którym mowa w art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” (Dz. U. 2023, poz. 1923) mają (zgodnie z art. 182[1a] par. 2 k.p.) prawo do urlopu rodzicielskiego w celu sprawowania opieki nad tym dzieckiem w wymiarze do: 65 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie lub 67 tygodni – w przypadku urodzenia dwojga lub więcej dzieci przy jednym porodzie. Wobec pracowników-rodziców dziecka posiadającego ww. zaświadczenie, stosuje się także przepisy o wyłącznej, nieprzenoszalnej 9-tygodniowej części urlopu rodzicielskiego.
Sprawdź również książkę: Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Komentarz >>
Kierunki ewentualnych zmian w prawie są przygotowywane
Jak twierdzi minister Dziemianowicz-Bąk, w ministerstwie wypracowywane są już kierunki ewentualnych zmian legislacyjnych w sprawie wydłużenia urlopu macierzyńskiego dla rodziców dzieci przedwcześnie urodzonych. - Ministerstwo współpracuje w tym obszarze ze stroną społeczną. W Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej został powołany Zespół do spraw poprawy sytuacji dzieci przedwcześnie urodzonych oraz dzieci hospitalizowanych po urodzeniu. Pierwsze posiedzenie Zespołu odbyło się w dniu 15 lutego br. Podczas spotkania zostały przedstawione informacje dotyczące rozwiązań prawnych w innych krajach w zakresie urlopów dla matek dzieci przedwcześnie urodzonych oraz długotrwale hospitalizowanych oraz informacje dotyczące procesu legislacyjnego w Polsce. Następnie rozpoczęła się dyskusja nad propozycją ewentualnych zmian przepisów prawnych w celu umożliwienia realizacji postulatów zawartych w petycji dotyczącej wydłużenia urlopów macierzyńskich/rodzicielskich matkom/opiekunom faktycznym wcześniaków i chorych noworodków wymagających hospitalizacji o czas pobytu dziecka w szpitalu – poinformowała na koniec minister rodziny, pracy i polityki społecznej.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
