15 lutego w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej odbyło się pierwsze posiedzenie zespołu roboczego powołanego przez ministrę Agnieszkę Dziemianowicz-Bąk, którego celem jest wypracowanie rozwiązań w zakresie wydłużenia urlopów macierzyńskich dla rodziców wcześniaków i dzieci urodzonych o czasie, ale wymagających hospitalizacji bezpośrednio po porodzie. Zespół ten został powołany w następstwie petycji organizacji rodzicielskich i neonatologów w powyżej sprawie, która w styczniu br. została złożona na ręce ministry.

Czytaj także na Prawo.pl: Matka w domu, wcześniak w szpitalu - urlop macierzyński biegnie

Problemem, przed którym już na wstępie – w wyniku złożonej petycji – stanął zespół roboczy MRPiPS, było podjęcie decyzji, w jaki sposób, od strony formalno-prawnej, uregulować wydłużenie urlopu macierzyńskiego dla rodziców wcześniaków i dzieci wymagających hospitalizacji po urodzeniu, tj.:

  1. Czy ma to być zmiana terminu rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego – z dnia porodu, na dzień zakończenia hospitalizacji dziecka oraz wprowadzenie dodatkowego, pełnopłatnego zasiłku opiekuńczego za czas spęczony z dzieckiem w szpitalu po porodzie (od jego narodzin – do zakończenia hospitalizacji),
  2. Czy niezmienianie terminu rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego i jego wydłużenie o czas pobytu dziecka w szpitalu, bez wprowadzania dodatkowego zasiłku opiekuńczego.

Pierwsze z rozwiązań wzbudziło wątpliwości resortu pod kątem jego zgodności z aktami prawa unijnego i międzynarodowego, którymi związana jest Polska, a konkretnie tego – czy rozpoczęcie urlopu macierzyńskiego w innym dniu, niż dzień porodu, nie pozostawałoby z nimi w sprzeczności. Powyższe, było przedmiotem analizy resortu, z której wstępne wnioski zostały już wyciągnięte.

Czytaj także na Prawo.pl: Urlop macierzyński liczony od wyjścia ze szpitala. Na przeszkodzie unijne prawo?

Dłuższy urlop dla matek i ojców

Padły zapowiedzi konkretnych rozwiązań – wydłużenie, a nie zmiana terminu rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego, urlop również dla ojców.

Jak informuje MRPiPS, analizy te, pozwoliły wskazać kierunek dalszych prac nad realizacją postulatów rodziców wcześniaków i dzieci hospitalizowanych po porodzie. Ministra Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, podczas briefingu prasowego poprzedzającego spotkanie ministerialnego zespołu wyjaśniła, że będzie on zmierzał w kierunku wprowadzenia rozwiązania polegającego na wydłużeniu i nieprzerywaniu urlopu macierzyńskiego, a nie wprowadzeniu mechanizmu takiego jak w przypadku choroby czy konieczności opieki nad chorym dzieckiem.

Szefowa resortu dodała również: - Zależy nam także na poszukiwaniu takich rozwiązań, które będą realizowały zasadę równości, jeżeli chodzi o opiekę kobiet i mężczyzn nad dziećmi, żeby nowe rozwiązania, czy wydłużone urlopy, nie były ograniczone wyłącznie do kwestii matki, tylko mogły być przenoszalne również na ojca - powiedziała.

Rozwiązanie polegające na wydłużeniu urlopu macierzyńskiego (a nie na zmianie terminu jego rozpoczęcia na dzień zakończenia przez dziecko hospitalizacji oraz wprowadzeniu dodatkowego zasiłku opiekuńczego) – jak dalej wskazuje w swoim komunikacie MRPiPS – jest rozwiązaniem, które można uznać za odpowiadające potrzebom rodziców wcześniaków i dzieci hospitalizowanych i które zostało wdrożone przez część państw unijnych. Szczegółowe regulacje poszczególnych krajów, różnią się od siebie, ale wszystkie łączy zasada nieprzerywania okresu urlopu macierzyńskiego, a wprowadzenia mechanizmów, które pozwoliłyby zrekompensować czas spędzony przez dziecko w szpitalu.

Rozwiązanie stosowane w krajach UE: ile dni dodatkowego urlopu?

Dla przykładu – w Belgii – jeżeli dziecko jest hospitalizowane po porodzie przez okres co najmniej 7 dni od urodzenia – na wniosek pracownicy i na podstawie zaświadczenia lekarskiego, potwierdzającego długość hospitalizacji dziecka – urlop macierzyński ulega wydłużeniu o okres równy okresowi hospitalizacji dziecka po upływie pierwszych siedmiu dni od porodu. Czas trwania wydłużenia urlopu macierzyńskiego w związku z hospitalizacją noworodka, nie może jednak w Belgii przekroczyć 24 tygodni.

Pozostają zatem pytania, czy decydując się na przyjęcie rozwiązania polegającego na niezmienianiu terminu rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego i jego wydłużeniu o czas pobytu dziecka w szpitalu, całkowicie rezygnując z wprowadzania dodatkowego zasiłku opiekuńczego:

  • zostanie zastrzeżony minimalny okres hospitalizacji dziecka po porodzie, skutkujący nabyciem prawa do dodatkowego urlopu macierzyńskiego (np. 7-dniowy – na wzór prawa obowiązującego w Belgii) – celem uniknięcia zamieszkania, jakie spowodowałoby wydłużanie urlopów macierzyńskich wszystkim mamom, których dziecko przebywało w szpitalu np. tylko przez kilka dni (czyli w granicach standardu) oraz
  • czy i na jakim poziomie zostanie określony maksymalny wymiar dodatkowego urlopu macierzyńskiego.

Te kwestie, z pewnością, wyjaśnią się na kolejnych spotkaniach ministerialnego zespołu.

Jak podkreśliła szefowa MRPiPS, Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej jest ministerstwem otwartym na obywateli. - Jest ministerstwem, którego jedną z podstawowych ról jest troska i dbałość o polskie rodziny, w szczególności takie, które znajdą się w trudnej sytuacji. Z całą pewnością, taką sytuacją są narodziny dziecka przedwcześnie albo dziecka, które musi być po porodzie hospitalizowane. Jesteśmy wszyscy bardzo zdeterminowani, by tę ważną kwestię załatwić. I jesteśmy do tego przygotowani - powiedziała.