W dniu 14 września weszła w życie ustawa z dnia 17 sierpnia 2023 r. o osłonach socjalnych dla pracowników sektora elektroenergetycznego i branży górnictwa węgla brunatnego, która określa zasady:

  • 1)    nabywania prawa do urlopu energetycznego, urlopu górniczego oraz jednorazowej odprawy pieniężnej:
    1. a)    przez pracowników sektora elektroenergetycznego w okresie wyłączania jednostek wytwórczych oraz 
    2. b)    przez pracowników branży górnictwa węgla brunatnego w okresie systemowej redukcji wydobycia węgla brunatnego
       -  w związku z transformacją sektora elektroenergetycznego w Polsce
  • 2)    wypłaty świadczenia socjalnego w okresie korzystania przez uprawnionych pracowników z urlopu energetycznego lub urlopu górniczego;
  • 3)    wypłaty jednorazowej odprawy pieniężnej. 

Ustawa wciela w życie postanowienia zawartej w grudniu ub. roku umowy społecznej, poprzedzającej przygotowywane obecnie przekazanie węglowych aktywów wytwórczych oraz kopalń węgla brunatnego do NABE – Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego.

Zgodnie z ustawą odchodzący z pracy górnicy węgla brunatnego i pracownicy sektora elektroenergetycznego, którym do nabycia praw emerytalnych zostało nie więcej niż cztery lata, będą mogli przejść na urlopy górnicze lub energetyczne, podczas których będą otrzymywać 80 proc. dotychczasowego wynagrodzenia naliczanego jak za urlop wypoczynkowy.

Sprawdź w LEX: Czy można przeliczyć emeryturę górniczą po osiągnięciu wieku emerytalnego 65 lat? >

Dla osób z co najmniej 5-letnim stażem pracy, które nie będą mogły skorzystać z urlopów przedemerytalnych, przewidziano jednorazowe odprawy pieniężne w wysokości 12-miesięcznego wynagrodzenia.

Wypłata świadczeń socjalnych będzie następować nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2053 r., a wypłata jednorazowych odpraw pieniężnych nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2049 r.

Z przewidzianych w ustawie instrumentów może potencjalnie skorzystać ok. 23 tys. osób, a maksymalny limit wydatków budżetowych na osłony w latach 2023-2033 oszacowano na 1 mld 268,3 mln zł. 

Sprawdź w LEX: Jak do uprawnień do emerytury górniczej liczone są dni nieobecności usprawiedliwionej niepłatnej? >

Ustawa co do zasady weszła w życie 14 września, z wyjątkiem niektórych regulacji wchodzących w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia (art. 10 ust. 1, art. 10 ust. 2 i art. 11) lub z dniem 1 stycznia 2024 r. (art. 18 ust. 2).