Od maja, gdy firmy stopniowo zaczęły wracać do biur, priorytetem stała się taka organizacja pracy, która z jednej strony zagwarantuje bezpieczne i higieniczne warunki pracy, a z drugiej – zapewni sprawne i ciągłe funkcjonowanie firmy.  Praca hybrydowa okazała się być tylko koniecznością, ale i najlepszą alternatywą dla pracodawców, którzy zdecydowali się na powrót do normalności. Według informacji Prawo.pl, wiele firm wprowadziło system 3/2 albo 2/3, co oznacza liczbę dni, które pracownicy mogą pracować w zakładzie pracy oraz tych, które mogą pracować zdalnie. Niektórzy przedsiębiorcy pozostawili też im pełną dowolność w wyborze tych dni. W efekcie część pracowników wydłużała sobie weekend, wybierając piątki i poniedziałki jako dni pracy w domu, a część –  środek tygodnia. Przełożeni mieli zaś problem z zebraniem całego zespołu w firmie. Te trudności sprawiły, ż firmy zaczęły szukać rozwiązania tej sytuacji.

Czytaj również: Po roku prac projekt o pracy zdalnej trafi do kosza>>
 

Praca hybrydowa była tylko w projekcie, którego nie ma

Jedynym przepisem, który reguluje kwestię pracy zdalnej jest art. 3 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (dalej: ustawa w sprawie COVID-19). Przepis ten stanowi, że w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu, w celu przeciwdziałania COVID-19 pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania (praca zdalna).

Zobacz procedurę w LEX: Zasady wykonywania pracy zdalnej w okresie stanu epidemii >

Wykonywanie pracy zdalnej może zostać polecone, jeżeli pracownik ma umiejętności i możliwości techniczne oraz lokalowe do wykonywania takiej pracy i pozwala na to rodzaj pracy. W szczególności praca zdalna może być wykonywana przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość lub dotyczyć wykonywania części wytwórczych lub usług materialnych. Narzędzia i materiały potrzebne do wykonywania pracy zdalnej oraz obsługę logistyczną pracy zdalnej zapewnia pracodawca.

Zgodnie zaś z art. 3 ust. 6 ww. ustawy, pracodawca może w każdym czasie cofnąć polecenie wykonywania pracy zdalnej.

Praca hybrydowa jako taka pojawiła się dopiero w projekcie przygotowanym przez Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii, które zaproponowało definicję pracy zdalnej. Zgodnie z nią, praca może być wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i uzgodnionym z pracodawcą, w tym w miejscu zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość (praca zdalna).

Sprawdź w LEX: Czy pracę zdalną można realizować z terenu innego państwa? >

- Przepisy art. 3 ustawy w sprawie COVID-19, które regulują kwestię pracy zdalnej w pandemii, nie wspominają o pracy hybrydowej. Nie wiadomo, więc, jak na gruncie prawa taka praca powinna być uregulowana – mówi nam jeden z prawników. Tymczasem, jak twierdzi, dziś wielu pracodawców mierzy się z tym problemem. Dotyczy to zwłaszcza tych firm, które ustaliły system pracy hybrydowej (3/2 albo 2/3 dni w tygodniu pracy zdalnej w domu i pracy w firmie), pozostawiając pracownikom swobodę w wyborze dni, w które pracują w domu i tych, które pracują w biurze. – W efekcie pracodawcy mieli duże problemy z zebraniem wszystkich członków zespołów czy pracowników działów jednego konkretnego dnia w firmie. Dlatego pracodawcy starają się teraz określić zasady pracy hybrydowej w aktach prawa wewnętrznego, np. w regulaminach pracy, ustalając np. jeden konkretny dzień w miesiącu, w którym pracownicy obowiązkowo mają pracować na miejscu, w zakładzie pracy – mówi.

Czytaj w LEX: Monitoring pracy zdalnej >

 


Pracodawca musi wiedzieć, gdzie praca zdalna jest wykonywana

Katarzyna Siemienkiewicz, ekspert ds. prawa pracy Pracodawców RP zwraca uwagę na brak przepisów, które regulowałyby kwestie pracy hybrydowej. W efekcie pracodawcom jedyne co pozostaje, to określać zasady na własna rękę - w akcie wewnętrznym, czyli w regulaminie pracy albo – jeśli takowego nie mają – w regulaminie opracowanym dla potrzeb pracy zdalnej. – Pracodawca powinien jednak przede wszystkim skoncentrować się na zapewnieniu ochrony swoich interesów, czyli skupić się na takiej organizacji pracy, aby praca była wykonywana, i aby była zagwarantowana jej ciągłość, przy oczywiście respektowaniu praw pracowniczych – mówi. I przypomina, że na mocy obowiązujących przepisów praca zdalna wykonywana jest na polecenie pracodawcy, które w każdej chwili może zostać cofnięte. – Pracownicy muszą pozostawać w dyspozycji pracodawcy, a to oznacza, że nie mogą odmówić stawienia się w zakładzie pracy, jeśli zaistnieje taka konieczność. Dlatego pracodawca powinien wiedzieć, w jakim miejscu ta praca zdalna jest wykonywana – podkreśla Katarzyna Siemienkiewicz.

Sprawdź w LEX: Czy pracodawca powinien prowadzić osobny rejestr poleceń pracy zdalnej? >

Robert Lisicki, dyrektor Departamentu Pracy Konfederacji Lewiatan powiedział nam, że jak dotąd firmy nie sygnalizowały problemów z organizacją pracy hybrydowej. – Pracodawcy mają pewną swobodę uzgodnienia i wprowadzenia rozwiązań, które uregulują wykonywanie pracy zdalnej w trybie hybrydowym – zaznacza Lisicki. I dodaje: Obecna sytuacja nieco różni się od tej, która będzie miała miejsce w przyszłości, gdy wejdą w życie przepisy kodeksu pracy dotyczące pracy zdalnej. Projektowane przepisy zawierają wymóg wskazania miejsca wykonywania pracy zdalnej przez pracownika, tak więc pracodawca będzie miał świadomość, czy pracownik będzie w stanie stawić się w biurze we wskazanym czasie. Dziś to miejsce nie zawsze jest dookreślone, przez co firmy mogą np. zastrzegać odległość od biura, rezerwować sobie możliwość wezwania pracownika do biura.

Sprawdź w LEX: Czy w czasie pracy zdalnej poleconej z uwagi na pandemię, pracodawca może zobowiązać pracownika do nieopuszczania miejsca pracy w czasie przerw? > 

Na nowe przepisy pracodawcom i pracownikom przyjdzie jednak jeszcze poczekać. Ponieważ ministerstwo zapowiedziało niedawno przygotowanie nowej treści projektu, która będzie uwzględniała poprawki zgłoszone nad projektem o pracy zdalnej w trakcie konsultacji publicznych i międzyresortowych.

Zobacz procedurę w LEX: Ryczałt za sprzęt używany do pracy zdalnej w dobie pandemii koronawirusa >

Zobacz szkolenie online w LEX: HR Tech Summit 2021: Cyfrowa transformacja dokumentów w HR >