Od maja, gdy firmy stopniowo zaczęły wracać do biur, priorytetem stała się taka organizacja pracy, która z jednej strony zagwarantuje bezpieczne i higieniczne warunki pracy, a z drugiej – zapewni sprawne i ciągłe funkcjonowanie firmy. Praca hybrydowa okazała się być tylko koniecznością, ale i najlepszą alternatywą dla pracodawców, którzy zdecydowali się na powrót do normalności. Według informacji Prawo.pl, wiele firm wprowadziło system 3/2 albo 2/3, co oznacza liczbę dni, które pracownicy mogą pracować w zakładzie pracy oraz tych, które mogą pracować zdalnie. Niektórzy przedsiębiorcy pozostawili też im pełną dowolność w wyborze tych dni. W efekcie część pracowników wydłużała sobie weekend, wybierając piątki i poniedziałki jako dni pracy w domu, a część – środek tygodnia. Przełożeni mieli zaś problem z zebraniem całego zespołu w firmie. Te trudności sprawiły, ż firmy zaczęły szukać rozwiązania tej sytuacji.
Czytaj również: Po roku prac projekt o pracy zdalnej trafi do kosza>>
Praca hybrydowa była tylko w projekcie, którego nie ma
Jedynym przepisem, który reguluje kwestię pracy zdalnej jest art. 3 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (dalej: ustawa w sprawie COVID-19). Przepis ten stanowi, że w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu, w celu przeciwdziałania COVID-19 pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania (praca zdalna).
Zobacz procedurę w LEX: Zasady wykonywania pracy zdalnej w okresie stanu epidemii >
Wykonywanie pracy zdalnej może zostać polecone, jeżeli pracownik ma umiejętności i możliwości techniczne oraz lokalowe do wykonywania takiej pracy i pozwala na to rodzaj pracy. W szczególności praca zdalna może być wykonywana przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość lub dotyczyć wykonywania części wytwórczych lub usług materialnych. Narzędzia i materiały potrzebne do wykonywania pracy zdalnej oraz obsługę logistyczną pracy zdalnej zapewnia pracodawca.
Zgodnie zaś z art. 3 ust. 6 ww. ustawy, pracodawca może w każdym czasie cofnąć polecenie wykonywania pracy zdalnej.
Praca hybrydowa jako taka pojawiła się dopiero w projekcie przygotowanym przez Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii, które zaproponowało definicję pracy zdalnej. Zgodnie z nią, praca może być wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i uzgodnionym z pracodawcą, w tym w miejscu zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość (praca zdalna).
Sprawdź w LEX: Czy pracę zdalną można realizować z terenu innego państwa? >
- Przepisy art. 3 ustawy w sprawie COVID-19, które regulują kwestię pracy zdalnej w pandemii, nie wspominają o pracy hybrydowej. Nie wiadomo, więc, jak na gruncie prawa taka praca powinna być uregulowana – mówi nam jeden z prawników. Tymczasem, jak twierdzi, dziś wielu pracodawców mierzy się z tym problemem. Dotyczy to zwłaszcza tych firm, które ustaliły system pracy hybrydowej (3/2 albo 2/3 dni w tygodniu pracy zdalnej w domu i pracy w firmie), pozostawiając pracownikom swobodę w wyborze dni, w które pracują w domu i tych, które pracują w biurze. – W efekcie pracodawcy mieli duże problemy z zebraniem wszystkich członków zespołów czy pracowników działów jednego konkretnego dnia w firmie. Dlatego pracodawcy starają się teraz określić zasady pracy hybrydowej w aktach prawa wewnętrznego, np. w regulaminach pracy, ustalając np. jeden konkretny dzień w miesiącu, w którym pracownicy obowiązkowo mają pracować na miejscu, w zakładzie pracy – mówi.
Czytaj w LEX: Monitoring pracy zdalnej >
Pracodawca musi wiedzieć, gdzie praca zdalna jest wykonywana
Katarzyna Siemienkiewicz, ekspert ds. prawa pracy Pracodawców RP zwraca uwagę na brak przepisów, które regulowałyby kwestie pracy hybrydowej. W efekcie pracodawcom jedyne co pozostaje, to określać zasady na własna rękę - w akcie wewnętrznym, czyli w regulaminie pracy albo – jeśli takowego nie mają – w regulaminie opracowanym dla potrzeb pracy zdalnej. – Pracodawca powinien jednak przede wszystkim skoncentrować się na zapewnieniu ochrony swoich interesów, czyli skupić się na takiej organizacji pracy, aby praca była wykonywana, i aby była zagwarantowana jej ciągłość, przy oczywiście respektowaniu praw pracowniczych – mówi. I przypomina, że na mocy obowiązujących przepisów praca zdalna wykonywana jest na polecenie pracodawcy, które w każdej chwili może zostać cofnięte. – Pracownicy muszą pozostawać w dyspozycji pracodawcy, a to oznacza, że nie mogą odmówić stawienia się w zakładzie pracy, jeśli zaistnieje taka konieczność. Dlatego pracodawca powinien wiedzieć, w jakim miejscu ta praca zdalna jest wykonywana – podkreśla Katarzyna Siemienkiewicz.
Sprawdź w LEX: Czy pracodawca powinien prowadzić osobny rejestr poleceń pracy zdalnej? >
Robert Lisicki, dyrektor Departamentu Pracy Konfederacji Lewiatan powiedział nam, że jak dotąd firmy nie sygnalizowały problemów z organizacją pracy hybrydowej. – Pracodawcy mają pewną swobodę uzgodnienia i wprowadzenia rozwiązań, które uregulują wykonywanie pracy zdalnej w trybie hybrydowym – zaznacza Lisicki. I dodaje: Obecna sytuacja nieco różni się od tej, która będzie miała miejsce w przyszłości, gdy wejdą w życie przepisy kodeksu pracy dotyczące pracy zdalnej. Projektowane przepisy zawierają wymóg wskazania miejsca wykonywania pracy zdalnej przez pracownika, tak więc pracodawca będzie miał świadomość, czy pracownik będzie w stanie stawić się w biurze we wskazanym czasie. Dziś to miejsce nie zawsze jest dookreślone, przez co firmy mogą np. zastrzegać odległość od biura, rezerwować sobie możliwość wezwania pracownika do biura.
Na nowe przepisy pracodawcom i pracownikom przyjdzie jednak jeszcze poczekać. Ponieważ ministerstwo zapowiedziało niedawno przygotowanie nowej treści projektu, która będzie uwzględniała poprawki zgłoszone nad projektem o pracy zdalnej w trakcie konsultacji publicznych i międzyresortowych.
Zobacz procedurę w LEX: Ryczałt za sprzęt używany do pracy zdalnej w dobie pandemii koronawirusa >
Zobacz szkolenie online w LEX: HR Tech Summit 2021: Cyfrowa transformacja dokumentów w HR >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
