Umowne warunki zatrudnienia mogą zostać zmienione:

  • wypowiedzeniem warunków pracy i płacy (tzw. wypowiedzenie zmieniające), które jest jednostronną czynnością pracodawcy skutkującą zmianą określonych w nim warunków zatrudnienia po upływie okresu wypowiedzenia; w razie odmowy przyjęcia nowych warunków w terminie do połowy okresu wypowiedzenia – o prawie tym pouczenie powinno znajdować się w wypowiedzeniu – umowa o pracę rozwiąże się z upływem okresu wypowiedzenia;
  • w drodze porozumienia stron czyli ustaleń pomiędzy pracownikiem i pracodawcą.

 

PROCEDURA Zawarcia umowy o pracę - pisemne potwierdzenie warunków zatrudnienia >>>

PROCEDURA Zawarcia umowy o pracę - informacja o warunkach zatrudnienia >>>

Ważne! Porozumieniem stron można zmienić wszystkie warunki zatrudnienia, w tym także rodzaj zawartej umowy. 

Zmiana rodzaju umowy nie jest dopuszczalna poprzez wypowiedzenie warunków pracy i płacy (uchwała Sądu Najwyższego z 28 kwietnia 1994 r., sygn. akt I PZP 52/93). Dopuszczalna jest jednak zmiana rodzaju umowy zawartej na czas nieokreślony na umowę zawartą na czas określony w drodze ustaleń stron - porozumienia pracodawcy i pracownika. Wskazał na to Sąd Najwyższy w wyroku z 5 sierpnia 1980 r. (sygn. akt I PR 52/80), w którym wskazał, że porozumienie stron w przedmiocie zmiany umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony na umowę o pracę na czas określony jest dopuszczalne i wywołuje wynikające z treści porozumienia skutki prawne.

Czytaj również: Posłowie chcą dostępu związkowców do algorytmów określających normy pracy>>

WZORY DOKUMENTÓW w LEX:

 

Porozumienie na stałe i na  czas określony

Zmiana warunków zatrudnienia następuje często na stałe. Strony zawierając porozumienie oznaczają zmieniane warunki zatrudnienia, datę, od której mają zacząć obowiązywać nowe warunki. Nie oznaczają daty końcowej – wskazują tylko początek obowiązywania zmiany.

Przykład: Pracodawca przedstawił pracownikowi propozycję zmiany warunków umowy – zawarcia porozumienia zmieniającego miejsce pracy. W jakim terminie pracownik powinien odpowiedzieć?

W przepisach nie wskazuje się na termin  na podjęcie decyzji w zakresie proponowanej przez pracodawcę zmiany. Najlepszym rozwiązaniem jest wskazanie tego terminu przez pracodawcę w samym piśmie zawierającym propozycję zawarcia porozumienia. Jeżeli tego nie zrobiono oferta zmiany wskazanych w propozycji pracodawcy warunków zatrudnienia:

  • złożona w obecności pracownika albo za pomocą środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość przestaje wiązać, gdy nie zostanie przyjęta niezwłocznie;
  • złożona w inny sposób przestaje wiązać z upływem czasu, w którym składający ofertę mógł w zwykłym toku czynności otrzymać odpowiedź wysłaną bez nieuzasadnionego opóźnienia.

 

Sprawdź w LEX: Czasowe powierzenie innej pracy a badania profilaktyczne i szkolenia bhp >>>

Czytaj w LEX: Porozumienie a wypowiedzenie zmieniające - KOMENTARZ PRAKTYCZNY >>>

W porozumieniu czasowym musi być wskazany okres, na jaki zostało zawarte, tzn. okres przez który obowiązują zmienione warunki zatrudnienia. Podstawowym błędem, czy też niedociągnięciem jest zwarcie porozumienia, które w zamyśle ma być czasowe lub nawet nazywa się czasowym ale z jego treści w żaden sposób – nawet pośredni – nie wynika okres, na jaki zmiana została wprowadzona, kwestia obowiązywania czasowego była zaś jedynie dodatkowo omawiana przez strony, co nie znalazło żadnego skonkretyzowanego odbicia w treści porozumienia.

Może być to dokonane bezpośrednio (wskazanie czasu – np. „Zmienione warunki zatrudnienia obowiązują od dnia …. do dnia…”, „Dodatek wskazany w
par. …  wprowadzany jest na okres … miesięcy”, „Zmiana wskazana w
par. …  obowiązuje w okresie letnim , tzn. od …. do …”) lub pośrednio (np. „na czas realizacji Projektu … …, jednak nie dłużej niż do dnia …”). 

LINIA ORZECZNICZA w LEX: Wprowadzanie mniej korzystnych dla pracownika postanowień zmieniających treści postanowień paktu socjalnego zawartego w związku z komercjalizacją albo prywatyzacją >>>

 

Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych - Nr 7/2022

Sprawdź  

Powrót do wcześniejszych warunków

W treści porozumienia nie jest konieczne podkreślanie, że po zakończeniu wcześniej wymienionego okresu nastąpi powrót do poprzednich warunków. Skoro bowiem wyraźnie ustala się w nim, że porozumienie zawarte jest na pewien przedział czasu to wynika z tego, że po jego zakończeniu przestają obowiązywać wskazane w porozumieniu warunki zatrudnienia. Dla pełnej jasności warto jednak wskazać na powrót do wcześniejszych (tj. obowiązujących przed dniem zmiany) warunków.

Przykład: Pracownik  pracodawca zawarli porozumienie, na podstawie którego pracownik (zgodnie z dotychczasowymi warunkami zatrudnienia pracujący w pełnym wymiarze czasu pracy) w okresie listopad 2022 – marzec 2023 będzie pracować na ½ etatu, zaś od 1 kwietnia 2023 r. wymiar czasu pracy ulegnie zmianie na ¾ pełnego wymiaru czasu pracy. W tej sytuacji uzgodniono zmianę czasową (na 5 miesięcy wymiar czasu pracy ½ etatu), po której automatycznie już (w oparciu o zawarte porozumienie) nastąpi zmiana stała na ¾ etatu.

Porozumienie może również zmieniać warunki zatrudnienia bezterminowo ale jedynie odnośnie pewnych okresów roku.

Przykład: Ze względu na zwiększenie obciążenia pracą w okresie letnim uzgodniono miesięczny dodatek do wynagrodzenia przysługujący pracownikowi w okresie 1 czerwca – 30 września.

Przy braku określenia daty końcowej obowiązywania takiego porozumienia dotyczyć ono będzie  wymienionego w nim okresu roku w każdym roku kalendarzowym. Wprowadzony na jego podstawie składnik wynagrodzenia jest więc składnikiem stałym. Zmiana – wycofanie się pracodawcy z jego wypłaty – mogłaby być problematyczna w razie, gdyby pracownik się na to nie zgodził (powstałaby konieczność dokonania wypowiedzenia zmieniającego).

Czytaj w LEX: Świtajska Magdalena - Powierzenie pracownikowi innej pracy bez wypowiedzenia zmieniającego >>

Podstawa prawna: art. 29, art. 42 Kodeksu pracy.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.