Przede wszystkim proponuje się wprowadzenie do Kodeksu pracy nowego wykroczenia (projektowany art. 281 § 2 k.p.). Chodzi o brak potwierdzenia na piśmie przed dopuszczeniem do pracy zawarcia umowy o pracę z osobą, wobec której toczy się egzekucja świadczeń alimentacyjnych (oraz egzekucja należności wypłacanych z budżetu państwa z tytułu alimentów). Mówimy tutaj o zatrudnieniu „na czarno”, bez zgłoszenia zatrudnienia do organów podatkowych czy ZUS-u, a przede wszystkim bez pisemnego potwierdzenia zatrudnienia. W przypadku takiego rozwiązania pracodawca naraża się na grzywnę w wysokości od 1.500 złotych do 45.000 złotych.
Czytaj też: Bat na dłużników alimentacyjnych? Więcej zawiadomień i skazań >
Wynagrodzenie wypłacone musi się zgadzać z tym w umowie
Kolejne wykroczenie dotyczyć będzie wypłacania wynagrodzenia wyższego niż określone w umowie o pracę „pod stołem” (projektowany art. 281 § 3 k.p.). Ta sytuacja niestety nierzadko zdarza się w praktyce, w przypadku pracowników, którzy mają zajęcie komornicze wynagrodzenia za pracę. Na umowie o pracę wskazana jest wypłata w wysokości minimalnego wynagrodzenia, natomiast reszta płacona jest pracownikowi „do ręki”. Jeżeli pracodawca zdecyduje się na takie rozwiązanie, to naraża się na grzywnę w wysokości od 1.500 złotych do 45.000 złotych.
Czytaj też: Nawet 45 tys. zł zapłaci firma, która zatrudnia alimenciarza na czarno >
Można więc powiedzieć, że pomysł jest jak najbardziej słuszny, a nieuczciwi pracodawcy powinni ponosić odpowiedzialność za takie praktyki. Problem pojawia się natomiast z praktycznym zastosowaniem tych przepisów, czyli udowodnieniem, że rzeczywiście jakaś osoba była zatrudniona „na czarno” czy też, że otrzymała wynagrodzenie wyższe niż ustalone w umowie o pracę. Jeżeli Państwowa Inspekcja Pracy nie przyłapie takiego nieuczciwego pracodawcy na gorącym uczynku podczas kontroli, pozostaje liczyć wyłącznie na ewentualnych świadków. Świadkowie tacy to jednak w głównej mierze inni współpracownicy, którzy raczej niechętnie będą informować odpowiednie organy. Drugi problem to ograniczenie wskazanej odpowiedzialności wyłącznie w stosunku do egzekucji alimentów, podczas gdy egzekucja roszczeń niealimentacyjnych nie jest objęta taką ochroną.
Sprawdź w LEX linię orzeczniczą: Dopuszczalność obniżenia alimentów w procesie o uchylenie alimentów >
Pracodawca musi współpracować z komornikiem
Odpowiedzialność pracodawcy została rozszerzona również w propozycji zmian przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Niedopełnienie obowiązków wobec komornika sądowego prowadzącego egzekucję na rzecz świadczeń alimentacyjnych będzie wiązała się z wyższą odpowiedzialnością (projektowany art. 886 § 1 k.p.c.). Mowa tutaj o takich obowiązkach jak udzielenie odpowiedzi na temat dłużnika, nieprzekazanie zajętej części wynagrodzenia do komornika lub przekazanie jej w nieodpowiedniej, zbyt niskiej wysokości, brak informacji o zajęciu wynagrodzenia przez komornika w świadectwie pracy.
Sprawdź w LEX: Zatrzymanie i zwrot prawa jazdy dłużnikowi alimentacyjnemu >
Do tej pory niedopełnienie tych obowiązków było zagrożone grzywną w wysokości do 2.000 złotych. Teraz ta kwota ma być podniesiona do 5.000 zł. Grzywna będzie mogła być powtarzana, gdy pracodawca będzie ponownie uchylał się od wykonania obowiązków w wyznaczonym terminie.
Czytaj też: Alimenty, czyli finansowy pakt o nieagresji >
Komornik zajmie dietę
Szczególną uwagę będą musieli zwrócić pracodawcy przy wypłacaniu diet, wynikających z podróży służbowych. Dotyczy to w szczególności firm transportowych, ponieważ to w ich przypadku diety stanowią istotną, nierzadko przeważającą część wynagrodzenia. Egzekucji nie będzie podlegało wyłącznie 50 proc. diet, jeżeli egzekucja ma na celu zaspokojenie roszczeń z tytułu alimentów (projektowany art. 831 § 1 pkt 1a k.p.c.). Oznacza to, że druga połowa będzie podlegała zajęciu przez komornika, a pracodawca będzie miał obowiązek przekazania odpowiedniej kwoty komornikowi. Do tej pory ochronie podlegała cała wysokość diet.
Planuje się, aby przepisy określające nowe wykroczenia w Kodeksie pracy weszły w życie z dniem 1 stycznia 2020 r. Natomiast zmiany w Kodeksie postępowania cywilnego mają wejść w życie już od 1 stycznia 2019 r.
Agata Kicińska
radca prawny w kancelarii Sienkiewicz i Zamroch
Więcej przydatnych materiałów znajdziesz w LEX:
Pozew o zasądzenie alimentów >
Postępowanie w sprawie zmiany obowiązku alimentacyjnego >
Uznanie dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych >
Nie masz dostępu do tych materiałów? Sprawdź, jak go uzyskać >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
