Wymagania dotyczące organizacji pracy z monitorami ekranowymi zostały określone w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz. U. Nr 148, poz. 973) – dalej r.m.e. Rozporządzenie implementuje dyrektywę 90/270/EWG Rady z dnia 29 maja 1990 r. w sprawie minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia przy pracy z urządzeniami wyposażonymi w monitory ekranowe (Dz. Urz. UE L 156 z 21.06.1990, s. 14 z późn. zm.). Ze względu na szybki postęp technologiczny przepisy r.m.e. należy uznać za „wiekowe”, przez co mogą być one w pewnych kwestiach trudne w stosowaniu. Tak też jest w przypadku oceny stanowiska pracy wyposażonego w komputer przenośny pod względem zgodności z przepisami bhp.

Zobacz także: Czy pracodawca jest obowiązany zapewnić okulary korygujące wzrok pracownikowi zatrudnionemu w niepełnym wymiarze czasy pracy?>>

Przede wszystkim należy odpowiedzieć na pytanie, jakie przepisy bhp dotyczą zapewnienia odpowiednich warunków pracy na stanowisku wyposażonym w komputer przenośny. Oprócz ogólnych wymagań bhp, kwestię ergonomii na stanowisku pracy wyposażonym w komputery reguluje r.m.e. Zgodnie jednak z § 3 r.m.e. przepisów r.m.e. nie stosuje się wobec:
1. kabin kierowców oraz kabin sterowniczych maszyn i pojazdów,
2. systemów komputerowych na pokładach środków transportu,
3. systemów komputerowych przeznaczonych głównie do użytku publicznego,
4. systemów przenośnych nieprzeznaczonych do użytkowania na danym stanowisku pracy.

Zobacz także: Wyposażenie oraz prawidłowa organizacja stanowiska komputerowego>>

@page_break@

Problematyczny w odpowiednim podejściu do spraw ergonomii jest punkt 4 przywołanej listy. O ile bowiem wyposażenie przedstawiciela handlowego dokonującego inwentaryzacji towaru w obiekcie handlowym przy pomocy np. palmtopa lub tabletu nie budzi większych zastrzeżeń, o tyle w przypadku pracownika administracyjno-biurowego wykonującego pracę w sposób stacjonarny posługującego się komputerem przenośnym takie zastrzeżenia mogą się pojawiać. Klawiatura laptopa jest z reguły ustawiona poziomo względem ułożenia rąk na klawiaturze, wskutek czego pracownik jest zmuszony do większego niż przy klawiaturze stosowanej w komputerach stacjonarnych, zginania rąk w nadgarstkach.

Zobacz także: Wielokrotne maksymalne zginanie i prostowanie nadgarstków może skutkować zespołem cieśni>>

Dodatkowo, zgodnie z wymaganiami ergonomii monitor powinien być tak usytuowany, by jego górna krawędź znajdowała się na poziomie oczu operatora, a w przypadku laptopów – z reguły ułożonych bezpośrednio na biurku danego pracownika – wymaga to dodatkowego pochylania głowy, co przekłada się na większe obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego. Zgodnie z § 5 ust. 1. r.m.e. pracodawca jest obowiązany do przeprowadzania na stanowiskach pracy, wyposażonych w monitory ekranowe, oceny warunków pracy w aspekcie:
1. organizacji stanowisk pracy, w tym rozmieszczenia elementów wyposażenia, w sposób zapewniający spełnienie wymagań bhp,
2. stanu elementów wyposażenia stanowisk pracy, zapewniającego bezpieczeństwo pracy, w tym ochronę przed porażeniem prądem elektrycznym,
3. obciążenia narządu wzroku oraz układu mięśniowo-szkieletowego pracowników,
4. obciążenia pracowników czynnikami fizycznymi, w tym szczególnie nieodpowiednim oświetleniem,
5. obciążenia psychicznego pracowników, wynikającego ze sposobu organizacji pracy.
Z uwagi na ogólne wymagania bhp nakazujące pracodawcy zapewnienie pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, w przypadku wykorzystania komputerów przenośnych pracodawca powinien dołożyć wszelkich starań, by ww. stanowiska spełniały wymagania ergonomii. W przypadku laptopów takie dostosowanie można zapewnić np. poprzez rozwiązania techniczne polegające na zastosowaniu odpowiednich podstawek pod laptopy lub też traktowanie laptopów jako jednostki „dokującej”, do której jest podłączony zewnętrzny monitor oraz klawiatura.
W przypadku pracowników „stacjonarnych” pracujących z wykorzystaniem komputerów, oprócz wymagań związanych bezpośrednio z ergonomią, duże znaczenie mają czynniki takie jak: dobór właściwego oświetlenia na stanowisku pracy oraz taka organizacja pracy, która umożliwi pracownikom odpoczynek od pracy z ekranem komputerowym. Zgodnie z § 7 pkt 2 r.m.e. pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom co najmniej 5-minutową przerwę, wliczaną do czasu pracy, po każdej godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego.

Zobacz także: Czy laptop może służyć w biurze jako komputer do pracy przez 8 godzin dziennie?>>

Więcej na ten temat w Serwisie BHP.