Zagadnienie wiązało się z wezwaniem Piotra K. przez KRUS do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń, tj. renty rodzinnej.
Sąd uwzględnia skargę rolnika
W maju 2020 roku prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego rozliczył Piotrowi K. rentę rodzinną tak, że rolnik był zobowiązany do jej zwrotu za kilka lat do 2019 roku. Zmniejszenie renty do 70 proc. nastąpiło z powodu osiągania przez skarżącego wysokiego przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego.
Czytaj: Zmiany w ubezpieczeniach społecznych 2021/2022 >
Ubezpieczony wniósł odwołanie a Sąd Okręgowy w Toruniu uwzględnił skargę rolnika i orzekł, że prezes KRUS nie miał podstaw do obniżenia renty. Sąd zwrócił uwagę na istotę problemu: wykładnię art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu rolniczym. Przepis stanowi, że "prawo do emerytury lub renty rolniczej z ubezpieczenia ulega zawieszeniu na zasadach określonych w przepisach emerytalnych. Sąd I instancji stwierdził, że skoro w przepisie mowa o zawieszeniu renty, to nie można rozszerzać tego pojęcia na obniżenie renty.
Prezes KRUS złożył od tego wyroku apelację i Sąd Apelacyjny w Gdańsku powziął wątpliwość, którą przedstawił Izbie Pracy Sądu Najwyższego: Czy dopuszczalne jest zmniejszenie prawa do rolniczej renty rodzinnej w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego w kwocie przekraczającej 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, nie wyżej jednak niż 130% tej kwoty?
Nie wolno interpretować rozszerzająco
Sąd Najwyższy 23 lutego 2022 r. przyjął uchwałę, zgodnie z którą prawo do rolniczej renty rodzinnej nie ulega zmniejszeniu w razie osiągania przez ubezpieczonego przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego w kwocie mieszczącej się w przedziale od 70 proc. do 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego (art. 104 ust. 8 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych) w związku z art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników.
Jak uzasadniał sędzia sprawozdawca Piotr Prusinowski, najważniejszą kwestią była w tej sprawie odpowiedź, czy art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników odsyłający do ustawy o emeryturach i rentach z FUS można interpretować rozszerzająco?
Sąd Najwyższy podkreślił, że trzeba spojrzeć na przepisy dotyczące ubezpieczeń z szerszej perspektywy, gdyż jest to prawo publiczne, obliczone na obywatela. A ten musi mieć jasność, co do swojej sytuacji prawnej. Rozszerzanie pojęć w ustawie nie jest kierunkiem właściwym. Rentę należało zawiesić, a nie żądać jej zwrotu.
Sygnatura akt III UZP 12/21, uchwała z 23 lutego 2022 r.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
