- Ten problem znany jest od lat. Pracodawca musi prowadzić dwie listy: wykaz stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz ewidencję pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Pół biedy, gdy stanowisko pracy, na którym pracował pracownik było wpisane do wykazu stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, a tylko on sam nie figurował w ewidencji pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub charakterze. Gorzej – i tych pracowników dotyczy problem - gdy pracodawca nie umieścił danego stanowiska pracy w ww. wykazie stanowisk pracy. Skarga do PIP przysługiwała bowiem tylko w przypadku nieumieszczenia danego pracownika w ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, za których jest przewidziany obowiązek opłacania składek na FEP. Nie było ścieżki dochodzenia swoich praw, gdy stanowisko pracy nie figurowało w wykazie stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Nowelizacja wprowadza możliwość skargi do PIP także w wypadku nieumieszczenia stanowiska pracy, na którym pracownik wykonuje pracę – mówi Magdalena Januszewska, radca prawny, specjalizująca się w prawie pracy, ubezpieczeń i zabezpieczenia społecznego.  I dodaje: - Często o tym, że stanowisko nie było w wykazie, a pracownik nie widniał w ewidencji, pracownik dowiadywał się dopiero w momencie, gdy ZUS odmawiał prawa do emerytury pomostowej z uwagi na brak wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Teraz ten problem mają rozwiązać zmienione przepisy, które zaczną obowiązywać z początkiem nowego roku.

Czytaj również: Praca aktora w świetle reflektorów nie uprawnia do wcześniejszej emerytury >

Czytaj w LEX: Z problematyki zakresu podmiotowego prawa do rekompensaty na gruncie ustawy o emeryturach pomostowych >>>

Pracodawca pokaże pracownikom wykaz stanowisk

Chodzi o zmieniony ustawą z dnia 9 marca 2022 r. o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r., poz. 755) art. 41 ust. 5 i 6 i dodawany ust. 6a ustawy emeryturach pomostowych oraz zmieniany tą nowelą art. 10 ust. 1 pkt 9a i art. 11a ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1251 oraz z 2021 r. poz. 1529).

W pierwszej ze zmienianych ustaw, w przepisach dotyczących wykazów i rejestrów prowadzonych przez płatników składek, nowe regulacje zobowiązują płatnika składek do powiadomienia  zatrudnionych pracowników o treści wykazu stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz o wpisie lub odmowie dokonania wpisu do ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, za których jest przewidziany obowiązek opłacania składek na FEP (zmieniany art. 41 ust. 5). Z kolei znowelizowany ust. 6 ww. artykułu przewiduje, że w przypadku nieumieszczenia stanowiska pracy, na którym pracownik wykonuje pracę, w wykazie lub nieumieszczenia pracownika w ewidencji, pracownikowi przysługuje skarga do Państwowej Inspekcji Pracy. Co ważne, zgodnie z dodawanym ust. 6a, o wszczęciu postępowania w sprawie kontroli, prowadzonej w trybie ust. 6, oraz o wynikach tej kontroli Państwowa Inspekcja Pracy będzie zawiadamiała Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Zawiadomienie to w szczególności obejmuje dane kontrolowanego płatnika składek, dane pracownika, którego dotyczy prowadzona kontrola, oraz okres wykonywania przez pracownika pracy objęty tą kontrolą.

Czytaj w LEX: Pół etatu nie zwalnia ze składki na Fundusz Emerytur Pomostowych >>>

Czytaj w LEX: Kwestia spełnienia przesłanek okresu zatrudnienia „w szczególnych warunkach” lub „w szczególnym charakterze” - LINIA ORZECZNICZA >>>

 

Kodeks pracy. Wynagrodzenia, urlopy i czas pracy. Pracownicze plany kapitałowe. Ochrona zatrudnienia i świadectwa pracy. Organizacje pracodawców, zwią ebook

Sprawdź  

Inspekcja pracy sprawdzi nie tylko wykaz, ale i ewidencję

Jak wspomnieliśmy na wstępie, wśród zmienionych marcową nowelizacją ustawy o emeryturach pomostowych jest również ustawa o Państwowej Inspekcji Pracy. Z początkiem 2023 r. zmodyfikowany zostanie przepis mówiący o zadaniach PIP. A konkretnie art. 10 ust. 1 pkt 9a. Odtąd kontrola inspektorów pracy nie będzie ograniczała się jedynie do sprawdzenia ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, ale obejmie także kontrola wykazu stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Zmianie ulegnie także art. 11a ustawy o PIP zawierający nakaz umieszczenia stanowiska pracy w wykazie stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz nakaz umieszczenia pracownika w ewidencji pracowników pracujących w szczególnych warunkach. Zgodnie z obowiązującym przepisem, właściwe organy Państwowej Inspekcji Pracy są uprawnione do nakazania pracodawcy umieszczenia pracownika w ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o której mowa w art. 41 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych, wykreślenia go z ewidencji oraz do sporządzenia korekty dokonanego wpisu w tej ewidencji.

Zgodnie z nowym brzmieniem, które zacznie obowiązywać 1 stycznia 2023 r., właściwe organy Państwowej Inspekcji Pracy są uprawnione do nakazania pracodawcy:

  1. umieszczenia stanowiska pracy, na którym są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w wykazie stanowisk pracy, o którym mowa w art. 41 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych, wykreślenia go z wykazu oraz sporządzenia korekty wpisu dokonanego w tym wykazie;
  2. umieszczenia pracownika w ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o której mowa w art. 41 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych, wykreślenia go z ewidencji oraz sporządzenia korekty wpisu dokonanego w tej ewidencji.

Ale uwaga! Jak stanowi art. 6 marcowej nowelizacji, do postępowań wszczętych na podstawie art. 41 ust. 6 ustawy zmienianej w art. 1 (czyli ustawy o emeryturach pomostowych), w brzmieniu dotychczasowym, i niezakończonych wydaniem decyzji prawomocnej przed dniem 1 stycznia 2023 r. stosuje się przepisy art. 10 ust. 1 pkt 9a i art. 11a ustawy zmienianej w art. 4 (czyli ustawy o PIP), w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.