Rolnik lub domownik, który podlegając ubezpieczeniu w pełnym zakresie w KRUS nieprzerwanie przez co najmniej 3 lata, rozpocznie prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej lub rozpocznie współpracę przy prowadzeniu tej działalności, podlega nadal ubezpieczeniu w KRUS w okresie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy prowadzeniu tej działalności, jeżeli spełnia jednocześnie warunki wskazane w art. 5a ust. 1 ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jedn. Dz. U. Z 2025 r., poz. 197):
- złoży w KRUS oświadczenie o kontynuowaniu tego ubezpieczenia w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy tej działalności;
- jednocześnie nadal prowadzi działalność rolniczą lub stale pracuje w gospodarstwie rolnym, obejmującym obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego, lub w dziale specjalnym
- nie jest pracownikiem i nie pozostaje w stosunku służbowym;
- nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych;
- kwota należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie przekracza kwoty granicznej.
W obwieszczeniu Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 30 kwietnia 2024 r. w sprawie rocznej kwoty granicznej (M.P. z 2024 r., poz. 337) określono tę kwotę dla roku 2024 na 4358 zł.
Czytaj również: Czy będzie to ostatnie roczne rozliczenie składki zdrowotnej?>>
Zaświadczenie lub oświadczenie
Zaświadczenie albo oświadczenie, że nie została przekroczona kwota graniczna podatku dochodowego rolnik lub domownik składa w KRUS w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy tej działalności jak również corocznie, w terminie dnia 31 maja każdego roku podatkowego. W związku z tym, że w 2025 r. 31 przypada na sobotę termin na złożenie mija 2 czerwca.
Ważne! Oświadczenia albo zaświadczenia nie składa osoba, która w poprzednim roku kalendarzowym nie prowadziła pozarolniczej działalności gospodarczej (np. zawiesiła ją) oraz nie współpracowała przy jej prowadzeniu.
Rolnik lub domownik może przedłożyć zaświadczenie z urzędu skarbowego o zapłaconym podatku z działalności gospodarczej ale w pełni wystarczające jest złożenie oświadczenia.
Cena promocyjna: 33.8 zł
|Cena regularna: 169 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 169 zł
Niezłożenie oświadczenia
Jeśli rolnik lub domownik spóźni się ze złożeniem oświadczenia lub przekroczy kwotę graniczną i nadal będzie prowadzić pozarolniczą działalność gospodarczą (lub współpracować przy prowadzeniu takiej działalności), to zostanie wyłączony z ubezpieczenia w KRUS i z tego tytułu będzie dla niego obowiązkowe ubezpieczenie w ZUS. Skutek w postaci ustania ubezpieczenia w KRUS nie wystąpi jednak, jeżeli rolnik lub domownik zaprzestał prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w sposób trwały lub okresowy przed upływem terminu na złożenie tego zaświadczenia albo oświadczenia.
Termin może zostać przywrócony na wniosek zainteresowanego rolnika lub domownika, jeżeli ten rolnik lub domownik udowodni, że niezachowanie terminu nastąpiło wskutek zdarzeń losowych. Mówimy jednak o bardzo wyjątkowych przypadkach. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w wyroku z 20 marca 2017 r. (sygn. akt III AUa 1118/16) stwierdził: - wnioskodawca, domagając się przywrócenia terminu do złożenia zaświadczenia o wysokości podatku dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej za poprzedni rok nie przedstawił okoliczności, które mogłyby być uznane za zdarzenia losowe i w efekcie uzasadniać przywrócenie uchybionego terminu. Wskazywane bowiem przez wnioskodawcę fakty sprowadzają się do pomocy choremu członkowi rodziny, co zdaniem skarżącego powinno usprawiedliwić jego przeoczenie co do obowiązku złożenia stosownego oświadczenia. Istotnym jest jednakże, że choroba ojca wnioskodawcy nie miała charakteru nagłego (jak sam przyznał, ojciec miał problemy z chodzeniem od wielu lat), zaostrzenie dolegliwości nie wymagały leczenia szpitalnego, ani opieki medycznej a jedynie stosowania okładów. Wnioskodawca nie był jedyną osobą świadcząca pomoc choremu ojcu, gdyż zamieszkują oni wspólnie z matką i bratem. Ta sytuacja i fakt przeoczenia czy zapomnienia przez wnioskodawcę o obowiązku złożenia zaświadczenia, nie może być uznany za zdarzenie losowe, co oznacza, że brak jest podstaw do przywrócenia uchybionego terminu.
Przykład: Rolnik prowadzący działalność gospodarczą nie złożył oświadczenia do 31 maja (w 2025 r. do 2 czerwca), gdyż nie wiedział, iż taki obowiązek istnieje.
Okoliczność ta nie ma znaczenia i nie jest podstawą do przywrócenia terminu. Sąd Najwyższy w wyroku z 9 lutego 2023 r. (sygn. akt III USKP 37/22) wskazał, że nieznajomość przepisów prawa w zakresie obowiązku wynikającego z art. 5a ust. 4 i 6 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników (złożenia w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego zaświadczenia właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie do 31 maja każdego roku podatkowego) nie może zostać uznana za usprawiedliwiającą przekroczenie terminu na podstawie art. 5a ust. 7 tej ustawy.
Ustanie ubezpieczenia następuje z mocy samego prawa i nie jest uzależnione od uprzedniego indywidualnego pouczenia ubezpieczonego przez organ rentowy o obowiązkach wynikających z art. 5a ust. 3 i 4 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
