Wkrótce o zasiłek pogrzebowy będzie mógł wnioskować zakład pogrzebowy

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przekazało do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji publicznych projekt rozporządzenia, który ma umożliwić składanie wniosku do ZUS o zasiłek pogrzebowy przez zakład pogrzebowy. Docelowo będzie mógł to robić w formie elektronicznej, ale przez najbliższy rok zakłady pogrzebowe będą mogły składać wnioski w formie papierowej. Przepisy mają, co do zasady, wejść w życie 1 stycznia 2026 r. To pokłosie ustawowych zmian, jakie zaczną obowiązywać z początkiem roku.

Chodzi o projekt rozporządzenia ministra rodziny, pracy i polityki społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (nr 83). - Potrzeba nowelizacji rozporządzenia (...) wynika przede wszystkim z konieczności dostosowania jego przepisów do zmian wprowadzonych ustawą z dnia 5 sierpnia 2025 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. poz. 1159), która stanowi realizację propozycji deregulacyjnej MRPiPS-25-285 - UDER65. Ustawa ta wprowadziła regulacje dotyczące pośrednictwa zakładów pogrzebowych przy składaniu wniosków o zasiłek pogrzebowy. W związku z tym konieczne jest uszczegółowienie tych regulacji na poziomie aktu wykonawczego – czytamy w uzasadnieniu.

Jego autorzy twierdzą, że rozwiązania zawarte w projekcie rozporządzenia zmierzają do usprawnienia procesu składania wniosku o zasiłek pogrzebowy oraz mają na celu ograniczenie formalizmu w dokumentowaniu prawa do zasiłku, co przyczyni się do sprawnego i szybkiego przyznania prawa do tego świadczenia. Obecnie bowiem wniosek o zasiłek pogrzebowy może być złożony elektronicznie za pośrednictwem PUE ZUS, ale dokumenty wymagane do tego wniosku muszą być złożone osobiście lub pocztą (np. oryginały rachunków poniesionych kosztów pogrzebu). Kolejnym problemem sygnalizowanym przez świadczeniobiorców oraz branżę pogrzebową jest nadmierny formalizm związany z przedstawianiem dodatkowych dokumentów w celu ustalenia uprawnień do zasiłku pogrzebowego.

Czytaj również:  ZUS nie będzie wydawał decyzji w sprawie prawa do zasiłku pogrzebowego >>

Czego dotyczy projekt?

Wniosek o zasiłek pogrzebowy w imieniu osoby uprawnionej może być zgłaszany w ZUS za pośrednictwem zakładu pogrzebowego. Dotyczy to przypadku, gdy zakład pogrzebowy jest upoważniony z mocy ustawy do złożenia tego wniosku (podpisanego przez osobę uprawnioną) do ZUS, ale upoważnienie to nie obejmuje wypłaty zasiłku na rzecz tego zakładu pogrzebowego. Wówczas wypłata świadczenia jest dokonywana na rzecz osoby uprawnionej. Według propozycji wniosek o zasiłek pogrzebowy będzie mógł też być zgłoszony w ZUS za pośrednictwem zakładu pogrzebowego, który jest jednocześnie upoważniony przez osobę uprawnioną, do wypłaty zasiłku pogrzebowego. Wówczas zasiłek pogrzebowy zostanie wypłacony w całości zakładowi pogrzebowemu albo w części zakładowi pogrzebowemu i w części osobie uprawnionej.

Do elektronicznego wniosku o zasiłek pogrzebowy będzie można dołączyć kopie dokumentów (np. skany rachunków). Będą one równoważne pod względem skutków prawnych dokumentom złożonym w formie pisemnej. Natomiast jeżeli przedłożony skan dokumentu budziłby wątpliwości, ZUS będzie mógł zobowiązać zainteresowanego do przedłożenia oryginału dokumentu.

Ponadto w projekcie rozporządzenia odstąpiono np. od konieczności złożenia odpisu skróconego aktu zgonu albo odpisu zupełnego aktu urodzenia dziecka z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe, gdyż ZUS posiada prawo do pobierania aktów stanu cywilnego za pośrednictwem usług sieciowych.

Zrezygnowano również z konieczności zaświadczenia płatnika składek o podleganiu ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym – na rzecz oświadczenia wnioskodawcy, które jest zawarte we wniosku o zasiłek pogrzebowy. Nie będzie również konieczności przedkładania dokumentów potwierdzających pokrewieństwo lub powinowactwo zgłaszającego wniosek z osobą zmarłą.

Jednocześnie, jeżeli ZUS nie będzie w stanie ustalić tych okoliczności, będzie uprawniony do wezwania zainteresowanego do przedłożenia odpowiednich dokumentów w terminie nie krótszym niż 14 dni, pod rygorem odmowy wszczęcia postępowania.

Co ważne, projektowane przepisy mają wejść w życie 1 stycznia 2026 r., z wyjątkiem par. 1 pkt 4 w zakresie par. 16b, który ma zacząć obowiązywać po upływie 12 miesięcy od dnia ogłoszenia rozporządzenia w Dzienniku Ustaw. - Jest to spowodowane koniecznością dostosowania systemu informatycznego ZUS w zakresie umożliwienia zakładom pogrzebowym składania wniosków o zasiłek pogrzebowy w formie elektronicznej z wykorzystaniem profilu informacyjnego utworzonego w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez ZUS. Do tego czasu zakłady pogrzebowe będą mogły składać wnioski o zasiłki pogrzebowe w imieniu wnioskodawcy w postaci pisemnej – wyjaśnia MRPiPS w uzasadnieniu.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.