Pracownicy nie powinni czuć się bezkarni, ponieważ w każdej chwili takiego zwolnienia mogą zostać skontrolowani. Zmiany mające ograniczyć nadużycia zaplanowało także Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej.
Czytaj również: Grupowe zwolnienia chorobowe - czy można im przeciwdziałać?
Wypowiedzenie, to dla wielu czas przejścia na L4
Niezależnie od tego, kto wypowiada umowę: pracownik czy pracodawca, zatrudniony ma prawo do płatnego zwolnienia lekarskiego podczas trwania umowy o pracę i bezpośrednio po jej rozwiązaniu. Problem w tym, że pracownicy niezwykle często wykorzystują tę sytuację, aby móc uciec od obowiązków, odpocząć lub po prostu zwyczajnie poszukać dla siebie innego zajęcia.
Sprawdź w LEX: Czy wystawienie zaświadczenia o czasowej niezdolności do pracy jest obowiązkiem każdego lekarza? >
Należy również podkreślić, iż do przejścia na zwolnienia i wykorzystywania ich w sposób niewłaściwy pracowników nie motywuje wyłącznie pobieranie w tym czasie wynagrodzenia, ale również brak jakiejkolwiek kontroli, a co za tym idzie minimalne ryzyko cofnięcia im świadczeń.
Czytaj w LEX: Kontrola zwolnień lekarskich - narzędzia kontroli >
Jednym z najbardziej popularnych sposobów na uniknięcie pracy podczas wypowiedzenia jest pobieranie zwolnienia chorobowego. Bardzo często pracodawcy mają do czynienia z sytuacją, kiedy pracownicy w dniu otrzymania wypowiedzenia udają się do lekarza w celu otrzymania L4. Zwolnienie lekarskie podczas wypowiedzenia jest jak najbardziej legalne, ale wtedy, gdy pracownik rzeczywiście choruje i nie jest zdolny do pracy. Większość osób chce w ten sposób uciec przed obowiązkiem pracy w okresie wypowiedzenia, inni są natomiast błędnie przekonani, iż zwolnienie lekarskie spowoduje, że wypowiedzenie umowy o pracę będzie nieważne.
Sprawdź w LEX: Czy pracodawca może nie przyjąć zwolnienia lekarskiego wystawionego przez lekarza po wystąpieniu nieobecności? >
Pracownicy nie powinni czuć się bezkarni
Jeżeli po otrzymaniu wypowiedzenia zatrudniony stał się niezdolny do wykonywania swoich obowiązków, nadal zachowuje prawo do świadczeń chorobowych, w tym wynagrodzenia z powodu choroby. ZUS wypłaci świadczenie od samego początku, jeżeli pracodawca zatrudnia mniej niż 20 pracowników. W innych przypadkach koszty nieobecności pracownika ponoszą stratni pracodawcy, którzy coraz częściej nie godzą się na ten proceder w swoich firmach, zlecając prywatnym podmiotom przeprowadzanie kontroli terenowych wśród przebywających na zwolnieniach pracownikach.
Czytaj w LEX: Rozwiązanie umowy o pracę z pracownikiem przebywającym na zwolnieniu >
W momencie, gdy pracownik z 3-miesięczym okresem wypowiedzenia udaje się na L4 pracodawca opłaca pierwsze 33 dni jego nieobecności plus dodatkowo 7 dni urlopu. Nieobecność załogi, to także wymierne starty dla firm, np. w przypadku przedsiębiorstw produkcyjnych. Okres wypowiedzenia zalicza się do czasu pracy, zatem w tym czasie pracownik podlega kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnienia. Wykonywanie w tym czasie innej, nowej pracy czy brak obecności pod wskazanym w ZLA adresem grozi utratą wynagrodzenia chorobowego za cały okres przebywania na zwolnieniu lekarskim, a nawet dyscyplinarnym zwolnieniem z pracy.
Sprawdź również książkę: Dystrybucja ubezpieczeń. Komentarz >>
Zmiany w zakresie zasiłków chorobowych
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej zamierza skrócić okres możliwości pobierania zasiłku chorobowego po ustaniu ubezpieczenia o połowę, czyli do 91 dni. Projektowane zmiany przewidują nowe zasady zliczania okresów niezdolności do pracy do jednego okresu zasiłkowego. Będą do niego zaliczone zarówno okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy, jak również okresy niezdolności do pracy, które zaistniały przed lub po przerwie, jeżeli przerwa ta jest nie dłuższa niż 60 dni i jeżeli niezdolność nie występuje w okresie ciąży. Taka regulacja ma ograniczyć ewentualne nadużycia.
By planowana zmiana przepisów nie była krzywdząca dla osób naprawdę chorujących, ustawodawca powinien przewidzieć kluczowe kwestie. Pierwsza z nich to wystąpienie u pacjenta innego poważnego schorzenia np. w 90 dniu trwania poprzedniego. Istotne również, czy w przypadku chorób przewlekłych przewidywane jest świadczenie zastępcze, a także co w sytuacji, gdy dostęp do leczenia jest odległy - np. w przypadku zabiegu planowanego za pół roku. Ważny jest także kontekst wieku pracowników. Społeczeństwo się starzeje, warto rozważyć, czy te same przepisy powinny obowiązywać pracowników mocno wyeksploatowanych i w wieku emerytalnym oraz młodych.
Mikołaj Zając jest prezesem Conperio, polskiej firmy doradczej zajmującej się problematyką absencji chorobowych.
Sprawdź w LEX: Jak rozliczyć zwolnienie lekarskie wystawione na przełomie miesięcy? >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
