Czerwcowe emerytury znów w TK. RPO wnosi o uznanie niekonstytucyjności przepisów

Świadczenia osób przechodzących na emeryturę w czerwcu były niższe niż tych, którzy wnieśli o to w pozostałych miesiącach. Sejm poprawił przepisy, ale tylko na przyszłość, pomijając osoby, którym tak ustalano świadczenia wcześniej. Rzecznik Praw Obywatelskich zgłaszał ten problem MRiPS, ale bez rezultatu. Teraz przyłączył się do postępowania Trybunału Konstytucyjnego z pytania sądu w takiej sprawie.

Pytanie prawne do TK (sygn. akt P 7/22) zadał Sąd Okręgowy IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. W uzasadnieniu pytania sąd wykorzystał w znacznym zakresie argumentację prezentowaną przez Rzecznika Praw Obywatelskich, który wielokrotnie postulował całościowe rozwiązanie problemu.

Czytaj również: 
Waloryzacja emerytur czerwcowych może być korzystniejsza, ale starych krzywd nie naprawi>>
RPO: Czerwcowe emerytury z lat poprzednich trzeba wyrównać

Problem emerytur czerwcowych ciągle do końca nie rozwiązany

Chodzi o zróżnicowanie zasad ustalania wysokości emerytury powiązanego ściśle ze sposobem waloryzacji składek na ubezpieczenie społeczne i kapitału początkowego. W przypadku ustalania wysokości emerytury w czerwcu, kwota składek poddana ostatniej waloryzacji rocznej nie podlegała bowiem dodatkowym waloryzacjom kwartalnym, gdyż została już zwaloryzowana rocznie za poprzedni rok od dnia 1 czerwca roku, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę. Złożenie wniosku o emeryturę lub ustalenie jej wysokości w czerwcu skutkowało zatem niższym wymiarem świadczenia w porównaniu z wnioskami złożonymi w pozostałych jedenastu miesiącach.

W interesie obywateli Rzecznik Praw Obywatelskich wielokrotnie występował w tej sprawie do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej (wystąpienia z 15 września 2017 r., 11 stycznia 2018 r., 26 kwietnia 2018 r., 8 listopada 2018 r., 2 października 2019 r. oraz 27 lutego 2020 r.).

Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych

Krzysztof W. Baran

Sprawdź  

Bez możliwości ponownego ustalenia emerytury

Jak podkreśla RPO, rozwiązując ten problem w 2021 r., ustawodawca nie przewidział jednak możliwości ustalenia wysokości emerytury na nowo, z uwzględnieniem zmian dotyczących sposobu waloryzacji składek emerytalnych oraz kapitału początkowego, dla tych świadczeniobiorców, którym w latach 2009-2019 wysokość emerytury ustalono w czerwcu.

W ocenie RPO brak takiej regulacji prowadzi do naruszenia zasady równości w prawie do zabezpieczenia społecznego oraz zasady sprawiedliwości społecznej. Rzecznik zgłosił zatem udział w postępowaniu TK i wniósł o stwierdzenie, że: 

• art. 25a ust. 2 pkt 2 oraz ust. 2a ustawy z  17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 504 ze zm.) w związku z art. 17 ust. 1 i 2 ustawy z 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 1621) - w zakresie, w którym przepisy te nie przyznają prawa do obliczenia emerytury z uwzględnieniem art. 25a ust. 2 pkt 2 oraz ust. 2a ustawy emerytalnej tym osobom, którym emeryturę przyznano od 1 czerwca do 30 czerwca w latach 2009-2019, są niezgodne z art. 67 ust. 1 w związku z 32 ust. 1 oraz art. 2 Konstytucji.

Uzasadnienie stanowiska RPO zostanie przedstawione TK do 28 września 2022 r.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.