Elektroenergetyczne linie napowietrzne przesyłowe i rozdzielcze prądu przemiennego (wysokiego, średniego i niskiego napięcia) przeznaczone są do przesyłania energii elektrycznej. Zadaniem linii wysokiego napięcia 110 kV jest przesył mocy od elektrowni, farm wiatrowych lub stacji transformatorowo-rozdzielczych najwyższych napięć NN/WN (np. 220/110 kV) do stacji transformatorowo-rozdzielczych WN/SN (110/15 kV), lub bezpośrednio do dużych zakładów przemysłowych o zapotrzebowaniu mocy od około 5 MW do około 150 MW. Zadaniem linii napowietrznych średniego napięcia 15–30 kV jest przesył i rozdział mocy od stacji transformatorowo-rozdzielczych WN/SN (110/15 kV) do stacji transformatorowo-rozdzielczych SN/nn (15/0,4 kV) lub bezpośrednio do średnich zakładów przemysłowych o zapotrzebowaniu mocy od około 2 MW do 15 MW. Zadaniem linii napowietrznych niskiego napięcia 0,4 kV jest przesył i rozdział mocy od stacji transformatorowo-rozdzielczych SN/nn (15/0,4 kV) do gospodarstw domowych lub małych zakładów przemysłowych o zapotrzebowaniu mocy do 70 kW.

 

Wymagania dotyczące projektowania i budowy linii napowietrznych z przewodami roboczymi gołymi określone są w normach:

  • PN-EN 50341-1:2013-03 Elektroenergetyczne linie napowietrzne prądu przemiennego powyżej 1 kV Część Wymagania ogólne – Specyfikacje wspólne,
  • PN-EN 50341-3-22:2010 Elektroenergetyczne linie napowietrzne prądu przemiennego powyżej 45 kV Część 3: Zbiór normatywnych warunków krajowych.
  • N SEP-E-003:2003 Elektroenergetyczne linie napowietrzne. Projektowanie i budowa. Linie prądu przemiennego z przewodami pełnoizolowanymi oraz z przewodami niepełnoizolowanymi.

 

Czytaj w LEX: Planistyka przy budowie linii elektroenergetycznych - omówienie zagadnień praktycznych >

 

Odległości linii energetycznych od budynków i dróg

Odległości te muszą być uwzględniane w projekcie przebiegu linii i zagospodarowania placu budowy. Linie elektroenergetyczne przebiegające w pobliżu dróg powinny być tak zaprojektowane i wykonane, aby podczas eksploatacji nie powodowały utrudnień w ruchu kołowym i pieszym i nie powodowały utrudnień w utrzymaniu tych dróg oraz wykonane były zgodnie z warunkami podanymi w zezwoleniu zarządcy drogi.

Czytaj także: Linia wysokiego napięcia na nieruchomości nie zawsze musi być problemem

W poziomie od budynków odległość linii napowietrznych powinny wynosić przy napięciu znamionowym do:

  •  kV – 6,00 m;
  • 15 kV – 7,10 m;
  • 30 kV – 7,20 m;
  • 110 kV – 7,74 m;
  • 220 kV – 8,47 m;
  • 400 kV – 9,67 m.

Odległość przewodów od powierzchni ziemi powinna wynosić: przy napięciu znamionowym do:

  • 1 kV – 5,00 m;
  • 15 kV – 5,10 m;
  • 30 kV – 5,20 m;
  • 110 kV – 5,74 m;
  • 220 kV 6,47 m;
  • 400 kV – 7,67 m

Czytaj w LEX: Strefa ochronna a pas technologiczny linii elektroenergetycznej >

Czytaj także: Z upustów skorzystają też prosumenci z projektów parasolowych OZE

  • Elektroenergetyczną linię napowietrzną o napięciu powyżej 45 kV należy na skrzyżowaniach i zbliżeniach z budynkami tak prowadzić i wykonać, aby jej budowa i eksploatacja nie powodowała ani przeszkód, ani trudności w użytkowaniu i należytym utrzymaniu budynków. Zaleca się, aby przęsło linii znajdujące się nad budynkiem było jak najkrótsze oraz aby nie prowadzić przewodów elektrycznych nad kominami i budynkami z dachami o pokryciu łatwo zapalnym, t.j. pokrytych słomą, drewnem lub papą ułożoną na drewnie.
  • Zabrania się krzyżować budynki mieszkalne, szkoły, budynki użyteczności publicznej, w których mogą przebywać ludzie, liniami o napięciu znamionowym wyższym niż 110 kV.
  • Przy skrzyżowaniach i zbliżeniach linii elektroenergetycznych do budynków, szkół, internatów, szpitali, sanatoriów itp., gdzie stale przebywają ludzie, natężenie pola elektrycznego i magnetycznego oraz natężenie hałasu pochodzących od linii nie może przekraczać wartości dopuszczalnych, określonych w przepisach i normach.
  • Linie elektroenergetyczne nie powinny krzyżować stacji paliw płynnych i gazowych, budowli zawierających materiały niebezpieczne pożarowo i stref zagrożonych wybuchem. Wyjątkiem od zakazu krzyżowania jest dopuszczenie skrzyżowania tych obiektów z liniami o napięciu znamionowym nie wyższym niż 110 kV. W takim przypadku przęsło skrzyżowania należy ograniczyć słupami mocnymi oraz wykonać je z III poziomem obostrzenia. Odległość słupa od stacji paliw płynnych (budynek zawierający materiały niebezpieczne pożarowo, zbiorniki, pompy) powinna wynosić co najmniej 30 m.
  • Zbliżenie elektroenergetycznych linii napowietrznych o napięciu powyżej 45 kV do budynków produkcyjnych, stałych składowisk, zbiorników lub innych urządzeń technologicznych z materiałami wybuchowymi lub strefami zagrożonymi wybuchem oraz stacji paliw należy wykonać zgodnie ze specjalnymi przepisami budowy tych urządzeń i w uzgodnieniu z właściwym organem administracyjnym. Jeśli przepisów takich nie ma, linia powinna przebiegać tak, aby odległość skrajnego przewodu linii od wymienionych obiektów była równa co najmniej wysokości zawieszenia najwyższego przewodu nieuziemionego na słupie. Jeśli istnieje konieczność przejścia bliżej niż w odległości mniejszej niż 1,5 -krotnej wysokości zawieszenia najwyżej położonego przewodu nieuziemionego, wówczas należy przewody linii zawiesić z III poziomem obostrzenia.

Czytaj w LEX: Wyłączenie gruntów z produkcji rolnej i leśnej w związku z budową linii elektroenergetycznej >


Odległość budynku od linii napowietrznych wysokiego

Odległość budynku od linii napowietrznych wysokiego napięcia zależy przede wszystkim od tego, pod jakim napięciem są przewody. Zgodnie z w/w normami przyjmuje się, że od linii napowietrznej o napięciu znamionowym

  • 1 kV - 45 kV powinna być zachowana odległość 3 m,
  • przy napięciu 110 kV - 4,9 m (odległość zależy również od materiałów, z których został wybudowany dom).

Sprawdź w LEX: Czy przedstawiciel przedsiębiorstwa energetycznego winien brać pod uwagę przebieg i ewentualną kolizję istniejącej napowietrznej linii elektroenergetycznej w stosunku do projektowanego przyłącza wodociągowego wraz z projektowanym budynkiem? >

Odległości minimalne między konstrukcjami wsporczymi lub uziomami słupów linii elektroenergetycznej a kablem linii telekomunikacyjnej:

  • 1,5 m - w przypadku linii elektroenergetycznych pracujących w układzie z bezpośrednio uziemionym punktem zerowym;
  • 2,5 m - w przypadku linii elektroenergetycznych pracujących w układzie z izolowanym punktem zerowym lub linii skompensowanych, mających konstrukcje wsporcze stalowe, betonowe lub drewniane uziemione;
  • 0,8 m - w przypadku linii elektroenergetycznych pracujących w układzie z izolowanym punktem zerowym, linii skompensowanych mających konstrukcje wsporcze drewniane i nieuziemione
  • oraz linii do 1kV, niezależnie od rodzaju konstrukcji wsporczych.

 

Odległości minimalne nieuziemionych linii o napięciu do 1kV przy największym zwisie, w określonych warunkach pogodowych:

  • 1 m - od każdej dostępnej części budynku, konstrukcji lub krawędzi dachu;
  • 0,75 m - od krawędzi dachu, jeżeli przewód jest izolowany;
  • 0,2 m - od trudno dostępnej części budynku, jeżeli przewód jest zawieszony na wysięgnikach ściennych, a rozpiętość przęsła wynosi do 20 m;
  • 2,5 m - w kierunku pionowym w górę,
  • oraz 1,5 m - w kierunku pionowym w dół i poziomym - od każdej łatwo dostępnej części budynku, np. parapetu okna, podłogi balkonu (nie dotyczy dachu, który nie służy za taras).

Czytaj w LEX: Prawo do terenu a ograniczenie sposobu korzystania i udostępnienie nieruchomości przy inwestycjach elektroenergetycznych >

 

Instalacje rozdziału energii elektrycznej na terenie budowy

Zgodnie z § 53 rozporządzenia z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. Nr 47, poz. 401):

  • Instalacje rozdziału energii elektrycznej na terenie budowy powinny być zaprojektowane i wykonane oraz utrzymywane i użytkowane w taki sposób, aby nie stanowiły zagrożenia pożarowego lub wybuchowego, a także chroniły w dostatecznym stopniu pracowników przed porażeniem prądem elektrycznym;
  • projekt, konstrukcję i wybór materiałów oraz urządzeń ochronnych w takiej instalacji, należy dostosować do typu, rodzaju i mocy rozdzielanej energii, warunków zewnętrznych oraz do poziomu kwalifikacji osób mających dostęp do instalacji.

Nie jest dopuszczalne sytuowanie stanowisk pracy, składowisk wyrobów i materiałów lub maszyn i urządzeń budowlanych bezpośrednio pod napowietrznymi liniami elektroenergetycznymi lub w odległości liczonej w poziomie od skrajnych przewodów, mniejszej niż:

  • 3 m - dla linii o napięciu znamionowym nieprzekraczającym 1 kV;
  • 5 m - dla linii o napięciu znamionowym powyżej 1 kV, lecz nieprzekraczającym 15 kV;
  • 10 m - dla linii o napięciu znamionowym powyżej 15 kV, lecz nieprzekraczającym 30 kV;
  • 15 m - dla linii o napięciu znamionowym powyżej 30 kV, lecz nieprzekraczającym 110 kV;
  • 30 m - dla linii o napięciu znamionowym powyżej 110 kV.

Zobacz procedurę w LEX: Sporządzenie planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na budowie > 

 

Wysokość zawieszenia przewodów linii napowietrznych nad drogami

Zgodnie z § 10 ust. 3 rozporządzenia z dnia 10 lutego 1977 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu robót drogowych i mostowych wysokość zawieszenia przewodów linii napowietrznych nad drogami nie może być mniejsza niż 6 m.