Naukowcy od lat alarmują, że na świecie ubywa płazów, tempo to jest tak duże, że w zasadzie można mówić o współczesnym wymieraniu. Świat płazów pełen jest zagrożeń. Ich listę otwierają najbardziej oczywiste drapieżniki, ale problemem stały się również zmiany klimatu i inne zmiany w środowisku. Eksperci zwracają np. uwagę na pasożytnicze grzyby, które zaburzają procesy oddychania czy osmoregulacji. Jednocześnie co roku, a zwłaszcza na wiosnę, płazy masowo giną na drogach pod kołami aut.
Problemem jest też zanieczyszczenie środowiska. Tego, jak fatalne są dla płazów "zwykłe" miejskie zanieczyszczenia, dowodzą badania Mikołaja Kaczmarskiego oraz naukowców z Uniwersytetu Wrocławskiego: Krzysztofa Kolendy, Beaty Rozenblut-Kościsty i Wioletty Sośnickiej. Początkowo badania miały dotyczyć różnic demograficznych w populacjach ropuch szarych narażonych na śmiertelność drogową. Dość szybko naukowcy zaobserwowali jednak niepokojące anomalie w postaci masy hipertroficznych komórek, nieprawidłowo ułożonej substancji międzykomórkowej i włókien kolagenowych oraz nierównych krawędzi kości.
Anomalie po raz pierwszy dostrzeżono u ropuch żyjących w okolicy miejskiego stawu Kajka w Poznaniu. "U ponad 80 proc. badanych ropuch pochodzących z miejskiego stawu Kajka w Poznaniu wykryliśmy nieprawidłowości w strukturze kości palców. Dla porównania na obrzeżach miasta - na stanowisku Krzesiny - anomalie wykryliśmy u 23 proc. badanych zwierząt - nieznacznie więcej niż na stanowisku w krajobrazie rolniczym w okolicach wsi Owiesno na Dolnym Śląsku" - opowiada Mikołaj Kaczmarski. Naukowcy sugerują, że wpływ na powstanie obserwowanych anomalii ma akumulacja metali ciężkich, które są wchłaniane przez płazy zarówno bezpośrednio z wody czy ziemi podczas hibernacji, jak i pośrednio, ze zjadanym pokarmem. Metale ciężkie, głównie ołów, mogą odkładać się w kościach na zasadzie wymiany z jonami wapnia. Może to prowadzić do powstawania hipertroficznych komórek i szeregu dalszych deformacji. Zmiany te mogą zachodzić podczas procesu mineralizacji lub przebudowy kości". Wstępne, nieopublikowane jeszcze wyniki wskazują, że w krajobrazie rolniczym w kościach płazów mogą się odkładać pierwiastki występujące w wysokich stężeniach, m.in. w nawozach sztucznych. Normalnie siarka w kościach powinna być obecna w ilościach śladowych. Główne składniki kości to wapń i fosfor.
Naukowcy podkreślają, że porównanie zaledwie trzech populacji to zdecydowanie za mało, żeby wyciągać daleko idące wnioski. Obecnie prowadzą dalsze analizy: porównują materiał kostny pochodzący z różnych stanowisk z całej Polski Zachodniej.
Źródło: www.naukawpolsce.pap.pl, stan z dnia 17 października 2016 r.