W dniu 23 lutego 2016 r. Rada Ministrów przyjęła przedłożony przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi projekt ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw, przywoływana dalej jako ustawa. Projekt ten obecnie procedowany jest w komisji sejmowej, a jako datę jego wejścia w życie wskazuje się dzień 30 kwietnia 2016 r.

Jakie najistotniejsze zmiany mogą dokonać się w obrocie gruntami rolnymi jeżeli projekt ustawy zostanie przyjęty bez poprawek i wejdzie w życie ustawa w jej projektowanym brzmieniu?

Wstrzymanie sprzedaży nieruchomości rolnych Agencji Nieruchomości Rolnych na okres 5 lat

Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy, dla osiągnięcia jej celów w pierwszej kolejności niezbędne jest wstrzymanie sprzedaży nieruchomości albo ich części wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, przywołany dalej jako zasób, na okres 5 lat od dnia wejścia w życie ustawy. Wstrzymanie obrotu na okres 5 lat nie będzie dotyczyło:

• nieruchomości i ich części przeznaczonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, lub ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy na cele inne niż rolne
• nieruchomości położonych w granicach specjalnych stref ekonomicznych,
• domów, lokali mieszkalnych, budynków gospodarczych i garaży wraz z niezbędnymi gruntami oraz ogródków przydomowych,
• nieruchomości rolnych o powierzchni do 1 ha.

Obowiązek osobistego prowadzenia gospodarstwa rolnego przez 10 lat

Zgodnie z dodanym w projekcie art. 2b ust. 1 u.k.u.r. nabywca nieruchomości rolnej jest obowiązany prowadzić gospodarstwo rolne, w skład którego weszła nabyta nieruchomość rolna, przez okres co najmniej 10 lat od dnia nabycia przez niego tej nieruchomości, a w przypadku osoby fizycznej prowadzić to gospodarstwo osobiście. Powyższe oznacza, że w tym okresie nabyta nieruchomość nie może być zbyta ani oddana w posiadanie innym podmiotom.

Zgodnie jednak z art. 2b ust. 3 u.k.u.r. sąd na wniosek nabywcy nieruchomości rolnej będzie mógł zezwolić na zbycie lub oddanie nieruchomości w posiadanie innym podmiotom przed upływem okresu 10 lat od dnia przeniesienia własności tej nieruchomości, jeżeli konieczność jej dokonania wynika z przyczyn losowych, niezależnych od nabywcy. Zbycie lub oddanie w posiadanie nabytej nieruchomości bez zgody sądu jest nieważne z mocy prawa.

Nieprowadzenie gospodarstwa w okresie 10 lat od dnia zakupu lub niespełnienie zobowiązania do zamieszkiwania w okresie 5 lat od dnia nabycia nieruchomości na terenie gminy przesłanką do nabycia własności nieruchomości przez ANR. 
Więcej: Obrót gruntami rolnymi czeka rewolucja?