Złoża biosorpcyjne to sorbenty naturalne lub sztuczne zasiedlone mikroorganizmami w postaci biofilmu. Stanowią one wypełnienie biofiltrów - bioreaktorów, w których pełnią podwójną rolę:
• sorbenta związków chemicznych występujących w uzdatnianej wodzie,
• nośnika do wzrostu mikroorganizmów.
W układach oczyszczania wody do picia procesy biologiczne zachodzące na złożach biosorpcyjnych można wykorzystać do mineralizacji biodegradowalnych zanieczyszczeń organicznych, nitryfikacji, denitryfikacji oraz utleniania żelaza(II) i manganu(II). Zastosowanie procesów przebiegających z udziałem mikroorganizmów pozwala na:
• wykorzystanie naturalnych przemian biochemicznych domieszek i zanieczyszczeń obecnych w wodach, co zwykle jest jednoznaczne ze zmniejszeniem dawek reagentów chemicznych, głównie dezynfekantów oraz eliminacją niektórych procesów oczyszczania wody,
• usuwanie uciążliwych mikrozanieczyszczeń z wody oraz prekursorów ubocznych produktów dezynfekcji,
• zwiększenie stabilności biologicznej wody wprowadzanej do sieci wodociągowej.

Metody biologiczne stosowane w technologii uzdatniania wody mają też sporo wad i ograniczeń:
• relatywnie długi czas wpracowania i okres rozruchu reaktorów biologicznych,
• zmienność dopływu wody – wpłukiwanie biomasy
• pojawienie się w uzdatnionej wodzie ubocznych produktów aktywności biologicznej,
• obecność w wodzie uzdatnionej mikroorganizmów biorących udział w przemianach biochemicznych,
• konieczność dodatkowego oczyszczania wody uzdatnionej z mikroorganizmów i ubocznych produktów aktywności biologicznej

W złożu biosorpcyjnym można wyróżnić się dwa mechanizmy umożliwiające usuwanie zanieczyszczeń: adsorpcję substancji organicznych, a następnie wskutek rozwijających się na złożu biosorpcyjnym drobnoustrojów biochemiczny rozkład zaadsorbowanej masy organicznej. W pierwszym etapie oczyszczania w filtrze przeważa zjawisko adsorpcji. Po kilku – kilkunastu tygodniach, przy odpowiednich warunkach tlenowych i temperaturowych dochodzi do rozwoju mikroorganizmów na nagromadzonym substracie i od tego momentu procesy adsorpcji i biodegradacji zachodzą równolegle.

Lidia Kiedryńska