Projekt założeń do ustawy został opracowany w ramach koniecznego dostosowywania polskiego prawa do przepisów Unii Europejskiej dotyczących podziemnego składowania dwutlenku węgla*. Zgodnie z prawem unijnym, wychwytywanie dwutlenku węgla i jego geologiczne składowanie (technologia wychwytu i składowania dwutlenku węgla - Carbon Capture and Storage – CCS) to jeden z potencjalnych sposobów ograniczenia nadmiernej emisji tego gazu do atmosfery.
Zgodnie z projektem działalność związana z podziemnym składowaniem dwutlenku węgla będzie podlegać przepisom ustawy Prawo geologiczne i górnicze (Pgg), na podstawie której jest prowadzona działalność gospodarcza z zakresu geologii i górnictwa w Polsce. Potencjalna realizacja projektów typu CCS zgodnie z propozycją prawnych rozwiązań przyjętą dziś, będzie wymagać uzyskania koncesji udzielanej przez Ministra Środowiska.
Henryk Jacek Jezierski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska, Główny Geolog Kraju komentując przyjęcie projektu założeń powiedział:
- Zrobiliśmy krok w stronę implementacji dyrektywy unijnej o poziemnym składowaniu CO2. Dzięki temu prawu będziemy mogli przetestować czy ta metoda jest bezpieczna, możliwa do wdrożenia w Polsce i ekonomicznie opłacalna.
Proponowane regulacje mają kompleksowo określać ramy postepowania z projektami typu CCS, ze szczególnym uwzględnieniem konieczności zagwarantowania bezpieczeństwa, a także realizacji wymogów środowiskowych. Udzielenie koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie struktur geologicznych pod kątem CCS będzie wymagać uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach i zgody na realizację przedsięwzięcia. W przypadku, gdy będzie zachodzić konieczność sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko zapewniony też będzie udział społeczeństwa.
Nowelizowana ustawa przewiduje zasady prowadzenia eksploatacji podziemnego składowiska dwutlenku węgla, jego zamknięcia, likwidacji, monitoringu oraz przejmowania odpowiedzialności za składowisko, a także działań kontrolnych, ratowniczych i naprawczych w przypadku wystąpienia awarii.
Główne założenia do projektu ustawy:
1. Poszukiwanie i rozpoznawanie struktur geologicznych pod kątem podziemnego składowania dwutlenku węgla będzie prowadzone w obrębie wyznaczonego w koncesji obszaru poszukiwań. Wniosek o udzielenie koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie struktur geologicznych pod kątem podziemnego składowania dwutlenku węgla będzie podlegać ogólnym wymaganiom dotyczącym wniosku koncesyjnego określonym w prawie geologicznym i górniczym. Zasady koncesjonowania, zostały określone w taki sposób, aby były niedyskryminujące i otwarte dla wszystkich podmiotów, które spełnią wymagania przewidziane przepisami prawa. W tym celu w ustawie Pgg określono wymagania, jakie powinien spełnić wniosek o udzielenie koncesji oraz sama decyzja koncesyjna, np. maksymalną ilość zatłaczanego CO2, czas na jaki zostanie udzielona koncesja i wysokość zabezpieczenia finansowego wykonywanej działalności. Projekt ustawy zawiera także regulacje dotyczące warunków zmiany, odmowy, przeniesienia, wygaśnięcia a także cofnięcia koncesji na omawianą działalność i utraty jej mocy.
2.Dla podziemnego składowania dwutlenku węgla będą wyznaczane obszary i tereny górnicze, które będą podlegały wpisowi do rejestru obszarów górniczych, prowadzonego przez Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy. Na mocy projektowanej ustawy zostanie utworzony rejestr zamkniętych składowisk, zawierający dane o zamkniętych składowiskach dwutlenku węgla.
3.Udzielenie koncesji na składowanie dwutlenku węgla będzie wymagać opinii Komisji Europejskiej oraz uzgodnienia z wójtem, burmistrzem lub prezydentem miasta, właściwego ze względu na miejsce wykonywanie działalności.