Pracownik pracuje zwykle od poniedziałku do piątku po 8 godzin. Praca w sobotę jest dla niego pracą w dniu wolnym i z góry za pracę w tym dniu zaplanowany jest inny dzień wolny. Zdarzyło się, że pracownik został wezwany do pracy w sobotę, w którą przypadło święto (15 sierpnia).
Czy pracę w tym dniu można potraktować w pierwszej kolejności jako święto i nieoddanie dnia wolnego nie będzie wykroczeniem wobec pracownika, czy pracę w tym dniu należy traktować jak pracę w sobotę i należy oddać 1 dzień wolny do końca okresu rozliczeniowego?

Odpowiedź: w sytuacji, gdy święto przypadało w sobotę, pracodawca powinien za taką pracę w pierwszej kolejności również oddać dzień wolny przypadający do końca danego okresu rozliczeniowego. Pracodawca powinien również zaplanować prawnikowi inny dzień wolny od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy w danym okresie rozliczeniowym.
 
 
Uzasadnienie: dnia 1 maja 2001 r. została wprowadzona nowa norma czasu pracy – norma przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy - art. 129 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) – dalej k.p. Zlecanie pracownikowi pracy z naruszeniem normy przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy następuje tylko na warunkach pracy w godzinach nadliczbowych. Jeśli więc nawet pracodawca zatrudniałby pracownika w wymiarze nieprzekraczającym obowiązującego go w danym okresie rozliczeniowym wymiaru czasu pracy (do przeciętnie 40 godzin w tygodniu), ale liczba dni, przez które pracownik ten świadczył pracę, przekroczyłaby średnio pięć, to powstałyby w ten sposób godziny nadliczbowe, które należałoby wliczyć do rocznego limitu godzin nadliczbowych i odpowiednio zrekompensować.
 
 
Pracownikowi, który ze względu na konieczność pracy w godzinach nadliczbowych wykonywał pracę w dniu wolnym od pracy wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy, przysługuje w zamian inny dzień wolny od pracy (art. 1513 k.p.).
Dzień wolny powinien zostać udzielony w tym samym okresie rozliczeniowym, w którym miała miejsce praca w dniu wolnym z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy.Nieudzielanie dnia wolnego w zamian za pracę w dniu wolnym wynikającym z 5-dniowego tygodnia pracy może być spowodowane niemożnością uzgodnienia z pracownikiem terminu takiego dnia, jak również pracą w dniu wolnym przypadającym pod koniec okresu rozliczeniowego.
Nieudzielenie dnia wolnego z tytułu pracy w dniu wolnym od pracy wynikającym z 5-dniowego tygodnia pracy powoduje powstanie godzin nadliczbowych, nawet jeśli nie został przekroczony wymiar czasu pracy obowiązujący w danym okresie rozliczeniowym.
Oznacza to, że za pracę w dniu wolnym od pracy obliczonym jako 24 godziny od zakończenia doby pracowniczej, w przypadku gdy nie ma już możliwości oddania dnia wolnego od pracy lub pracodawca nie chciał tego uczynić, należy wypłacić normalne wynagrodzenie wraz ze 100% dodatkiem i należnymi pracownikowi odsetkami (art. 1511 § 2 k.p.). 
Pracodawca powinien zrekompensować pracę w święto innym dniem wolnym od pracy w ciągu okresu rozliczeniowego (art. 15111 § 1 pkt 2 k.p.). Jeśli nie jest możliwe wykorzystanie we wskazanym terminie dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w święto, pracownikowi przysługuje za każdą godzinę pracy w święto normalne wynagrodzenie wraz ze 100% dodatkiem (art. 15111 § 3 k.p.).

Więcej odpowiedzi na pytania z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych znajdziesz w Kompasie Księgowo-Kadrowym