Czy wydzielenie zatok postojowych (powyżej 10 miejsc postojowych), w ramach przebudowy drogi zwolnione jest z uzyskania pozwolenia na budowę?
Wydzielenie zatok postojowych, o ile mieści się w zakresie robót obejmujących przebudowę drogi, tzn. niepowodujących zmiany granic pasa drogowego, nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę, lecz jedynie zgłoszenie właściwemu organowi.
Zgodnie z treścią art. 29 ust. 2 pkt 12 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118, z późn. zm.) pozwolenia na budowę nie wymaga wykonywanie robót budowlanych polegających na przebudowie dróg. Przebudowa drogi zaś, stosownie do treści art. 3 pkt 7a ustawy Prawo budowlane, to wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych drogi, w tym również charakterystycznych parametrów (np. szerokość), lecz jedynie w zakresie niewymagającym zmiany granic pasa drogowego. Definicja ta koresponduje z definicją zawartą w art. 4 pkt 18 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115, z późn. zm.), zgodnie z którą przebudową drogi jest wykonywanie robót, w których wyniku następuje podwyższenie parametrów technicznych i eksploatacyjnych istniejącej drogi, niewymagających zmiany granic pasa drogowego. Pasem drogowym z kolei, po myśli art. 4 pkt 1 ustawy o drogach publicznych, jest wydzielony liniami granicznymi grunt wraz z przestrzenią nad i pod jego powierzchnią, w którym są zlokalizowane droga oraz obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu, a także urządzenia związane z potrzebami zarządzania drogą. Definicja pasa drogowego we wskazanym brzmieniu obowiązuje od dnia 9 grudnia 2003 r. Do tego czasu art. 4 pkt 1 ustawy o drogach publicznych stanowił, że drogą lub pasem drogowym jest wydzielony pas terenu, przeznaczony do ruchu lub postoju pojazdów oraz do ruchu pieszych, wraz z leżącymi w jego ciągu obiektami inżynierskimi, placami, zatokami postojowymi oraz znajdującymi się w wydzielonym pasie terenu chodnikami, ścieżkami rowerowymi, drogami zbiorczymi, drzewami i krzewami oraz urządzeniami technicznymi związanymi z prowadzeniem i zabezpieczeniem ruchu. W związku z powyższym istotne znaczenie ma rozstrzygnięcie, czy według aktualnego stanu prawnego w pojęciu "pasa drogowego" mieszczą się zatoki postojowe, które wcześniej były wprost wymienione w definicji, zaś obecnie definicja posługuje się pojęciami ogólnymi. Konieczne jest zatem rozszyfrowanie znaczenia określenia: obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu. Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy z dnia 14 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw [http://orka.sejm.gov.pl/proc4.nsf/opisy/1933.htm, Druk nr 1933 z dnia 22 sierpnia 2003 r., s. 75] wprowadzana zmiana porządkuje słowniczek definicji pojęć używanych w ustawie, poprzez rozdzielenie pojęcia "droga" i "pas drogowy". Pierwsze z nich ma oznaczać wyłącznie budowlę, zaś drugie nieruchomość - grunt, na którym znajdzie się ta budowla wraz z obiektami i urządzeniami z nią związanymi (obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu). Skoro zmiana miała charakter porządkujący, to należy przyjąć, że zamierzeniem ustawodawcy było objęcie ogólnym określeniem obiektów budowlanych i urządzeń technicznych związanych z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu - dotychczas wymienionych obiektów budowlanych i urządzeń technicznych, w tym również zatok postojowych.
Należy jednocześnie podkreślić, że roboty budowlane dotyczące drogi nie muszą się ograniczać fizycznie jedynie do samej drogi. Zgodnie bowiem z art. 3 pkt 1 lit. b ustawy Prawo budowlane obiektem budowlanym jest budowla stanowiącą całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami, zaś urządzeniami budowlanymi w rozumieniu art. 3 pkt 9 ustawy Prawo budowlane są urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak w szczególności przejazdy, ogrodzenia i place postojowe. Jeżeli zatem zamierzone roboty budowlane obejmujące również wydzielenie zatok postojowych, mieszczą się w pojęciu przebudowy drogi, tzn. nie powodują zmiany granic pasa drogowego, to na ich wykonanie nie jest potrzebne pozwolenie na budowę, lecz jedynie zgłoszenie właściwemu organowi.
Wydzielenie zatok postojowych, o ile mieści się w zakresie robót obejmujących przebudowę drogi, tzn. niepowodujących zmiany granic pasa drogowego, nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę, lecz jedynie zgłoszenie właściwemu organowi.
Zgodnie z treścią art. 29 ust. 2 pkt 12 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118, z późn. zm.) pozwolenia na budowę nie wymaga wykonywanie robót budowlanych polegających na przebudowie dróg. Przebudowa drogi zaś, stosownie do treści art. 3 pkt 7a ustawy Prawo budowlane, to wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych drogi, w tym również charakterystycznych parametrów (np. szerokość), lecz jedynie w zakresie niewymagającym zmiany granic pasa drogowego. Definicja ta koresponduje z definicją zawartą w art. 4 pkt 18 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115, z późn. zm.), zgodnie z którą przebudową drogi jest wykonywanie robót, w których wyniku następuje podwyższenie parametrów technicznych i eksploatacyjnych istniejącej drogi, niewymagających zmiany granic pasa drogowego. Pasem drogowym z kolei, po myśli art. 4 pkt 1 ustawy o drogach publicznych, jest wydzielony liniami granicznymi grunt wraz z przestrzenią nad i pod jego powierzchnią, w którym są zlokalizowane droga oraz obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu, a także urządzenia związane z potrzebami zarządzania drogą. Definicja pasa drogowego we wskazanym brzmieniu obowiązuje od dnia 9 grudnia 2003 r. Do tego czasu art. 4 pkt 1 ustawy o drogach publicznych stanowił, że drogą lub pasem drogowym jest wydzielony pas terenu, przeznaczony do ruchu lub postoju pojazdów oraz do ruchu pieszych, wraz z leżącymi w jego ciągu obiektami inżynierskimi, placami, zatokami postojowymi oraz znajdującymi się w wydzielonym pasie terenu chodnikami, ścieżkami rowerowymi, drogami zbiorczymi, drzewami i krzewami oraz urządzeniami technicznymi związanymi z prowadzeniem i zabezpieczeniem ruchu. W związku z powyższym istotne znaczenie ma rozstrzygnięcie, czy według aktualnego stanu prawnego w pojęciu "pasa drogowego" mieszczą się zatoki postojowe, które wcześniej były wprost wymienione w definicji, zaś obecnie definicja posługuje się pojęciami ogólnymi. Konieczne jest zatem rozszyfrowanie znaczenia określenia: obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu. Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy z dnia 14 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw [http://orka.sejm.gov.pl/proc4.nsf/opisy/1933.htm, Druk nr 1933 z dnia 22 sierpnia 2003 r., s. 75] wprowadzana zmiana porządkuje słowniczek definicji pojęć używanych w ustawie, poprzez rozdzielenie pojęcia "droga" i "pas drogowy". Pierwsze z nich ma oznaczać wyłącznie budowlę, zaś drugie nieruchomość - grunt, na którym znajdzie się ta budowla wraz z obiektami i urządzeniami z nią związanymi (obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu). Skoro zmiana miała charakter porządkujący, to należy przyjąć, że zamierzeniem ustawodawcy było objęcie ogólnym określeniem obiektów budowlanych i urządzeń technicznych związanych z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu - dotychczas wymienionych obiektów budowlanych i urządzeń technicznych, w tym również zatok postojowych.
Należy jednocześnie podkreślić, że roboty budowlane dotyczące drogi nie muszą się ograniczać fizycznie jedynie do samej drogi. Zgodnie bowiem z art. 3 pkt 1 lit. b ustawy Prawo budowlane obiektem budowlanym jest budowla stanowiącą całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami, zaś urządzeniami budowlanymi w rozumieniu art. 3 pkt 9 ustawy Prawo budowlane są urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak w szczególności przejazdy, ogrodzenia i place postojowe. Jeżeli zatem zamierzone roboty budowlane obejmujące również wydzielenie zatok postojowych, mieszczą się w pojęciu przebudowy drogi, tzn. nie powodują zmiany granic pasa drogowego, to na ich wykonanie nie jest potrzebne pozwolenie na budowę, lecz jedynie zgłoszenie właściwemu organowi.