Pytanie:
Na podstawie jakich dokumentów należy przyjąć prawidłową ilość emerytów i rencistów? Nie jesteśmy w stanie sprawdzić na dzień dzisiejszy ilu byłych pracowników nadal przebywa na świadczeniach emerytalnych i rentowych (tzn. ilu emerytów nadal żyje i ilu rencistów nadal przebywa na świadczeniu). Jedyną możliwości jest stwierdzenie ile wniosków o świadczenia zostało złożone przez zakład pracy w imieniu byłych pracowników).
Czy naliczenia z tytułu sprawowania opieki nad emerytami i rencistami są prawidłowe: Zgodnie z Regulaminem Z.F.Ś.S "Fundusz tworzy się z corocznego odpisu podstawowego, naliczanego w stosunku do przeciętnej liczby zatrudnionych wysokościach i terminach określonych w ustawie." W następnym punkcie jest mowa o zwiększeniach funduszu, jednak nie ma mowy o dodatkowym naliczeniu na emerytów i rencistów, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych "Pracodawcy sprawujący opiekę socjalną nad emerytami i rencistami, w tym także ze zlikwidowanych zakładów pracy, mogą zwiększyć o 6,25% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, o którym mowa w ust. 2, na każdego emeryta i rencistę uprawnionego do tej opieki."
Aneksem do Regulaminu Z.F.Ś.S. został wprowadzony zapis o treści: "Fundusz tworzy się z corocznego odpisu obciążającego koszty pracodawcy wg następujących współczynników: (...) emeryci i renciści - 4%".
Czy naliczenia na emerytów i rencistów dokonywane w latach poprzednich (tj. przed 2006 r.) są zgodne z ustawą?

 

Odpowiedź:
Liczbę emerytów i rencistów należy ustalać na zasadach określonych w regulaminie ZFŚS. Naliczenia przedstawione w pytaniu są prawidłowe.
Zgodnie z art. 5 ust. 1, 2 i 5 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych fundusz tworzy się z corocznego odpisu podstawowego, naliczanego w stosunku do przeciętnej liczby zatrudnionych.
Wysokość odpisu podstawowego wynosi zazwyczaj na jednego zatrudnionego 37,5% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu stanowiło kwotę wyższą. Pracodawcy sprawujący opiekę socjalną nad emerytami i rencistami, w tym także ze zlikwidowanych zakładów pracy, mogą zwiększyć Fundusz o 6,25% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego na każdego emeryta i rencistę uprawnionego do tej opieki.
Ustawodawca nie określił przy tym, w jaki sposób ustalić liczbę emerytów i rencistów, byłych pracowników. Pracodawca może zatem np. wprowadzić zasadę, iż emeryt i rencista, który chce korzystać ze świadczeń z ZFŚS, powinien zgłosić się do zakładu - w ten sposób, lista emerytów i rencistów, będzie znana. Można także wprowadzić zasadę, że zgłoszenie obowiązuje na rok, dzięki czemu, co roku pracodawca będzie mógł ustalić liczbę emerytów i rencistów.
Przechodząc zaś do odpisów dokonywanych na emerytów i rencistów, to przepisy mówią, iż pracodawcy mogą zwiększyć odpisy o 6,25% przeciętnego wynagrodzenia na każdego z nich. Mogą, to nie znaczy muszą, a tym samym możliwe jest - zdaniem autora odpowiedzi - ustalenie zwiększenia w niższej kwocie (skoro dozwolone jest więcej, to dozwolone jest też mniej).
Pracodawca, który sprawuje opiekę nad emerytami i rencistami powinien zawrzeć informację o tym fakcie w regulaminie ZFŚS. Zdaniem autora odpowiedzi, nawet jeśli tego nie zrobił może dokonywać odpisów na nich, jeżeli podejmie taką decyzję (dobrze by było, gdyby chociaż podjęto stosowną uchwałę w tym zakresie).