Pytanie:
Czy dopuszczalne jest stworzenie takiej karty przekazania odpadu, gdzie nazwa i adres posiadacza odpadów (kolumna 3), który przejmuje odpad, jest inna od posiadacza odpadów, któremu należy przekazać odpad (piąta linia)?

Firma zbiera odpady zielone od rożnych małych przedsiębiorstw i przekazuje je do kompostowni, gdzie jest wystawiona jedna zbiorcza miesięczna karta przekazania odpadu między firmą a kompostownią.

Czy firma może potwierdzać odbiory od małych przedsiębiorstw taką KPO, gdzie posiadaczem odpadów, który przejmuje odpad, jest firma odbierająca odpady, a w rubrykę posiadacza odpadów, któremu przekazuje odpad, wpisuje kompostownię?

Odpowiedź:
Odbieranie odpadów zielonych od właścicieli nieruchomości jest o tyle specyficzne, że został wprowadzony zakaz ich zbierania poza miejscem wytwarzania (i poza PSZOK), a więc muszą być przekazane przez przedsiębiorcę odbierającego odpady komunalne od właścicieli nieruchomości bezpośrednio do instalacji.

Jednocześnie zgodnie z art. 27 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21, z późn. zm.) - dalej u.o., można zlecić wykonanie obowiązku gospodarowania odpadami m.in. podmiotom, które posiadają wpis do rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości.

Oznacza to, że jeżeli przedsiębiorca będący wytwórcą odpadów komunalnych i podmiot odbierający od niego odpady zielone porozumieją się co do wystawiania karty przekazania odpadów (KPO) na przekazywane między nimi odpady zielone - wówczas w rubryce "Posiadacz odpadów, któremu należy przekazać odpad" (zgodnie z objaśnieniem nr 10 do wzoru KPO są tu wpisywane imię lub nazwisko lub adres, pod który należy dostarczyć odpady) nie jest możliwe wpisanie adresu siedziby odbierającego odpady komunalne czy miejsca zbierania (bo nie jest ono dopuszczone), lecz tylko adresu kompostowni, do której odbierający przekazuje odebrane odpady.

Co zaś do nazwy posiadacza, któremu należy przekazać odpad - moim zdaniem - powinna tu być wskazana nazwa odbierającego odpady komunalne, bo to on jest jeszcze do tego momentu posiadaczem odpadów, ale możliwe jest tu również podanie nazwy ostatecznego odbiorcy prowadzącego kompostownię.

Uzasadnienie:

Wytwórca odpadów komunalnych jest zwolniony z obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów, natomiast ewidencję obowiązany jest prowadzić podmiot odbierający odpady komunalne. W przypadku opisanym w pytaniu podmiot odbierający odpady zielone wystawia zbiorczą KPO na odpady przekazywane do kompostowni, natomiast z powodu zwolnienia odbierający odpady nie musi prowadzić KPO na odpady odbierane od wytwórców odpadów zielonych (wynika to z art. 69 ust. 4 u.o., który dopuszcza nieprowadzenie KPO, jeżeli jeden z posiadaczy jest zwolniony z obowiązku jej prowadzenia).
Korzystanie z powyższego zwolnienia nie ma charakteru obligatoryjnego, zatem posiadacze odpadów mogą dopuścić stosowanie KPO w przypadku, gdy ustawa nie wymaga tego dokumentu. Jednak w opisanym przypadku taka nieobligatoryjna KPO może być potwierdzeniem przekazania odpadów zielonych pomiędzy firmą, która te odpady wytworzyła, a odbiorcą tych odpadów. Żadną miarą nie może przejęcia odpadów potwierdzić prowadzący kompostownię, bowiem on przyjął i potwierdził odebranie odpadów na karcie wystawionej przez odbierającego odpady zielone.

W takim przypadku muszą być wystawione dwie KPO - jedna na przekazanie odpadów od przedsiębiorcy przekazującego te odpady do podmiotu odbierającego te odpady (KPO I), druga na przekazanie pomiędzy podmiotem odbierającym odpady od właścicieli nieruchomości a prowadzącym kompostownię (KPO II). Zarówno w KPO I, jak i w KPO II w przypadku odbierającego odpady komunalne jako miejsce prowadzenia działalności należy wpisać województwo i gminę, z której są odbierane odpady komunalne. Natomiast jako adres miejsca, pod który będą dostarczone odpady zielone, należy istotnie wpisać adres kompostowni, do której odbierający odpady jest obowiązany bezpośrednio przekazać odpady.

Wydaje się jednak, że jako posiadacza, któremu należy dostarczyć odpady, w przypadku KPO I powinien być wpisany odbierający odpady komunalne, bowiem do momentu przekazania prowadzącemu kompostownię odpady pozostają w jego gestii (jest ich posiadaczem). Przedsiębiorcę będącego wytwórcą odpadów zielonych łączą stosunki wyłącznie z podmiotem odbierającym odpady komunalne. Wydaje się jednak, że w tym specyficznym przypadku dopuszczalne jest również podanie nazwy ostatecznego odbiorcy prowadzącego kompostownię.

Jak widać, wzory KPO nie są dostosowane do specyfiki potwierdzania przejęcia odpadów przez odbierającego odpady komunalne od wytwórcy odpadów komunalnych, tym bardziej, że zastosowanie w tym przypadku KPO jest dobrowolne - potwierdzeniem wykonania obowiązków przez przedsiębiorcę w zakresie pozbywania się odpadów komunalnych jest umowa i faktura lub złożenie deklaracji i płacenie opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi na podstawie ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1399, z późn. zm.).

Wzór KPO określa załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 12 grudnia 2014 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów (Dz. U. z 2014 r. poz. 1973).