Krok 1 Znalezienie pożyczkodawcy
Jedną z bardziej plastycznych form dokapitalizowania działalności gospodarczej jest pożyczka. Dzięki niej można w dość łatwy sposób uzyskać środki potrzebne do prowadzenia działalności gospodarczej.
Ważne!
Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Zazwyczaj pożycza się pieniądze, ale w ramach tej umowy można przekazać także rzeczy oznaczone co do gatunku.
Przykład 1
Firmie budowlanej zabrakło podczas budowy cementu. Na całe szczęście obok inny przedsiębiorca prowadził inną budowę i zgodził się pożyczyć dwa worki.
W języku potocznym mianem pożyczki określa się często użyczenie (czynność nieodpłatna) lub najem/dzierżawę (czynność odpłatna). Nie jest to jednak pożyczka w rozumieniu prawnym.
Przykład 2
Przedsiębiorca „pożyczył" samochód od zaprzyjaźnionej firmy. Uwzględniając fakt, że samochód jest oznaczony co do gatunku uznać należy, że nie była to pożyczka. Jeżeli za używania auta nie była określona odpłatność – było to użyczenie. W przypadku, gdy za używania auta musiał zapłacić – był to najem lub dzierżawa.
Przez umowę:
• użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy,
• najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz,
• dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.
Największym problemem przy umowie pożyczki jest znalezienie pożyczkodawcy. Można oczywiście skorzystać z usługi firmy pożyczkowej (w tym banku), ale pożyczki udzielane przez takie instytucje są dość drogie i wymagają zazwyczaj odpowiedniego zabezpieczenia (np. hipoteki). Dlatego też dość często korzysta się z pożyczek udzielanych przez podmioty zaprzyjaźnione, np. udziałowców, podmioty należące do jednej grupy kapitałowej, osób powiązanych z przedsiębiorcą rodzinnie lub towarzysko.
 
 
Krok 2
Zawarcie umowy
Pożyczka jest jedną z umów nazwanych uregulowanych w kodeksie cywilnym. W efekcie, aby doszło do jej udzielenia, musi być zawarta umowa. W przypadku drobnych pożyczek, forma ich zawarcia jest dowolna.
Ważne!
Umowa pożyczki, której wartość przenosi pięćset złotych, powinna być stwierdzona pismem.
Zawarcie pożyczki na kwotę przekraczającą 500 zł bez zachowania formy pisemnej nie przesądza o jej nieważności, ale rodzi problemy dowodowe. Z reguły więc umowę pożyczki zawiera się na piśmie.
 
Krok 3
Ustalenie statusu pożyczkodawcy
Zasady opodatkowania pożyczki zależą od tego, czy jest ona udzielona w ramach przedsiębiorstwa, czy też poza nim. Podatek od czynności cywilnoprawnych płacony jest bowiem w sytuacji, gdy mamy do czynienia z obrotem nieprofesjonalnym. Podatkowi od czynności cywilnoprawnych nie podlegają bowiem czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:
a) opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
b) zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
– umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
– umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
Podatnikiem VAT są natomiast osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza – w rozumieniu VAT – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Jedną z czynności opodatkowanych VAT jest świadczenie usług, przez które rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również:
1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Pożyczka jest typem usługi w rozumieniu VAT, ale mimo to nie podlega ona opodatkowaniu tym podatkiem. Ustawodawca przewidział bowiem w tym przypadku stosowne zwolnienie.
Wolne od podatku VAT są usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.
Powyższe oznacza, że w przypadku, gdy pożyczka jest udzielona przez przedsiębiorcę, mamy do czynienia z usługą zwolnioną z VAT, a tym samym nie powstaje też obowiązek zapłaty PCC.
W przypadku pożyczek udzielonych przez inne podmioty, należy co do zasady naliczyć podatek od czynności cywilnoprawnych, chyba że będzie można skorzystać ze zwolnienia podatkowego.
(...)
Czytaj więcej: Kompas Księgowo-Kadrowy