Stała, powszechna opłata za śmieci, możliwa do realnego egzekwowania, skuteczne kary. W nowym systemie, na podstawie przygotowanej przez Ministerstwo Środowiska Ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, gminy będą przeprowadzały przetargi na odbiór odpadów (lub odbiór i zagospodarowanie), gospodarowały środkami pochodzącymi z opłat pobieranych od mieszkańców za odpady (tak jak za wodę czy ścieki), a od firm egzekwowały odpowiednią jakość usług (odpowiednie zagospodarowywanie odpadów zgodne z prawem). Ustawa jest krokiem w kierunku takich zmian w gospodarce odpadami, które w perspektywie następnych lat ułatwią nam osiąganie unijnych norm. System, w którym samorząd lokalny zarządza odpadami obowiązuje już we wszystkich krajach Unii Europejskiej poza Polską i Węgrami.

Na dzisiejszym posiedzeniu sejmowa Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej przyjęły sprawozdanie podkomisji nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (druk nr 3670).

Minister Andrzej Kraszewski komentując przyjęcie ustawy przez Komisję powiedział:

- Cieszę się z ogromnego postępu prac nad ostatecznym kształtem ustawy o odpadach komunalnych. Mamy szansę uporać się i z górą śmieci, pod jaką może utonąć Polska, i z nieprawidłowościami na tym rynku. Naszym celem jest spełnienie oczekiwań Polaków, żeby uporać się z problemem śmieci w kraju, samorządom dać skuteczne narzędzie do organizacji odpowiedniego systemu, a przedsiębiorcom zagwarantować konkurencyjne warunki prowadzenia działalności. Zgodnie z przyjętymi w Sejmie zapisami ustawa, od momentu wejścia w życie, da gminom czas na wdrożenie systemu, który obowiązkowo obejmie wszystkich po upływie 18 miesięcy.

Aż 82 proc. Polaków zgadza się na przejęcie obowiązku odbioru i zagospodarowania śmieci przez władze samorządowe w zamian za stałą opłatę pobieraną od każdego mieszkańca. Ponad 80 proc. Polaków popiera przejęcie obowiązków odbioru i zagospodarowania śmieci przez samorządy, jak wskazuje ogólnopolskie badanie opinii publicznej. Aż 90 proc. z nas uznaje, że zaśmiecony krajobraz Polski to problem.

Odpady to obecnie największy problem ochrony środowiska w Polsce. W naszym kraju ponad 86% odpadów komunalnych trafia na składowiska (wg GUS w 2009 r.), co jest prawie dwukrotnie powyżej średniej europejskiej (w Unii Europejskiej średnio 47%). W niektórych krajach, takich jak Niemcy, Holandia, Belgia, Dania czy Szwecja na wysypiska trafia ich nawet mniej niż 10,0% (2006 r.), a to dzięki poddawaniu zbieranych odpadów procesom spalania, recyklingu i odzysku. 95 proc. wszystkich naszych śmieci, trafia bez jakiegokolwiek przetwarzania na składowiska – w większości już przepełnione.

Ustawa została przyjęta przez Radę Ministrów 16 listopada br. Dalsze prace nad projektem ustawy obejmują m.in. konieczność jej przyjęcia przez Sejm, następnie Senat oraz podpisanie przez Prezydenta RP. Przewidywane ogłoszenie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach to połowa 2011 r., wejście w życie – styczeń 2012 r., z określonymi okresami przejściowymi dla poszczególnych rozwiązań.