Odpowiedź: składki na FP powinny być wykazane w PKPiR, gdyż stanowią koszty uzyskania przychodów. Nie zmienia to jednak faktu, że powinny być one przypisane tylko do tych wspólników, którzy je opłacili. Można to osiągnąć stosując dość prosty wzór matematyczny.
Uzasadnienie: spółka cywilna nie jest podatnikiem podatku dochodowego, wobec czego w praktyce wszystkie jej przychody i koszy są tak naprawdę przychodami i kosztami wspólników. Skoro zaś to wspólnicy prowadzą działalność gospodarczą, mogą mieć indywidualne koszty uzyskania przychodów.
Przedsiębiorcy opłacają trzy rodzaje składek, z których każda wywołuje odmienne skutki podatkowe. Składki społeczne (51) mogą być zaliczane do kosztów lub odliczane od podatku. Składka zdrowotna może (52) może być wyłącznie odliczana od podatku. Składka na FP (53) może być wyłącznie zaliczona do kosztów uzyskania. Składki te są ściśle powiązane z wykonywaną działalnością gospodarczą, wobec czego spełniają warunki określone w art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – dalej u.p.d.o.f., pod warunkiem jednak, że zostaną faktycznie zapłacone. Na mocy bowiem art. 23 ust. 3d u.p.d.o.f. omawiane składki mogą być kosztem dopiero w momencie ich zapłaty.
Jak rozliczyć składki na fundusz pracy?
Przepisy niestety nie dają jednoznacznej odpowiedzi, jak należy postąpić w przypadku składek na FP. Prosta sprawa jest wtedy, gdy składki te opłacają wszyscy wspólnicy, a udziały wspólników są równe. W takim przypadku nie ma przeszkód, żeby składki na FP poszczególnych wspólników po prostu księgować w PKPiR i rozliczyć je tak, jak inne koszty.
Większe problemy pojawiają się, gdy udziały nie są równe, albo co najmniej jeden wspólnik nie płaci składek na FP (np. z powodu zbiegu tytułów ubezpieczeniowych). W takim przypadku podatnicy często rozliczają koszty z tytułu zapłaconych składek na FP wykazując je jedynie w zeznaniu (dodając je do kosztów z tytułu udziału w spółce). Trzeba jednak pamiętać, że skoro są one kosztem uzyskania, to powinny być wykazane w PKPiR. Jedna osoba fizyczna może prowadzić kilka ksiąg, więc nie ma problemu, żeby prowadzić odrębną księgę dla ewidencjonowania kosztów indywidualnych (w tym składek na FP).
Składki wspólników na FP mogą być także księgowane w PKPiR prowadzonej dla spółki. Uwzględniając jednak, że będzie to koszt tylko jednego wspólnika i zakładając, że spółka jest dwuosobowa, a udziały równe, wyliczenia można dokonać w następujący sposób:
- u wspólnika płacącego składki: (koszty spółki – składki wspólnika) * 50% + składki wspólnika,
- u wspólnika niepłacącego składek: (koszty spółki – składki drugiego wspólnika) * 50%.
Więcej odpowiedzi na pytania z zakresu działalności gospodarczej i podatków znajdziesz w Kompasie Księgowo Kadrowym