W wykazie prac legislacyjnych pojawiła się już wzmianka o projekcie uchwały Rady Ministrów dotyczącej nowej edycji programu rekompensat dla przemysłu energochłonnego w związku z cenami gazu ziemnego i energii elektrycznej w 2023 r. Potwierdziły się więc nieoficjalne informacje, że rząd przygotowuje pozytywną niespodziankę dla przedsiębiorców. Poprzednia edycja programu była skierowana do wąskiego kręgu przedsiębiorców i wiele podmiotów wnioskowało o to, żeby ten system wsparcia rozszerzyć.

Celem programu jest przeciwdziałanie negatywnym skutkom wzrostu cen energii elektrycznej i gazu ziemnego, a pomoc publiczna ma być skierowana głównie do przedsiębiorców najbardziej dotkniętych trudną sytuacją rynków energetycznych, spowodowaną bezprawną agresją rosyjską na Ukrainę. Ceny energii elektrycznej i gazu z pierwszego kwartału obecnego roku są wyższe o 150–200 proc. od tych z połowy 2021 r.

Czytaj też: Rząd szykuje kolejną tarczę rekompensującą podwyżki cen prądu i gazu >>

Kogo obejmie rządowa pomoc? 

Podobnie jak poprzednio, potencjalnymi beneficjentami wsparcia będą przedsiębiorcy spełniający warunek energochłonności (tzn. koszty energii elektrycznej i gazu ziemnego muszą stanowić co najmniej 3 proc. wartości produkcji przedsiębiorstwa w 2021 r.) oraz prowadzący przeważającą działalność w jednej lub wielu podklasach PKD z sekcji B lub C. W tym zakresie tak szerokie podejście jest nowością. Wcześniej pomoc była ograniczona do sektorów tzw. ciężkiego przemysłu, czyli hut, cementowni itp. Obecnie w praktyce z tej pomocy będą mogły skorzystać np. firmy produkujące żywność, ale również sektor automotive. 

Wnioski będą składane za trzy rozdzielne okresy: 

  1. pierwszy okres wnioskowany, tj. okres od 1 stycznia 2023 r. do 30 czerwca 2023 r.,
  2. drugi okres wnioskowany, tj. okres od 1 lipca 2023 r. do 30 września 2023 r.,
  3. trzeci okres wnioskowany, tj. okres od 1 października 2023 r. do 31 grudnia 2023 r.

Termin na składanie wniosków o rekompensatę za pierwszy okres mija 14 sierpnia 2023 r.

Czytaj w LEX: Programy pomocowe dla firm energochłonnych >>

 

Jakie limity pomocy? 

Budżet programu podzielony jest proporcjonalnie – w pierwszym okresie wynosi on 2,495 mld zł, a w kolejnych dwóch po 1,245 mld zł. Wysokość przyznanej pomocy wynika z kosztów poniesionych przez wnioskodawcę na zakup gazu ziemnego i energii elektrycznej w kolejnych kwartałach 2023 r. Limit maksymalnej kwoty pomocy to 50 proc. kosztów kwalifikowanych, maksymalnie do 4 mln euro. 

Istnieje również drugi, zwiększony limit pomocy - 40 proc. kosztów kwalifikowanych, maksymalnie do 20 mln euro. W przypadku chęci skorzystania z niego trzeba spełnić dodatkowego wymogi, pierwszym warunkiem jest prowadzenie przeważającej działalności w branżach wskazanych na liście w programie według kodów PKD i PRODCOM (m.in. produkcja cukru, produkcja nawozów azotowych, produkcja cementu). Są to branże określone przez Komisję Europejską jako szczególnie narażone na utratę konkurencyjności względem firm spoza EOG. 

Drugim warunkiem jest przedstawienie do końca pierwszego kwartału 2024 r. przez wnioskodawcę planu zwiększenia efektywności energetycznej, opracowanego na podstawie audytu energetycznego, którego koszty realizacji wyniosą co najmniej 30 proc. otrzymanej pomocy. 

Po uwzględnieniu pomocy otrzymanej w zwiększonym limicie, wskaźnik EBITDA przedsiębiorstwa za 2023 r. nie może przekraczać 70 proc. swojej wartości za rok 2021. Mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa uprawnione do zakupu energii elektrycznej po ustalonej cenie maksymalnej, mogą wnioskować o pomoc jedynie z tytułu kosztów zakupu gazu ziemnego.

 

Rynek mocy. Komentarz

Filip Grzegorczyk, Urszula Wiśniewska

Sprawdź  

Co trzeba wziąć pod uwagę przy skorzystaniu z pomocy? 

Czy warto z tego programu skorzystać? Warto, ale trzeba wziąć pod uwagę kilka kwestii:

- wymóg w zakresie kodów PKD z sektora B lub C w praktyce spełnia każdy przedsiębiorca parający się przetwórstwem przemysłowym, więc liczba wnioskujących może być zwiększona;

- najistotniejszym wymogiem udzielenia rekompensaty jest próg energochłonności (3 proc.), który ma zostać zbadany dla 2021 r. (mimo, że pomoc będzie udzielana za pierwsze półrocze 2023 r). Ministerstwo Rozwoju zapewne uznało, że 2021 r. jest ostatnim normalnym okresem, jeżeli chodzi o koszty energii i dlatego do niego się odwołuje. Niemniej jednak, jeśli próg energochłonności wynosi 1,5 proc., to zapewne taki podmiot nie skorzysta z pomocy. Natomiast jeżeli to jest już 2,5 proc. i więcej, to należy zastanowić się, czy został on obliczony w sposób poprawny. Przykładowo, z wartości produkcji sprzedanej wyłączamy wszystkie refaktury, ale również sprzedaż towarów, które nie zostały przez nas wyprodukowane. Takie działanie pozwoli zwiększyć współczynnik energochłonności i wskoczyć na próg 3 proc.

Zobacz orzeczenia w LEX:

Oczywiście pozostaje również kwestia dopełnienia obowiązków dokumentacyjnych, żeby uzyskać tą rekompensatę. Ale warto, bo z doświadczeniem wiem, że nawet delikatne przekroczenie progu może dać kilka milionów złotych rekompensaty. Przy poprzedniej edycji programu, PwC pomogło uzyskać rekompensaty na poziomie kilkaset milionów złotych.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.