W 2005 r. według organizacji pozarządowych nawet ok. 50 procent importowanego drewna i produktów z niego wykonanych pochodziło z nielegalnego źródła.
Dlatego też, do polskiego prawa wdrożono przepisy rozporządzenia Rady (WE) nr 2173/2005. Przepisy te dotyczą ustanowienia systemu zezwoleń na przywóz drewna do Wspólnoty Europejskiej FLEGT (Forest Law Enforcement, Governance and Trade).
Warto zaznaczyć, że w ramach FLEGT UE podpisuje umowy z krajami, które eksportują drewno i produkty z niego wykonane. Są to m.in.: Kamerun, Republika Kongo, czy Indonezja. Kraje te zobowiązują się również do wdrożenia sytemu zezwoleń oraz regulacji prawnych dot. handlu drzewem. UE pomaga im wprowadzić takie zmiany. Dokumenty te mają stwierdzać, że dane produkty zostały wykonane z drewna pochodzącego z danego kraju, którego wyrąb był legalny bądź z drewna legalnie importowanego do tego państwa.
Wdrożono również przepisy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 995/2010 mówiące o obowiązkach podmiotów wprowadzających do obrotu drewno i produkty z drewna (EUTR).
W związku z tym przedsiębiorcy będą mieli obowiązek posiadania odpowiedniej dokumentacji wykazującej legalne pochodzenie drewna. W przypadku, gdy dostawa drewna nie będzie objęta odpowiednim zezwoleniem FLEGT na importerów może zostać nałożona kara grzywny, która może wynosić nawet dwukrotność wartości przewożonych produktów.
Dodatkowo zgodnie z rozporządzeniem 2173/2005, do projektu ustawy wprowadzono przepis zakazujący przywozu do Polski produktów z drewna, jeżeli dostawa nie będzie objęta odpowiednim zezwoleniem FLEGT. Określono również karę za łamanie zakazu. Wynosi ona od 20 tys. zł do 200 tys. zł. Wysokość kary jest zgodna z zaleceniem zawartym w rozporządzeniu. Dąży się do tego, aby nakładane sankcje były skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.
Przeczytaj także: Rządowy projekt ograniczający nielegalny handel drewnem w UE
Największe ryzyko związane jest z importerami drewna spoza UE, dlatego na terenie Polski organem weryfikującym zezwolenia FLEGT będzie naczelnik urzędu celnego. Będzie on również zobowiązany do przekazywania kwartalnych informacji Inspekcji Ochrony Środowiska na temat firm importujących do Polski drewno i produkty, które są z niego wykonane.
Wspomniane wyżej rozporządzenie (nr 995/2010) EUTR nakłada na państwa członkowskie obowiązek wyznaczenia organu odpowiedzialnego za wdrożenie i wykonywanie przepisów określonych w rozporządzeniu.
W Polsce za realizację rozporządzenia będzie odpowiadała Inspekcja Ochrony Środowiska. Jej organy będą monitorować oraz nadzorować podmioty wprowadzające do obrotu drewno i jego produkty.
Na ustalanie kar za naruszenie przepisów będzie miał wpływ, m.in.: zakres, skutki i rodzaj naruszenia przepisów, dotychczasowa działalność podmiotu jak również wartość wprowadzanego na rynek drewna. Kary pieniężne przewidziane za naruszenia przepisów wahają się od 500 zł do 200 tys. zł. Wpływy z kar będą stanowić dochód budżetu państwa.
Przeczytaj także: Wysokie kary mają rozwiązać problem obrotu nielegalnym drewnem
Możliwe będzie również odstąpienia od wymierzania administracyjnej kary pieniężnej i umorzenie postępowania, jeśli podmiot wykaże, że naruszenie przepisów wystąpiło z powodu zdarzeń i okoliczności, na które podmiot nie miał wpływu i których nie mógł przewidzieć. Jest to efekt orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z lipca 2002 r.
