Często właściciele nie dopełnili formalności nie ze swojej winy. Bo chociaż od uwłaszczenia minęły cztery lata, to dopiero teraz wiele miast wysyła zaświadczenia o wniesieniu opłaty jednorazowej z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntu zabudowanego na cele mieszkaniowe w prawo własności.
- To konkretnie zaświadczenie jest podstawą do wykreślenia roszczeń miasta z księgi wieczystej. Nie ma co liczyć na to że zostanie ono wykreślone z urzędu, trzeba samemu pofatygować się do sądu i zadbać o swoje sprawy. - wyjaśnia Rafał Dębowski adwokat.
Niestety nie jest to tania formalność, sąd za wykreślenie roszczenia pobiera opłatę sądową w wysokości 250 zł.
Zarejestruj się bezpłatnie i sprawdź Moje Prawo.pl >>>
Uwaga na rękojmię i zatory w księgach
Takie roszczenie w księdze wieczystej nie przeszkadza dopóki, dopóty właściciel nie planuje sprzedać mieszkania lub domu.
- Jeżeli jednorazowa opłata została uregulowana, a w księdze wieczystej wciąż widnieje roszczenie miasta oznacza to, że istnieje rozbieżność między stanem rzeczywistym a prawnym. Co wpływa na wartość takiej nieruchomości, ale nie tylko. Przy sprzedaży mieszkania może prowadzić do wyłączenia rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych - ostrzega mec. Rafał Dębowski.
Trzeba też liczyć się z tym, że sąd nie wykreśli roszczenia miasta od ręki. - Od kilku lat w sądach wieczystych są zatory. Średnio czeka się rok a nawet dwa lata. Dlatego warto zadbać o wykreślenie wcześniej. Dzięki temu księga wieczysta będzie "czysta' w razie gdyby doszło do sprzedaży mieszkania lub domu - tłumaczy dr Piotr Pałka, radca prawny, wspólnik w Kancelarii Derc Pałka.
Czytaj w LEX: Bonifikaty przy przekształceniu użytkowania wieczystego we własność >>
Czytaj w LEX: Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności >>
Przekształcenie krok po kroku
Od 1 stycznia 2019 r. prawo użytkowania wieczystego gruntów pod blokami oraz domami jednorodzinnymi przekształciło się z mocy prawa we własność na podstawie ustawy z 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (dalej jako: ustawa przekształceniowa).
Potwierdzeniem uwłaszczenia jest zaświadczenie, które otrzymuje się z urzędu najpóźniej za rok, a na wniosek w ciągu czterech miesięcy od daty rozpoczęcia uwłaszczenia, czyli licząc od 1 stycznia 2019 r.
W dużych miastach bardzo często jednak na zaświadczenie czekało się znacznie dłużej. Niektóre osoby do tej pory go nie otrzymały. Skąd poślizg w metropoliach? Powodów jest wiele, choć te główne są wszędzie podobne. Samorządy długo nie mogły masowo wydawać zaświadczeń, bo utrudniała to ustawa przekształceniowa. Trzeba było ją poprawiać kilkukrotnie. W większości zmiany były korzystne. Ich wdrożenie wymagało jednak czasu. Ale to niejedyny powód. Urzędnicy twierdzą, że na opóźnienia miał też wpływ Covid-19.
Uwłaszczenie nie jest darmowe. Opłaty przekształceniowe wnosi się przez 20 lat. Ich wysokość wynosi tyle, ile roczna opłata z tytułu użytkowania wieczystego gruntu. W wypadku gruntów Skarbu Państwa przepisy przyznają jednak obowiązkowe bonifikaty (przy jednorazowej spłacie), a gdy chodzi o nieruchomości komunalne, same gminy ustalają bonifikaty. Większość miast zdecydowała się udzielić upustów i to wcale nie małych, bo wynoszących nawet 95 proc.
Wysokość rocznej opłaty z tytułu przekształcenia wskazana jest w zaświadczeniu potwierdzającym przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości.
Czytaj w LEX: Opodatkowanie podatkiem VAT opłaty za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntów w prawo własności >>>
Czytaj w LEX: Mechanizm opóźnionego przekształcenia prawa użytkowania wieczystego >>>
Jest zaświadczenie co dalej?
Po otrzymaniu zaświadczenia właściciel mieszkania lub domu może w każdym czasie zgłosić pisemnie zamiar jednorazowego wniesienia opłaty. W tym celu może skorzystać z formularzy dostępnych na stronach Biuletynu Informacji Publicznej urzędów miast.
Wniosek o jednorazowe wniesienie opłaty składa właściciel (a w przypadku współwłasności - wszyscy współwłaściciele nieruchomości).
Po jego złożeniu właściciel otrzymuje informację o wysokości opłaty jednorazowej (zgodnie z ustawą - iloczyn wysokości opłaty obowiązującej w roku, w którym zgłoszono zamiar wniesienia opłaty jednorazowej oraz liczby lat pozostałych do upływu okresu wnoszenia opłaty przekształceniowej) oraz kwocie należnej do zapłaty po udzieleniu bonifikaty. Ponadto, Informacja zawiera numer konta do wpłaty oraz termin zapłaty opłaty jednorazowej z bonifikatą. Jeśli we wskazanym terminie opłata nie zostanie uiszczona, trzeba raz jeszcze wystąpić z wnioskiem.
Po wniesieniu opłaty jednorazowej z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości - zostaje wydane z urzędu zaświadczenie o wniesieniu opłaty jednorazowej z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntu zabudowanego na cele mieszkaniowe w prawo własności.
Najczęściej zgłaszane problemy przez właścicieli
Załatwienie formalności związanych z uwłaszczeniem nastręcza różnych problemów. - Właściciele nie wiedzą, że jest możliwość uiszczenia opłaty jednorazowej z bonifikatą, chociaż informacja w tej sprawie zamieszczana jest w treści zaświadczenia. Uważają również, że termin na złożenie wniosku o opłatę jednorazową z bonifikatą już upłynął a to nieprawda. Można złożyć go w każdym czasie - wylicza Monika Zięba, kierownik Działu Opłat za Użytkowanie Wieczyste Wydział Nieruchomości Komunalnych Departament Nieruchomości i Eksploatacji w Urzędzie Miasta we Wrocławiu.
Problemów jest jednak znacznie więcej. Zdarza się, że właściciele nie przeprowadzili postępowania spadkowego i nie jest ustalony krąg osób, które mogą wystąpić z wnioskiem o opłatę jednorazową albo posiadają zaległości z tytułu opłat rocznych za użytkowanie wieczyste (często tylko groszowe lub kilkuzłotowe) uniemożliwiające udzielenie bonifikaty.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.