- Pierwszy raz od 1994 roku mamy nową ustawę Prawo Geologiczne i Górnicze. Ustawę, która odbiurokratyzuje proces poszukiwania i eksploatacji kopalin i działalności geologicznej. Ustawa przystosowuje regulacje prawne do rzeczywistości. Jest również w pełni dostosowaniem do regulacji Unii Europejskiej. To dobra ustawa dla przedsiębiorców, samorządów, obywateli mieszkających na terenach eksploatacyjnych, jak również środowiska naturalnego – podkreśla dr Henryk Jacek Jezierski, podsekretarz stanu w MŚ, Główny Geolog Kraju.

Dzięki nowym regulacjom właściciele nieruchomości otrzymają możliwość korzystania bez koncesji z piasków i żwirów w niewielkich rozmiarach (do 10 m3 rocznie) w celu zaspokojenia własnych potrzeb. Nowym rozwiązaniem jest także wyłączenie stosowania ustawy w czasie obowiązywania klęski żywiołowej w zakresie wydobywania kruszywa niezbędnego do wykonania pilnych prac zabezpieczających.

Ustawa wzmacnia również instrumenty przeciwdziałające nielegalnej eksploatacji kopalin przez wsparcie finansowe zadań wykonywanych przez starostów oraz wyposażenie organów nadzoru górniczego w kompetencje do wstrzymywania nielegalnej eksploatacji kopalin. Pozwoli to wyeliminować coraz częstsze przypadki eksploatacji bez koncesji.

Zakłada ona także zniesienie obowiązku uzyskania koncesji w zakresie poszukiwania
i rozpoznawania złóż kopalin objętych własnością gruntową, uproszczenie szeregu procedur, ograniczenie biurokracji, ułatwienie gospodarowania środkami własnymi przedsiębiorców oraz znaczące ułatwienie dostępu do zawodów górniczych.

Nowe Pgg wprowadza nowy model własności złóż kopalin, czytelny i przejrzysty w porównaniu z dotychczasowym. Katalog kopalin objętych własnością górniczą, których właścicielem jest Skarb Państwa, zawiera wymienione z nazwy kopaliny strategiczne, istotne dla rozwoju gospodarczego kraju, w tym bezpieczeństwa energetycznego. W porównaniu z obowiązującym stanem prawnym nowa ustawa rozszerza prawo Skarbu Państwa do niektórych złóż kopalin. Pozostałe kopaliny objęte są własnością gruntową.

Ponadto w ustawie przewidziano kolejny etap decentralizacji zadań polegający na przekazaniu przez MŚ marszałkom województw kompetencji do koncesjonowania wód leczniczych, termalnych i solanek.

Zawarto w niej korzystne regulacje dla poszkodowanych w zakresie naprawiania szkód górniczych, opierając się w większym stopniu na kodeksie cywilnym. O sposobie naprawienia szkody będzie decydowała wola poszkodowanego. Dotychczasowe obowiązkowe przywracanie stanu poprzedniego było przedmiotem krytyki przez poszkodowanych. Jednym z rozwiązań zmierzającym do ochrony interesów potencjalnych poszkodowanych jest m.in. wydłużenie do 5 lat, od dowiedzenia się o szkodzie, terminu dochodzenia roszczeń przez poszkodowanych.

Regulacja zawiera też szereg instrumentów służących poprawie stanu bezpieczeństwa w polskim przemyśle wydobywczym. Dotyczy to m.in. spraw kwalifikacji, rzeczoznawstwa, ratownictwa górniczego oraz obowiązków przedsiębiorców. Katastrofy górnicze zaistniałe w ostatnich latach oraz wysoki stan wypadkowości w górnictwie podziemnym pokazały, że wzmocnienie tych kwestii w nowej ustawie jest pilne i niezbędne.

Ustawa Prawo geologiczne i górnicze umożliwi także na pełne wdrożenie przepisów dyrektywy 94/92/WE w sprawie warunków udzielania i korzystania z zezwoleń na poszukiwanie, badanie i produkcję węglowodorów. Udzielenie koncesji na działalność dotyczącą węglowodorów będzie poprzedzone przetargiem, w odróżnieniu od obowiązującego stanu prawnego, w którym przetargiem poprzedza się ustanowienie użytkowania górniczego.