Nowe przepisy wzmocnią nadzór nad transgraniczną działalnością ubezpieczeniową i reasekuracyjną, a także zwiększą prawo konsumentów do informacji.
- Podstawowym celem ustawy jest dostosowanie polskiego porządku prawnego do prawodawstwa unijnego w związku z wejściem w życie aktów prawnych Unii Europejskiej, które są wynikiem przeglądu przepisów dotyczących Europejskich Urzędów Nadzoru (ESAs) – podkreśla dr Piotr Pałka, radca prawny i wspólnik DERC PAŁKA Kancelaria Radców Prawnych.
Czytaj też: Prof. Bilewska: Kurator mianowany przez KNF to systemowa pomyłka>>
Te regulacje unijne obejmują dwie grupy przepisów:
- dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2177 z dnia 18 grudnia 2019 r. zmieniającą dyrektywę 2009/138/WE w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Wypłacalność II), dyrektywę 2014/65/UE w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz dyrektywę (UE) 2015/849 w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu (Dz. Urz. UE L 334 z 27.12.2019, str. 155),
- rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2175 z dnia 18 grudnia 2019 r. zmieniające rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego), rozporządzenie (UE) nr 1094/2010 w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych), rozporządzenie (UE) nr 1095/2010 w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych), rozporządzenie (UE) nr 600/2014 w sprawie rynków instrumentów finansowych, rozporządzenie (UE) 2016/1011 w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych oraz rozporządzenie (UE) 2015/847 w sprawie informacji towarzyszących transferom środków pieniężnych (Dz. Urz. UE L 334 z 27.12.2019, str. 1).
ESMA przejmie niektóre kompetencje KNF
Jak wskazuje dr Piotr Pałka, do najważniejszych zmian zawartych w uchwalonej ustawie można zaliczyć zmianę zakresu działań nadzorczych KNF nad zatwierdzonymi podmiotami publikującymi i zatwierdzonymi mechanizmami sprawozdawczymi, które spełniają wymagania określone w akcie delegowanym Komisji Europejskiej. Propozycja jest wynikiem przeniesienia części uprawnień do udzielania zezwoleń dostawcom usług w zakresie udostępniania informacji z poziomu krajowych organów nadzoru do Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA).
Czytaj w LEX: Instytucje nadzoru finansowego w Unii Europejskiej >
- Przepisy unijne przewidują przy tym odstępstwo od tej zasady polegające na zachowaniu kompetencji nadzorczych (w tym autoryzacyjnych) przez właściwe organy krajowe. Odstępstwa od tej zasady zostaną określone w akcie delegowanym, który nie został jeszcze wydany. Tym samym praktyczny wymiar zmian polega na tym, że od 2022 r. KNF przestanie pełnić nadzór nad funkcjonującym w Polsce podmiotem świadczącym usługi jako zatwierdzony mechanizm sprawozdawczy, chyba, że podmiot ten spełniać będzie przesłanki opracowywanego aktualnie rozporządzenia delegowanego określającego warunki, w których kompetencje nadzorcze pozostawać będą nadal rękach krajowych właściwych organów nadzorów - tłumaczy Jacek Barszczewski, rzecznik prasowy KNF.
Do grona podmiotów świadczących usługi w zakresie udostępniania informacji zaliczają się m.in. zatwierdzone mechanizmy sprawozdawcze. - W Polsce podmiotem posiadającym zezwolenie na prowadzenie działalności jako zatwierdzony mechanizm sprawozdawczy jest KDPW S.A., świadcząc w tym zakresie na rzecz swoich klientów usługi polegające na przekazywaniu do organów nadzoru informacji o szczegółach transakcji zawieranych w obrocie instrumentami finansowymi - mówi Barszczewski.
Więcej obowiązków nadzoru
Kolejna istotna zmiany wiąże się z uwzględnieniem w przepisach krajowych wprowadzonej w Unii Europejskiej powszechnej dematerializacji akcji, czyli całkowitej rezygnacji z postaci papierowej dokumentu akcji, które obecnie będą funkcjonować wyłącznie w formie zapisu na rachunku papierów wartościowych lub w depozycie papierów wartościowych.
Wszyscy dostawcy usług płatniczych będą musieli nieodpłatnie udostępniać broszurę sporządzoną przez Komisję Europejską dla konsumentów na temat przysługujących im praw.
Nowe obowiązki będzie mieć KNF, która będzie przekazywać innym organom nadzorczym państw członkowskich oraz Europejskiemu Urzędowi Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EIOPA) informacje dotyczące krajowych zakładów ubezpieczeń lub krajowych zakładów reasekuracji, które wykonują lub zamierzają wykonywać znaczącą działalność transgraniczną na terytorium tych państw oraz o ryzykach związanych z tą działalnością, a także informacji o działalności transgranicznej zagranicznych zakładów ubezpieczeń na terytorium RP w przypadku stwierdzenia możliwości naruszenia interesów klientów tych zakładów. KNF otrzymuje również możliwość wystąpienia z wnioskiem do właściwych organów nadzorczych innych państw członkowskich Unii Europejskiej i EIOPA o ustanowienie i koordynowanie platform współpracy oraz uczestnictwo w takich platformach.
Jest też zmiana wiążąca się z Brexitem. Mianowicie ustawa reguluje zasady wykonywania umów ubezpieczenia, reasekuracji i retrocesji na terytorium Polski w kontekście świadczenia usług przez zakłady ubezpieczeniowe i zakłady reasekuracji działające w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz Gibraltarze, które od 1 stycznia 2021 roku funkcjonują na zasadach określonych dla zakładów z państw trzecich, tj. państw niebędących członkami Unii Europejskiej.
