Pytanie pochodzi z programu Prawo Ochrony Środowiska.

Czy instalacja deszczowa jest instalacją wymagającą uzyskania pozwolenia na wytwarzanie odpadów? Instalacja deszczowa składa się m.in. z kolektorów deszczowych, osadników, separatorów i studzienek osadnikowych. Instalacja ta poddawana jest okresowym czyszczeniom, konserwacjom w celu zapewnienia jej prawidłowej eksploatacji. W wyniku czyszczenia:
- kolektorów powstają szlamy z kolektorów - odpad o kodzie 13 05 03*,
- osadników i studzienek osadnikowych powstają odpady stałe z piaskowników i z odwadniania olejów w separatorach – odpad o kodzie 13 05 01*,
- separatora powstają odpady stałe z piaskowników i z odwadniania olejów w separatorach – odpad o kodzie 13 05 01*
- szlamy z odwadniania olejów w separatorach – odpad o kodzie 13 05 02*.

Eksploatacja instalacji deszczowej spowoduje wytwarzanie odpadów niebezpiecznych w ilości łącznej powyżej 1 Mg/rok. Czy instalację deszczową można potraktować jako instalację, o której mowa w art. 3 pkt 6 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 145) – dalej pr. wod.?

Czy jej eksploatator (właścicielem instalacji jest gmina, która udostępnia tę instalację firmie na podstawie umowy eksploatacyjnej) powinien wystąpić z wnioskiem o uzyskanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów, jeżeli z instalacji powstanie powyżej 1 Mg rocznie odpadów niebezpiecznych?

W ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 185, poz. 1243) wytwórca odpadów wykonujący usługę czyszczenia zbiorników i urządzeń był traktowany jako ten, który wytwarza odpady poza instalacją i niezależnie od tego, ile odpadów wytworzył, nie wchodził w obowiązek uzyskiwania pozwolenia na wytwarzanie odpadów.


Odpowiedź:

Aby udzielić odpowiedzi na tak sformułowane pytanie, w pierwszej kolejności należałoby sięgnąć do definicji instalacji zawartej w art. 3 pkt 6 p.o.ś.

Zgodnie z tą definicją, instalacja to stacjonarne urządzenie techniczne lub też zespół stacjonarnych urządzeń technicznych powiązanych technologicznie, do których tytułem prawnym dysponuje ten sam podmiot i położonych na terenie jednego zakładu, jak również instalację stanowią budowle niebędące urządzeniami technicznymi ani ich zespołami. Cechą wspólną wyliczenia jest to, że eksploatacja ww. elementów może spowodować emisję.


Instalacja deszczowa składająca się m.in. z kolektorów deszczowych, osadników, separatorów i studzienek osadnikowych raczej nie stanowi stacjonarnego urządzenia technicznego. Tego rodzaju obiekt mógłby stanowić zespół stacjonarnych urządzeń technicznych powiązanych technologicznie. Jednak druga część zdania wyraźnie wskazuje, że zespół stacjonarnych urządzeń technicznych, aby być instalacją, miałby być położony na terenie jednego zakładu. I tu w mojej ocenie pojawia się wątpliwość co do spełnienia powyższego kryterium. Należy zauważyć, że instalacją są również budowle niebędące urządzeniami technicznymi ani ich zespołami w sytuacji gdy ich eksploatacja może spowodować emisję.


W tym miejscu należałoby w mojej ocenie sięgnąć do ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623, z późn. zm.), w której w art. 3 pkt 3 zdefiniowano pojęcie budowli jako każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury jak np.: obiekty liniowe, przepusty, sieci techniczne, sieci uzbrojenia terenu.


I w takim ujęciu, w mojej ocenie, instalacja deszczowa, o której mowa w pytaniu, w sytuacji gdy jej eksploatacja może powodować emisję np. wytwarzanie odpadów – będzie stanowiła instalację.


W świetle powyższego uważam, że należałoby określić, kto w tej konkretnej sytuacji jest prowadzącym instalację, czyli podmiotem uprawnionym na podstawie określonego tytułu prawnego (zatem prawa własności, użytkowania wieczystego, trwałego zarządu, ograniczonego prawa rzeczowego albo stosunku zobowiązaniowego) do władania instalacją w celu jej eksploatacji zgodnie z wymaganiami ochrony środowiska, na zasadach wskazanych w ustawie. Z treści pytania można przypuszczać, że prowadzącym instalację jest „eksploatator”.


Aby jednak precyzyjnie określić prawa i obowiązki stron należałoby w mojej ocenie przeanalizować treść i postanowienia umowy w tym zakresie w tym w szczególności określić, kto posiada (i jakiego rodzaju) tytuł prawny do władania instalacją w celu jej eksploatacji.

Należy zaznaczyć, że analogicznie jak to miało miejsce przed dniem 23 stycznia 2013 r., również aktualnie, zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21, z późn. zm.), wytwórcą odpadów powstających w wyniku świadczenia usług w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw jest podmiot, który świadczy usługę, chyba że umowa o świadczenie usługi stanowi inaczej. Z reguły podmiot świadczący usługi we wskazanym zakresie nie jest podmiotem uprawnionym na podstawie określonego tytułu prawnego do władania instalacją w celu jej eksploatacji, zatem nie jest również uprawniony do uzyskania pozwolenia na wytwarzanie odpadów, co z kolei wynika z art. 184 p.o.ś.

Pytanie pochodzi z programu Prawo Ochrony Środowiska.