Odpowiedź

Osoba fizyczna nie może samodzielnie usunąć wyrobów zawierających azbest, np. pokrycia dachowego. Usuwanie takich wyrobów wymaga posiadania kwalifikacji, specjalistycznego sprzętu, zezwoleń oraz zatwierdzonego programu gospodarki odpadami niebezpiecznymi, określonym w § 6 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. Nr 71, poz. 649) – dalej r.w.b.u. oraz wykonywania czynności związanych z bezpiecznym usuwaniem wyrobów azbestowych. Właściciel wyrobów azbestowych ma obowiązek kontrolowania ich stanu, w terminach wynikających z oceny stanu tych wyrobów oraz sporządzenia ocenę stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania ww. wyrobów.

Właściciel wyrobów azbestowych (pokrycia dachowego) mógłby samodzielnie usunąć je tylko wtedy, gdyby posiadał wymagane prawem decyzje, był przeszkolony w zakresie bezpiecznego usuwania azbestu oraz posiadał odpowiedni sprzęt i był w stanie podczas prac zapewnić bezpieczne warunki usuwania wyrobów.

Uzasadnienie
Osoba fizyczna ma obowiązek usunięcia wyrobów zawierających azbest, jeżeli z oceny ich stanu wynika, iż stwarzają one bezpośrednie niebezpieczeństwo dla zdrowia ludzi, ale nie może tego uczynić samodzielnie, tylko musi w tym celu wynająć specjalistyczna firmę. Może jednak zadecydować o terminie usunięcia wyrobów, także wtedy, gdy nie stwarzają one niebezpieczeństwa dla ludzi. Paragraf 8 r.w.b.u. ustala katalog obowiązków dla wykonawcy robót.
Już na etapie demontażu należy stosować zabezpieczenia przed uwalnianiem się azbestu do powietrza (np. pyłów respirabilnych) np. na skutek pęknięć czy kruszenia się płyt azbestowych.

Na 30 dni przed planowanym rozpoczęciem właściciel musi do terenowego organu nadzoru budowlanego dokonać zgłoszenia wynikającego z ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623, z późn. zm.).

Na firmie wykonawczej z chwilą otrzymania zlecenia spoczywa obowiązek powiadomienia dwóch instytucji - inspektora nadzoru budowlanego i inspekcji pracy - o zamiarze wejścia na budowę. Instytucjom tym powinny zostać przekazane informacje na siedem dni przed rozpoczęciem robót. W zgłoszeniach powinny zostać podane: zakres planowanych robót, informacja o sposobie ich przeprowadzania (rodzaj prac, czas ich trwania, liczba wykonujących je osób), szacunkowa ilość powstałych w czasie rozbiórki odpadów azbestowych oraz numer decyzji pozwalającej firmie na demontaż materiałów zawierających azbest na danym terenie.

Ze względu na dobrosąsiedzkie stosunki, właściciel obiektu powinien poinformować sąsiadów o terminie usuwania materiałów zawierających azbest oraz o sposobach zabezpieczenia przed ich szkodliwym wpływem.
Przed przystąpieniem do demontażu wykonawca prac musi sporządzić plan prac związanych z wykonaniem robót. Powinny w nim zostać uwzględnione szczegółowe informacje o postępowaniu zmniejszającym narażenie pracowników i osób przebywających w pobliżu remontowanego domu na szkodliwe działanie azbestu. Taki plan musi się znajdować w dokumentach firmy przeprowadzającej demontaż. Przed wejściem na plac budowy pracownicy wykonawcy prac muszą mieć trzy dokumenty:

  • aktualne badania lekarskie,
  • zaświadczenie, że zapoznali się z oceną ryzyka zawodowego,
  • udokumentowane przeszkolenie w zakresie prac związanych z demontażem azbestu.


Przed demontażem teren wokół nieruchomości (mniej więcej 3 m) powinien zostać wydzielony biało-czerwoną taśmą. Dodatkowo muszą zostać umieszczone tablice ostrzegawcze: "Uwaga! Zagrożenie azbestem", "Osobom nieupoważnionym wstęp wzbroniony" albo "Zagrożenie azbestem krokidolitem".

Obowiązek ogrodzenia terenu prac i wywieszenia tablic ostrzegawczych z reguły spoczywa na firmie dokonującej demontażu.

Nasze przepisy nie precyzują, czy właściciel nieruchomości może znajdować się w jej pobliżu podczas wykonywania prac. Na pewno powinien być poza ogrodzoną strefą. Jak widać z powyższego, osoba fizyczna - właściciel wyrobów zawierających azbest nie jest w stanie zapewnić przestrzegania warunków określonych w r.w.b.u., jeśli zawodowo nie zajmuje się usuwaniem azbestu.