W rozpoznawanej sprawie doszło do sporu pomiędzy skarżącym oraz organami geodezji i kartografii co do procedury aktualizacji ewidencji gruntów i budynków, obejmującej zmianę kodu funkcji użytkowej budynku z budynku letniskowego na budynek mieszkalny. Organy geodezji odmówiły aktualizacji wyrażając pogląd, iż jej dokonanie wymaga uprzedniej zgody na zmianę sposobu użytkowania przedmiotowego budynku, wyrażonej przez odpowiedni organ budowlany. Zdaniem skarżącego, aktualizacja może być dokonana przez organy geodezji i kartografii w oparciu o przedłożone przez skarżącego dokumenty, iż wybudowany budynek letniskowy jest – w ujęciu funkcjonalnym – budynkiem mieszkalnym.
WSA podkreślił, iż zgodnie z § 44 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. Nr 38, poz. 454) podstawową zasadą prowadzenia ewidencji jest zasada aktualności, to jest utrzymywania operatu w zgodności z aktualnymi dostępnymi dla organu dokumentami i materiałami źródłowymi. Ewidencja gruntów i budynków ma służyć odzwierciedleniu (zapisaniu) aktualnego stanu prawnego, a nie tworzeniu nowego stanu prawnego.
Aby zatem dokonać zmian w zakresie funkcji podstawowej budynku innej niż z projekcie budowlanym, zatwierdzonym pozwoleniem na budowę, organ ewidencji (który sam nie może być twórcą stanu prawnego), winien mieć podstawę w rozstrzygnięciu kompetentnego organu administracji budowlanej. Podstawę do dokonania zmian w ewidencji, w sytuacji budynku już wybudowanego może być decyzja właściwego organu budowlanego w sprawie zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego, wydana w trybie art. 71 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. nr 243, póz. 1623 ze zm.). Bez wydania decyzji o zmianie sposobu użytkowania budynku przez organ administracji budowlanej, organ ewidencji nie może dokonać zmiany w zapisie ewidencji co do funkcji tego budynku, albowiem w takiej sytuacji organ ewidencji wykracza poza swoje kompetencje stając się twórcą nowego stanu prawnego, a nie jedynie "notariuszem" zmian wprowadzonych przez organ administracji budowlanej. Zatem organem kompetentnym do określenia kategorii budynku w świetle przepisów prawa budowlanego jest organ administracji budowlanej, który wypowiada się w sprawie funkcji budynku w drodze decyzji o pozwoleniu na budowę i zatwierdzeniu projektu budowlanego lub w drodze decyzji o wyrażeniu zgody na zmianę sposobu użytkowania budynku – podkreślił WSA. Organ administracji budowlanej tworzy stan prawny określający funkcję (kategorię) budynku, który – z kolei – powinien znaleźć odzwierciedlenie w ewidencji gruntów i budynków prowadzonej przez organy ewidencji i kartografii. Natomiast organy ewidencji nie są kompetentne do zmian zapisów ewidencyjnych co do kategorii budynku, bez uprzednich rozstrzygnięć organów administracji budowlanej.
Na podstawie: Wyrok WSA w Białymstoku z 28 marca 2012 r., sygn. akt II SA/Bk 52/12, nieprawomocny