Opłata za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości, ustalona w decyzji administracyjnej o przekształceniu, wydanej na podstawie ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości (Dz. U. z 2012 r., poz. 83), podlega egzekucji administracyjnej.



Użytkowanie wieczyste ma niewątpliwie charakter cywilnoprawny, jest prawem rzeczowym regulowanym w art. 232 - 243 kodeksu cywilnego. Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości powoduje przekształcenie jednego prawa rzeczowego w inne prawo rzeczowe. Decyzja administracyjna o przekształceniu użytkowania wieczystego powoduje skutki w sferze cywilnoprawnej. Akty administracyjne, zarówno indywidualne jak i generalne, mogą być zdarzeniami cywilnoprawnymi, tj. mogą powodować powstanie, zmianę lub przekształcenie stosunku cywilnoprawnego. Modelowym przykładem takiego aktu jest decyzja wywłaszczeniowa powodująca pozbawienie lub ograniczenie prawa własności nieruchomości. Decyzja o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności powoduje ustanie prawa użytkowania wieczystego i nabycie prawa własności nieruchomości przez dotychczasowego użytkownika wieczystego. Opłata za przekształcenie jest finansowym ekwiwalentem nabycia prawa własności, ma więc charakter cywilnoprawny.


Cywilnoprawny skutek decyzji administracyjnej i cywilnoprawny charakter opłaty za przekształcenie nie przesądza o zastosowaniu cywilnoprawnej drogi egzekucji ustalonej opłaty. Zgodnie z art. 2 § 1 pkt 1a ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2012 r. poz. 1015 z późn. zm.), egzekucji administracyjnej podlegają miedzy innymi niepodatkowe należności budżetowe, do których stosuje się przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240). Ustawa o finansach publicznych ma zastosowanie do niepodatkowych należności budżetowych o charakterze publicznoprawnym i cywilnoprawnym (np. art. 55). Obowiązek o charakterze cywilnoprawnym podlega egzekucji administracyjnej, jeżeli wynika z decyzji lub postanowień właściwych organów, albo - w zakresie administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego - bezpośrednio z przepisu prawa (art. 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji).


O objęciu danego obowiązku egzekucją administracyjną nie decyduje charakter prawny obowiązku, ale ustalenie we właściwości którego z organów (sądu czy organu administracji publicznej) pozostaje ten obowiązek (por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 14 czerwca 2006 r., sygn. akt I SA/Wa 400/06). Przy czym chodzi tu o kompetencje do ustalenia obowiązku np. w postępowaniu administracyjnym, niezależnie od publicznoprawnego albo cywilnoprawnego charakteru tego obowiązku. Elementem przesądzającym o poddaniu danego obowiązku egzekucji administracyjnej jest zatem ustalenie, czy wynika on z decyzji administracyjnej lub postanowienia wydanego w trybie przepisów kodeksu postępowania administracyjnego albo innej procedury administracyjnej.

Opłata za przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości bez wątpienia jest niepodatkową należnością budżetową, do której stosuje się przepisy ustawy o finansach publicznych i podlega egzekucji administracyjnej z mocy art. 2 § 1 pkt 1a w zw. z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Taki pogląd wyraził także WSA w Szczecinie w wyroku z dnia z dnia 24 stycznia 2013 r., I SA/Sz 801/12, Lex nr 1320589.