We wtorek Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych oraz niektórych innych ustaw. Głównym celem noweli jest cyfryzacja postępowania o upadłość konsumencką, ale nie tylko. Ostateczna wersja projektu wprowadza na stałe do prawa restrukturyzacyjnego przyspieszone postępowanie. Obecnie zgodnie z art. 15 ust. 1 Tarczy 4.0, dokonanie obwieszczenia o wszczęciu uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego jest możliwe tylko do 31 czerwca 2021 r. Nowelizacja wejdzie zaś w życie 1 lipca. i sprawi, że tzw. UPR zostanie z nami na stałe. Eksperci nie mają wątpliwości, że to dobrze. UPR naprawdę działa i jest popularne wśród przedsiębiorców w trudnej sytuacji finansowej. W 2020 roku otwarto 392 takie postępowania, co stanowi 49 proc. wszystkich postępowań restrukturyzacyjnych.
Czytaj również: Otwarcie uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego w kolizji z wnioskiem o ogłoszenie upadłości >>
Uproszczona restrukturyzacja z Tarczy 4.0
Od 24 czerwca 2020 r. weszła w życie ustawa o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19, potocznie zwana Tarczą 4.0. Wprowadziła ona m.in. nowy tryb postępowania restrukturyzacyjnego nazwany uproszczonym postępowaniem restrukturyzacyjnym. Pozwala ono na samodzielne rozpoczęcie postępowania restrukturyzacyjnego po spełnieniu dwóch warunków - zawarcia przez przedsiębiorcę umowy z doradcą restrukturyzacyjnym, który będzie pełnił funkcję nadzorcy układu oraz zamieszczeniu obwieszczenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (MSiG) o poddaniu się restrukturyzacji.
Zobacz procedurę w LEX: Ocena podstaw do otwarcia uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego >
Nie trzeba więc od razu występować do sądu, a czas postępowania się skraca. Na porozumienie się z wierzycielami i zatwierdzenia przez sąd układu zawartego nimi dłużnik ma ma cztery miesiące. Na ten czas zawieszana jest egzekucja zobowiązań, a wierzyciele nie będą mogą wypowiadać istotnych dla przedsiębiorcy umów, m. in. umowy dzierżawy czy najmu nieruchomości. Tyle, że zgodnie z Tarczą 4.0 obwieszczenia o wszczęciu uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego jest możliwe tylko do 31 czerwca 2021 r.
Czytaj w LEX: Rola pełnomocnika w uproszczonym postępowaniu restrukturyzacyjnym >
Postępowanie uproszczone: najpierw spis wierzytelności, potem ogłoszenie
Za sprawą przyjętej przez rząd nowelizacji uproszczona restrukturyzacja zagości na stałe. - Oczywiste było, że założenia uproszczonej restrukturyzacji na stałe zagoszczą w polskim porządku prawnym, bowiem spełniają cele określone w tzw. Dyrektywie Drugiej Szansy dotyczącej ram restrukturyzacji zapobiegawczej, którą Polska musi implementować - wyjaśnia Alicja Sobota, adwokat i doradca restrukturyzacyjny. Ustawodawca zdecydował się znowelizować przepisy o postępowaniu o zatwierdzenie układu (PZU), na kształt obecnie obowiązującej uproszczonej restrukturyzacji.
Zobacz procedurę w LEX: Przebieg uproszczonego postępowania restukturyzacyjnego >
- Projekt wprowadza do ustawy Prawo restrukturyzacyjne rozdział „Skutki obwieszczenia o dniu układowym” - wyjaśnia Mariusz Purgał, adwokat i doradca restrukturyzacyjny w kancelarii Konieczny Wierzbicki. - Zgodnie z jego postanowieniami nadzorca układu, po ustaleniu spisu wierzytelności może obwieścić w MSiG o ustaleniu dnia układowego. Z chwilą dokonania tego obwieszczenia, dłużnik jest chroniony przed egzekucją ze strony wierzycieli, którym przysługują wierzytelności mające zostać objęte układem - wyjaśnia Purgał. I podkreśla, że jest to znacząca zmiana kolejności czynności podejmowanych - Dotychczas spis był sporządzany już po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego. Gdy nowelizacja wejdzie w życie już od momentu dokonania obwieszczenia wszyscy uczestnicy postępowania będą znali jego przedmiot i będą mogli odnieść się do zadłużenia, którego ma dotyczyć restrukturyzacja. Taka kolejność działań może przyczynić się do usprawnienia toku postępowania - ocenia mec. Purgał. W przypadku odmowy ze strony nadzorcy, dłużnikowi będzie przysługiwała skarga do Sądu, który ostatecznie rozstrzygnie o prawie do dokonania obwieszczenia. Alicja Sobota dodaje, że w nowym PZU dłużnik otrzyma ochronę przez egzekucjami i wypowiadaniem kluczowych umów. - Tym samym usunięty zostanie największy mankament obecnego postępowaniu o zatwierdzenie układu. Zgodnie z nowelizacją to nadzorca układu, a nie jak obecnie dłużnik, będzie obwieszczał w Krajowym Rejestrze Zadłużonych o otwarciu PZU. Rola nadzorcy układu zostanie więc wzmocniona - podkreśla mec. Sobota.
Zobacz procedurę w LEX: Uchylenie skutków obwieszczenia o otwarciu uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego >
Co się zmieni w upadłościach konsumenckich
Zgodnie z projektem, w postępowaniu upadłościowym pisma procesowe oraz dokumenty będą miały formę elektroniczną i będą wnoszone wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. W Ocenie Skutków Regulacji czytamy, że w 2019 r. odnotowano 7781 upadłości konsumenckich. Zakładając, że w każdej sprawie jest tworzone ok. 10 różnego rodzaju dokumentów, to w wyniku wejścia w życie proponowanych rozwiązań elektronizacja obejmie ok. 77 tys. dokumentów powstających w sprawach dotyczących. upadłości konsumenckiej. To oznacza też, że doradcy restrukturyzacyjni sprawy będą prowadzili wyłącznie w systemie teleinformatycznym, a dostęp do akt będzie przez internet.
Czytaj w LEX: Wpływ Covid-19 na postępowania restrukturyzacyjne i upadłościowe >
Ponadto nowela rozszerza zakres ujawnianych informacji w Krajowym Rejestrze Zadłużonych (chodzi o zwiększenie transparentności tych postępowań). Nowela też ma ułatwić sprzedaż majątku upadłego w trybie przygotowanej likwidacji (tzw. „pre-pack”). Rozszerza bowiem formy wnoszonego wadium. Obecnie może być ono wnoszone tylko w pieniądzu, a od lipca będzie mogło też poręczeniach bankowych lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo – kredytowej, z tym, że poręczenie kasy jest zawsze poręczeniem pieniężnym; gwarancjach bankowych i ubezpieczeniowych. W praktyce rozszerzenie form zabezpieczenia wśród potencjalnych nabywców uatrakcyjni instytucje przygotowanej likwidacji, co w konsekwencji powinno mieć przełożenie na efektywność postępowania upadłościowego.