Firma istnieje kilkunastu lat prowadzi działalność w zakresie budowy i remontów dróg, ulic, chodników, budowy kanalizacji deszczowej na terenie jednego województwa, ale kilku powiatów.
Jakie stosowne pozwolenia powinno uzyskać w zakresie ochrony środowiska?
Jakie opłaty powinno uiszczać i jakich terminach?
Jakie sprawozdania powinno wykonywać w zakresie ochrony środowiska?


Do 31 grudnia 2010 r. firma może funkcjonować na podstawie wydanej decyzji – zatwierdzenia programu gospodarki odpadami niebezpiecznymi. Po tym okresie musi uzyskać u marszałka województwa zatwierdzenie programu gospodarki odpadami w trybie i na zasadzie art. 17 ust. 1a w zw. z art. 21a ust. 1 oraz 21b ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251 z późn. zm.) - dalej u.o. Jednakże, gdyby firma chciała zmienić dotychczasową decyzję, to starosta byłby już organem niekompetentnym w sprawie, ale również nie mógłby takiego wniosku przesłać marszałkowi województwa, z uwagi na brak podstawy prawnej. Stąd, firma chcąc zmienić decyzję musiałaby wystąpić do marszałka województwa (według miejsca siedziby firmy) o wydanie nowej decyzji – zatwierdzenia programu gospodarki odpadami. Opłata skarbowa za zatwierdzenie programu wynosi 10 zł.
Firma musi ponadto rozliczać się z marszałkiem województwa w zakresie opłat z tytułu korzystania ze środowiska.
Kolejny obowiązek to prowadzenie ewidencji odpadów, zgodnie z art. 36 u.o. Ponadto firma musi zagospodarować wytworzone przez siebie odpady, jeśli z umowy ze zleceniodawcą wynika, iż jest ich wytwórcą. Firma powinna mieć zezwolenie na transport odpadów, chyba że jej działalność polega wyłącznie na świadczeniu samych usług, a zagospodarowaniem odpadów zajmują się klienci i jasno wynika to z zawieranych umów na świadczenie usług.
Zgodnie z art. 17 ust. 1a u.o, firma, która chce kontynuować dotychczasową działalność jest obowiązana do uzyskania decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami. Wszelkie zmiany w prowadzonej działalności wpływające na ilości i rodzaje wytwarzanych odpadów należy zgłaszać marszałkowi w drodze przedłożenia nowego, aktualnego programu gospodarki odpadami, na 30 dni przed wprowadzeniem zmian. Jeśli firma spełnia wymagania otrzyma decyzję maksymalnie na 10 lat.

W decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami nie określa się miejsca magazynowania odpadów. Uwzględniając powyższe, wytwórca odpadów po wykonaniu usługi powinien usunąć wytworzone odpady.
Do zatwierdzenia programu gospodarki odpadami nie stosuje się opłaty skarbowej w wysokości 505 zł, tak jak w przypadku decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, gdyż dla tej pierwszej nie ma odrębnej stawki opłaty określonej w ustawie z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 225, poz. 1635 z późn. zm.), a są to dwie różne decyzje. W związku z tym należy zastosować stawkę przewidzianą pod pozycją 53 części I Tabeli, tj. stawkę dla "decyzji innej, niż wymieniona w niniejszym załączniku, do której mają zastosowanie przepisy k.p.a.".
W myśl art. 284 ust. 1 p.o.ś. podmioty korzystające ze środowiska są zobligowane samodzielnie obliczać i wnosić opłaty z tytułu korzystania ze środowiska. W przypadku wprowadzania gazów i pyłów z silników spalinowych (pojazdów) opłaty należy dokonać we właściwym urzędzie ze względu na miejsce rejestracji firmy. Przy naliczaniu opłaty istnieje pewien problem, bowiem stawki opłat jednostkowych podane są za mega-gram, a benzynę, olej czy gaz tankuje się w litrach i to one podawane są na fakturach. Dlatego konieczne jest przeliczenie litrów na tony. Do tego trzeba znać gęstość paliw.
W celu ustalenia wysokości opłaty należy prowadzić aktualizowaną co pół roku ewidencję. Ewidencja powinna zawierać: informacje o ilości i rodzajach gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza oraz dane, na podstawie, których określono te ilości. Informacje i dane wynikające z ewidencji należy przesłać marszałkowi województwa (w tym przypadku należy też podać wysokość wyliczonej opłaty) i wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska. Informacje te należy przesłać do końca miesiąca następującego po upływie każdego półrocza. Opłat nie wnosi się, jeśli miałaby ona wynosić mniej niż 400 zł. Jednakże zwolnienie z obowiązku wniesienia opłaty nie zwalnia z obowiązku składania wykazów o zakresie korzystania ze środowiska.

Wykaz zawierający informacje i dane, wykorzystane do ustalenia opłat oraz wysokość opłat, podmiot ustala zgodnie ze stawkami obowiązującymi w okresie, w którym korzystanie ze środowiska miało miejsce, określonymi w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 14 października 2008 r. w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (Dz. U. Nr 196, poz. 1217 póź. zm.). Stawki opłat za 2010 rok określone są w obwieszczeniu Ministra Środowiska z dnia 18 sierpnia 2009 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2010 (M.P. Nr 57, poz. 780), a wzory półrocznych wykazów obowiązujące za okres korzystania ze środowiska od 1 półrocza 2009 r. określa rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 czerwca 2009 r. w sprawie wzorów wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat (Dz. U. Nr 97, poz. 816).
Jak już zaznaczono firma musi prowadzić ewidencje odpadów. System ten tworzony jest przez dokumentację, określaną w u.o., która definiuje następujące rodzaje dokumentów:
kartę ewidencji odpadu, kartę przekazania odpadu oraz zbiorcze zestawienie danych (karta ewidencji komunalnych osadów ściekowych nie dotyczy firmy).
Wzór dokumentów określa rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 lutego 2006 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów. (Dz. U. Nr 30, poz. 213).

Formularze zbiorczego zestawienia danych tworzy się w raz w roku i przekazuje do marszałka województwa, właściwego ze względu na miejsce wytwarzania, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów w terminie do końca pierwszego kwartału za poprzedni rok kalendarzowy. Małe i średnie firmy są uprawnione do prowadzenie uproszczonej ewidencji odpadów. Muszą one jednak spełniać następujące warunki:
wytwarzać odpady niebezpieczne w ilości do 100 kg rocznie,
wytwarzać odpady inne niż niebezpieczne, niebędące odpadami komunalnymi, w ilości do 5 ton rocznie.
Wszystkie dokumenty sporządzone na potrzeby ewidencji odpadów i osadów ściekowych muszą być przechowywane, przez co najmniej 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym sporządzono te dokumenty.

Alicja Brzezińska