Jak zaksięgować sprzedaż produktu oraz odpadów powstających przy produkcji?

Zamierzamy wprowadzić nowy produkt profile Kanya, będziemy ten towar sprzedawać jako "towar" oraz realizować indywidualne projekty z tych profili, np. budowa stołu, szafy, podestów itp. Sprzedaż realizacji projektów chcę księgować na koncie sprzedaż "produktów".

Pytanie:
Czy jest to prawidłowe?
Koszty zużycia profili będą księgowane w konta "4" zużycie materiałów.
Czy jest to prawidłowe?
Będzie się również zdarzać, iż przy realizacji tych projektów będą powstawać odpady i będą one sprzedawane na złom.
Czy koszty związane z odpadami powinny obciążać konto "4" zużycie materiałów czy konto "7" pozostałe koszty operacyjne?
Czy sprzedaż tych odpadów powinna być księgowana na koncie "sprzedaż towarów" czy koncie "sprzedaż produktów", czy może pozostałe przychody operacyjne?

Odpowiedź:
Poniżej przedstawiam księgowania w przypadku rozliczania produkcji wyłącznie na kontach zespołu 4, w przypadku rozliczania jej po rzeczywistym koszcie poniesienia. Przedstawione księgowania mają na celu przedstawienie sposobu rozliczania produkcji, dlatego też są uproszczone i nie przestawiają wszystkich możliwych przypadków. Mam nadzieję, że analiza poniższych księgowań odpowie na wszystkie zadane przez Państwa pytania.
1. Ewidencji zużycia materiałów oraz innych kosztów bezpośrednich i pośrednich (art. 28 ust. 3 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości - dalej u.o.r.) należy dokonać w ciężar kosztów zespołu 4. Zapisów dokonuje się na bieżąco na podstawie sporządzonych dokumentów RW, listy płac oraz innych dowodów księgowych:
Wn konto 40X Koszty według rodzajów
Ma konto zespołu 2 - rozrachunki, 3 - magazyn materiałów, towarów, 6 - półproduktów.
Należy dokonać równoległego księgowania:
Wn konto 630 Produkcja w toku
Ma konto 490 Rozliczenie kosztów.
2. Przyjęcie produkcji w toku na wyroby gotowe należy zaewidencjonować w poniższy sposób:
Wn konto 601 Wyroby gotowe
Ma konto 630 Produkcja w toku.
3. Sprzedaż wyrobów gotowych (pominięto rozrachunki z tytułu podatku VAT):
Wn konto 490 Rozliczenie kosztów
Ma konto 601 Wyroby gotowe
Wn konto 201 Rozrachunki z odbiorcami krajowymi niepowiązanymi
Ma konto 701 Sprzedaż wyrobów działalności podstawowej.
4. Ewidencji odpadów produkcyjnych dokonuje się na podstawie sporządzonej inwentaryzacji (np. na koniec okresu sprawozdawczego). Zgodnie z art. 28 ust. 3 u.o.r. wyceny dokonuje się na podstawie ceny sprzedaży netto. Poniżej przedstawiam księgowanie dotyczące odpadów, jeżeli wyroby gotowe zostały sprzedane i komentarz do tego księgowania:
Wn konto 609 Odpady produkcyjne
Ma konto 490 Rozliczenie kosztów.
Zgodnie z punktem 1.5 stanowiska KSR (uchwała nr 1/07 Komitetu Standardów Rachunkowości z dnia 16 stycznia 2007 r. w sprawie przyjęcia stanowiska "Ustalanie kosztu wytworzenia dla celów bilansowej wyceny zapasów" (Dz. Urz. Min. Fin. Nr 2, poz. 11)), jeżeli nie jest możliwe ustalenie kosztu wytworzenia produktu, co dotyczy na przykład produktów ubocznych lub nieobjętych normami produkcyjnymi, jego wyceny dokonuje się zgodnie z art. 28 ust. 3 u.o.r. według ceny sprzedaży netto takiego samego lub podobnego produktu, pomniejszonej o przeciętnie osiągany przy sprzedaży produktów zysk brutto ze sprzedaży, a w przypadku produktów w toku - także z uwzględnieniem stopnia ich przetworzenia (tzw. skorygowana cena sprzedaży netto). W punkach 1.6 i 1.7 Komitet wyjaśnia: na przykład wartość produktu ubocznego, powstającego w procesie produkcyjnym łącznie z produktem głównym, może zostać ustalona według skorygowanej ceny sprzedaży netto. Wartość tę odejmuje się od kosztu wytworzenia produktu podstawowego, tak aby nie zawyżać poniesionych kosztów wytworzenia.
Jednostka nie może dowolnie przyjąć zasad (polityki) rachunkowości, zgodnie z którymi wytworzone produkty wycenia się w sposób ciągły według skorygowanych cen sprzedaży netto. Oznaczałoby to zaniechanie stosowania wyceny po koszcie wytworzenia nawet wtedy, gdy możliwy jest do zastosowania rachunek kosztów, który pozwala na ustalenie w sposób racjonalny kosztów wytworzenia produktów. Sytuację, gdy nie jest możliwe ustalenie kosztu wytworzenia produktu, należy uznać za bardzo rzadką. Ma ona miejsce głównie w przypadkach opisanych w pkt 1.6 (np. produkty uboczne, użyteczne odpady produkcyjne, wytworzone we własnym zakresie półprodukty lub materiały).
Sprzedaż odpadów należy zaksięgować tak jak sprzedaż produktów, z tą różnicą, że należy uznać konto analityczne do konta 701 Sprzedaż wyrobów działalności podstawowej - sprzedaż odpadów.
[Uwaga! Odpowiedź na to pytanie jest już nieaktualna od 22 V 2019 r.]