Oprócz ryczałtu w wysokości 10 mln EUR, Trybunał nałożył na Grecję, do czasu pełnego wykonania wyroku z 2005 r., okresową karę pieniężną, której rzeczywista kwota będzie uzależniona od postępów poczynionych przez to państwo – jednak w przypadku braku takich postępów, kara ta wyniesie ponad 14 mln EUR za każde pół roku zwłoki - orzekł Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Dyrektywa nr 75/442/EWG w sprawie odpadów (Dz.U.UE.L.1975.194.39) zobowiązuje państwa członkowskie do zapewnienia, że odpady są odzyskiwane lub unieszkodliwiane bez zagrażania zdrowiu ludzkiemu oraz bez szkody dla środowiska. Dyrektywa wymaga również wdrożenia w państwach członkowskich zakazu porzucania, wysypywania i niekontrolowanego unieszkodliwiania odpadów. Każdy posiadacz odpadów jest zobowiązany przekazać je przedsiębiorstwu, które zapewnia ich odzyskanie lub unieszkodliwienie zgodnie z wymogami dyrektywy. Przedsiębiorstwo takie musi uzyskać zezwolenie od właściwych organów.

W pierwszym wyroku z 2005 r. (C-502/03) Trybunał Sprawiedliwości stwierdził, że Grecja naruszyła dyrektywę z tego powodu, iż w lutym 2004 r. wciąż eksploatowanych było na jej terytorium 1125 niekontrolowanych miejsc unieszkodliwiania odpadów i że zamknięcie wszystkich nielegalnych i niekontrolowanych składowisk odpadów zostało przewidziane dopiero na 2008 rok.

W 2009 r., oceniwszy, że Grecja nie zastosowała się w pełni do wyroku z 2005 r., Komisja skierowała do tego państwa członkowskiego wezwanie do usunięcia uchybienia. W 2010 r. instytucja ta skierowała do Grecji uzupełniające wezwanie do usunięcia uchybienia. Uznawszy, iż nadal istnieje problem, zarówno jeśli chodzi o liczbę niekontrolowanych składowisk, jak i brak wystarczającej liczby miejsc odpowiednich do unieszkodliwiania odpadów, w 2013 r. Komisja podjęła decyzję o wniesieniu niniejszej skargi.

W odpowiedzi na pytanie Trybunału Grecja i Komisja poinformowały, że w maju 2014 r. ze wszystkich 293 nielegalnych składowisk 70 nadal działało, a 223 niedziałające już nielegalne składowiska nie zostały jeszcze poddane rekultywacji.

W wyroku Trybunał przypomniał, że zgodnie ze stanem na dzień 29 grudnia 2010 r. oraz zgodnie z informacjami przedłożonymi przez Grecję przed Trybunałem, w maju 2014 r. państwo to wciąż nie podjęło wszystkich niezbędnych środków zapewniających wykonanie wyroku z 2005 r. W tych okolicznościach Trybunał stwierdził, że nałożenie kar pieniężnych na Grecję jest uzasadnione.

Wykonanie wyroku, sprowadzające się do zapewnienia przestrzegania przepisów dyrektywy zakłada zamknięcie nielegalnych składowisk, ich rzeczywistą rekultywację oraz utworzenie zakładów niezbędnych do zapewnienia trwałego przestrzegania tej dyrektywy w celu uniknięcia powstania nowych nielegalnych składowisk.

Trybunał zauważył, że zasądzenie od Republiki Greckiej okresowej kary pieniężnej stanowi odpowiedni środek finansowy do zapewnienia pełnego wykonania wyroku z 2005 r. uściślając przy tym, że okresowa kara pieniężna powinna zostać nałożona jedynie wówczas, gdy uchybienie nadal trwałoby w dniu ogłoszenia dzisiejszego wyroku.

W ramach postępowania, w którym Trybunał stwierdził już uchybienie w pierwszym wyroku, Trybunał ma swobodę ustalenia kwoty okresowej kary pieniężnej w wysokości i w formie, jakie uzna za właściwe, aby nakłonić dane państwo członkowskie do wykonania pierwszego wyroku.

W celu wyznaczenia wysokości okresowej kary pieniężnej Trybunał kierował się wagą stwierdzonego początkowo w wyroku z 2005 r. naruszenia, które może zagrażać zdrowiu ludzkiemu, czasem trwania naruszenia wynoszącym ponad dziewięć lat oraz możliwościami finansowymi Grecji, zauważając, że możliwości te zmalały w ciągu ostatnich lat. Trybunał podkreślił, że należy stopniowo obniżać okresową karę pieniężną stosownie do postępów poczynionych w wykonaniu wyroku z 2005 r.

Trybunał uznał za właściwe wyznaczenie okresowej kary pieniężnej w wymiarze półrocznym w celu umożliwienia Komisji dokonania oceny stanu zaawansowania środków wykonawczych. Za pierwsze półrocze po ogłoszeniu wyroku okresowa kara pieniężna będzie obliczona w oparciu o wyjściową kwotę 14 520 000 EUR, od której odjęte zostanie 40 000 EUR za każde zamknięte lub poddane rekultywacji składowisko oraz 80 000 EUR za każde zarówno zamknięte jak i poddane rekultywacji składowisko. Za każde kolejne półrocze należna okresowa kara pieniężna będzie obliczona w oparciu o kwotę okresowej kary pieniężnej wyznaczoną za poprzednie półrocze, przy czym te same kwoty zostaną odjęte stosownie do mających miejsce w danym półroczu przypadków zamknięcia i rekultywacji.

Poza tym Trybunał orzekł, że skuteczne zapobieganie powtarzaniu się w przyszłości analogicznych do stwierdzonych w wyroku z 2005 r. naruszeń prawa Unii wymaga podjęcia środków odstraszających, takich jak zasądzenie ryczałtu. Wyznaczając kwotę ryczałtu Trybunał kierował się wagą stwierdzonego naruszenia oraz czasem jego trwania, jak również możliwościami finansowymi Grecji. W konsekwencji Trybunał zobowiązał Grecję do zapłaty ryczałtu w wysokości 10 mln EUR.

Tak wynika z wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 2 grudnia 2014 r. w sprawie C-378/13 Komisja / Grecja.

(curia.europa.eu).