Jak wskazuje Urząd Regulacji Energetyki, sondaż URE i PBS jest pierwszym od dłuższego czasu badaniem preferencji konsumentów polskiego rynku energii przeprowadzonym przez regulatora, które ma w sposób możliwie obiektywny obrazować poziom wiedzy oraz opinie Polaków na temat najważniejszych zagadnień związanych z energetyką i długofalowych wyzwań stojących przed sektorem, takich jak transformacja energetyczna.

Impulsem do przeprowadzenia badania były zawirowania związane z kryzysem energetycznym oraz przyspieszające zmiany w polskiej energetyce i wynikająca z tego potrzeba opracowania kompleksowych działań informacyjnych oraz edukacyjnych adresowanych do wszystkich uczestników rynku, ze szczególnym uwzględnieniem odbiorców indywidualnych energii. A ponieważ punktem wyjścia do każdego projektu edukacyjnego powinna być właściwa diagnoza – w tym przypadku poziomu wiedzy i największych potrzeb informacyjnych w tym obszarze – stąd koncepcja przeprowadzenia badania społecznego. Tym samym wnioski z badań mogą posłużyć prezesowi URE za wsparcie w wykonywaniu jego ustawowych zadań, polegających na równoważeniu interesów przedsiębiorstw energetycznych oraz odbiorców paliw i energii.

- Kluczowym dla powodzenia przyspieszającej transformacji energetycznej jest, aby była ona sprawiedliwa społecznie i nie ograniczała, ale wręcz podnosiła konkurencyjność polskiej gospodarki oraz poziom życia Polaków. Realizując ten długofalowy proces, powinniśmy wsłuchiwać się nie tylko w głosy branży, ale i w głos opinii publicznej. Między innymi dlatego zdecydowaliśmy się przeprowadzić badania opinii publicznej  pn. „Energia uregulowana” – podkreśla prezes URE, Rafał Gawin. 

Sondaż został zrealizowany w czerwcu 2023 r. metodą wywiadów internetowych na panelu badawczym (CAWI), na reprezentatywnej próbie 1001 respondentów – osób odpowiedzialnych za regulowanie opłat za energię elektryczną w swoich gospodarstwach domowych. Co ważne, badanie powinno być regularnie powtarzane, by móc zobrazować dynamikę zmian w świadomości konsumentów energii w Polsce.

Respondenci odpowiadali na pytania podzielone na bloki tematyczne, które dotyczyły:

  • wiedzy na temat źródeł energii w Polsce,
  • kosztów energii w budżecie gospodarstw domowych,
  • świadomości praw konsumenckich,
  • zagadnień związanych z transformacją energetyczną,
  • znajomości kompetencji prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.

 

Energia w budżecie gospodarstwa domowego

Ponad 80 proc. ankietowanych uważa się za osoby oszczędzające energię, a wśród najczęściej podejmowanych działań „oszczędnościowych” wymieniane są: wyłączanie światła w nieużywanych pomieszczeniach (wskazane przez 92 proc. ankietowanych oszczędzających prąd) i zakup energooszczędnego oświetlenia (75 proc.). Z grupy badanych, którzy pozycjonują się wśród oszczędzających energię, 12 proc. zainstalowało w tym celu panele fotowoltaiczne.

Ponad 80 proc. gospodarstw domowych odczuło w ostatnim czasie wzrost wydatków na energię elektryczną i gaz. Bardziej zdecydowanie taką opinię wyrażają mieszkańcy miast.

Wśród czynników mających największy wpływ na ceny energii, ankietowani wskazali: politykę krajową (73 proc. wskazań), ceny surowców energetycznych (72 proc.), a także politykę międzynarodową (wojna w Ukrainie) i politykę Unii Europejskiej (po 65 proc. wskazań).

Jednocześnie tylko 40 proc. respondentów deklaruje wiedzę na temat przysługującej im 10-procentowej bonifikaty cen za energię elektryczną w 2024 r., o ile w 2023 r. ograniczą jej zużycie o co najmniej 10 proc. w stosunku do roku ubiegłego.

Dla 71 proc. uczestników badania rachunki za energię elektryczną są czytelne, a blisko 60 proc. deklaruje, że wie, iż rachunek składa się z opłaty za zużycie oraz opłaty dystrybucyjnej, które płacone są dwóm różnym przedsiębiorstwom.

Czytaj też: Unijna transformacja energetyczna ma przyspieszyć - pomoże nowa wersja dyrektywy​ >>

Zmiana sprzedawcy

Jak wskazują wyniki badania, Polacy są świadomi możliwości zmiany sprzedawcy energii elektrycznej. Taką wiedzę zadeklarowało ponad 90 proc. ankietowanych. Jednocześnie na zmianę sprzedawcy choć jeden raz zdecydowało się tylko 15 proc. osób biorących udział w badaniu, a kolejne 20 proc. rozważało taki krok.

Spośród osób, które zdecydowały się na zmianę sprzedawcy prądu, 57 proc. jest zadowolonych z podjętej decyzji, a 25 proc. jest nią rozczarowanych. Blisko 80 proc. respondentów, którzy zmienili dostawcę energii i oceniają tę zmianę pozytywnie, za główną korzyść z podjętej decyzji uważa obniżenie wysokości rachunków.

Uczestnicy badania, którzy nie rozważali zmiany sprzedawcy prądu, w większości są zadowoleni z obecnego dostawcy (52 proc. wskazań) lub nie widzą powodu do podjęcia takiej decyzji (37 proc. odpowiedzi).

Transformacja energetyczna

W bloku pytań poświęconych transformacji energetycznej na pierwszy plan wysunęła się kwestia realizacji polskiego programu atomowego. Poparcie dla budowy elektrowni jądrowych w Polsce wyraziło aż 69 proc. osób uczestniczących w badaniu. 45 proc. badanych jest w stanie zaakceptować realizację takiej inwestycji w pobliżu swojego miejsca zamieszkania.

Osoby popierające budowę elektrowni jądrowych jako główny atut inwestycji tego typu wskazują dostęp do taniej oraz czystej energii. Przeciwnicy energetyki jądrowej za największe zagrożenie uważają kwestie związane z bezpieczeństwem.

Zdaniem ankietowanych, ze środków publicznych powinny być wspierane przede wszystkim odnawialne źródła energii. 67 proc. respondentów popiera dofinansowanie energetyki słonecznej, a 66 proc. subsydiowanie energetyki wiatrowej. Takie źródło finansowania dla energetyki jądrowej popiera 37 proc. uczestników badania.

Całość raportu można pobrać TUTAJ.