Mechanizm maksymalnych cen prądu, wprowadzony jako element działań osłonowych dla odbiorców energii elektrycznej po rosyjskiej agresji na Ukrainę, był kilkukrotnie wydłużany. Nadal obowiązuje w stosunku do gospodarstw domowych i tzw. odbiorców wrażliwych, do końca 2024 r. dotyczył zaś również mikro, małych i średnich firm.
MŚP muszą rozliczyć pomoc publiczną
Z początkiem 2025 r. osłona dla przedsiębiorców przestała obowiązywać, firmy muszą więc płacić rachunki według ceny wynikającej z umowy z dostawcą energii, a nie według ceny ustawowej ustalonej na 693 zł za MW/h. Co więcej, muszą także rozliczyć się z ostatnich sześciu miesięcy korzystania z cen preferencyjnych, czego nie wszyscy są świadomi. Nowy obowiązek wszedł w życie 12 grudnia 2024 r. i został zawarty w ustawie z 27 listopada 2024 r. o bardzo długim tytule: o zmianie ustawy o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku oraz w 2024 roku oraz niektórych innych ustaw.
- Wszyscy przedsiębiorcy, którzy skorzystali z cen maksymalnych energii elektrycznej w drugiej połowie 2024 roku, zostali objęci obowiązkiem złożenia informacji o pomocy publicznej, w tym pomocy de minimis, w odniesieniu do okresu wstecznego – tłumaczy Jakub Plebański, starszy prawnik w kancelarii Rödl & Partner, ekspert ds. prawa energetycznego. - To potężny obowiązek biurokratyczny, który odnosi się do mikro, małych i średnich przedsiębiorców w rozumieniu przepisów unijnych – dodaje.
Czytaj także: MŚP dostaną więcej czasu na oświadczenie ws. ceny maksymalnej prądu
Kosztowny obowiązek, o którym mało kto wie
Ustawodawca sprecyzował, że „informację o pomocy” należy złożyć do 28 lutego 2025 r. do podmiotu udzielającego pomocy, czyli sprzedawcy energii. Agnieszka Majewska, rzeczniczka małych i średnich przedsiębiorców, szacowała, że obowiązek ten dotyczy ok. 150 tys. firm. Tymczasem na koniec stycznia spełniło go ok. 2 tys. przedsiębiorców. Wiele firm nie jest świadomych konieczności złożenia informacji.
- Niezłożenie oświadczenia w terminie skutkuje tym, że przedsiębiorca będzie musiał oddać różnicę między ceną energii wynikającą z umowy sprzedaży a ceną maksymalną za drugie półrocze 2024 r., wraz z odsetkami – zwraca uwagę Jakub Plebański. Jak dodaje, sankcje dotyczą też nieuzupełnienia w wyznaczonym czasie błędów, omyłek pisarskich rachunkowych lub braków formalnych, a także wykroczenia poza próg pomocy de minimis.
- Wygląda to tak, jakby ustawodawca już po uchwaleniu przepisów przypomniał sobie o konieczności ich harmonizacji z prawem unijnym dotyczącym pomocy publicznej, stosując wobec tego środki o charakterze represyjnym wobec przedsiębiorców – komentuje prawnik. Zwraca uwagę, że we wcześniejszym stanie prawnym oświadczeń w ogóle nie musieli składać mikroprzedsięborcy, zaś w przypadku małych i średnich przedsiębiorców ewentualne sankcje dotyczyły jedynie sytuacji, gdzie w wyniku zastosowania ceny maksymalnej w rozliczeniach z przedsiębiorcą doszło do wykroczenia poza dopuszczalne kwoty pomocy de minimis.
Czytaj w LEX: Kara umowna za zmianę dostawcy prądu – dopuszczalna. Omówienie wyroku TS z dnia 11 stycznia 2024 r., C-371/22 (G) > >

Elżbieta Chojna-Duch, Hanna Elżbieta Litwińczuk, Elżbieta Kornberger-Sokołowska
SprawdźCena promocyjna: 84.16 zł
|Cena regularna: 99 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 99 zł
Nowy termin na oświadczenia ws. cen prądu
Ministerstwo Klimatu i Środowiska (MKiŚ) zapowiedziało, że w tym tygodniu zaproponuje rozwiązania, które wydłużą czas na złożenie informacji do końca czerwca. Rozwiązanie to chwali Agnieszka Majewska, rzeczniczka MŚP.
- Połowa roku to termin wystarczający, by wszyscy zainteresowani przedsiębiorcy wypełnili obowiązek ustawowy – komentuje. Jak przypomina, interweniowała w tej sprawie w resortach klimatu i środowiska oraz rozwoju i technologii. - Z satysfakcją przyjmuję fakt bezzwłocznej reakcji ze strony rządu i przychylenia się do przedstawionych argumentów – dodaje.
Ustawodawca musi jednak zdążyć z nowymi przepisami przed końcem lutego. Eksperci nie mają wątpliwości, że konieczny jest pełen proces legislacyjny z udziałem Sejmu, Senatu i prezydenta.
- Zmiana terminu składania oświadczeń bezsprzecznie wymaga nowelizacji ustawy – mówi Agnieszka Majewska.
- Obecna ustawa stanowi wprost: oświadczenie należy złożyć do 28 lutego. W demokratycznym państwie prawa nie można nowelizować ustawy aktem niższego rzędu, np. rozporządzeniem – potwierdza Jakub Plebański. - Mam obawy, czy ustawodawca zdąży znowelizować ustawę przed końcem miesiąca. Nawet gdyby się to udało, będziemy mieli do czynienia z legislacją bardzo słabej jakości - dodaje.
Sprawdź w LEX: Koncesja nie zwalnia z badania stopnia zużycia energii i gazu na własne potrzeby > >
Wrzutka do ustawy o rynku mocy
Ustawodawca raz jeszcze zaskoczył. 3 lutego 2025 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawiła się nowa wersja procedowanego już wcześniej projektu nowelizacji ustawy o rynku mocy (nr UD190). Pierwotnie projekt dotyczył zupełnie innej materii, tj. organizacji mechanizmu zapewniającego bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej w latach 2029-2030. W najnowszej wersji pojawiły się natomiast przepisy odnoszące się do rozliczenia przez sektor MŚP pomocy w postaci możliwości skorzystania z maksymalnej cen energii elektrycznej w drugim półroczu 2024 r.
Jak czytamy w uzasadnieniu: „z powodu braku świadomości tego sektora, w szczególności mikroprzedsiębiorców, o konieczności dokonania takiego rozliczenia, zasadnym jest wydłużenie terminu na przekazanie przez przedsiębiorców do swoich sprzedawców formularzy informacji o przyznanej pomocy”. MKiŚ, które przygotowało nowe przepisy, proponuje, by informację o pomocy móc złożyć w terminie do 30 czerwca 2025 r. Jednocześnie oświadczenia złożone po 28 lutego 2025 r. a przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy będą uznane za złożone w terminie.
We wtorek (4 lutego) projektem ma zająć się rząd.
AKTUALIZACJA: Więcej czasu na złożenie „informacji o pomocy”. Rząd przyjął ważną zmianę dla MŚP
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.