Co to jest pomoc de minimis?

Jak należy potraktować umorzenie należności za zajęcie pasa drogowego przez organ założycielski - gminę w związku z budową sieci ciepłowniczej w mieście?


Odpowiedź

Pomoc de minimis to kategoria pomocy państwa nie stanowiąca pomocy publicznej. Umorzenie należności publicznoprawnych, a do takich należą opłaty za zajęcie pasa drogowego, podmiotom działającym na konkurencyjnym rynku należy rozpatrywać z uwzględnieniem przepisów o pomocy państwa, w tym pomocy de minimis.


Uzasadnienie

Pomoc de minimis stanowi wyłączoną z zakresu pomocy publicznej pomoc państwa podmiotom gospodarczym we wszystkich sektorach, z wyłączeniem niektórych, enumeratywnie wymienionych ze względu na cechy o charakterze przedmiotowym i podmiotowym (np. sektora rybołówstwa, rolnego, węglowego, pomocy na nabycie środków transportu i in.). Zasadą jest zakaz udzielania pomocy publicznej ze względu na jej szkodliwy wpływ na konkurencję na danym rynku (art. 87 ust. 1 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, Dz. Urz. UE C 321 E z 29 grudnia 2006, str. 37 - dalej: TWE.) Środki przyznane w ramach de minimis nie spełniają wszystkich kryteriów określonych w art. 87 ust. 1 TWE, w szczególności ze względu na niewielki jej rozmiar skutkujący brakiem zakłóceń konkurencji, ten rodzaj pomocy państwa został więc uznany za legalny (art. 87 ust. 3 lit. e TWE.). Zasady stosowania pomocy de minimis zostały sprecyzowane w Rozporządzeniu Komisji Nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis - dalej: r.d.m.

Ogólna kwota pomocy de minimis nie może przekraczać równowartości 200.000 euro w okresie trzech lat budżetowych (w sektorze transportu drogowego 100.000 euro - art. 2 ust. 2 r.d.m.). Kwota pomocy wyrażona jest w ekwiwalencie dotacji brutto tj., w uproszczeniu, w wysokości dotacji, która byłaby odpowiednikiem pomocy przyznanej w innej formie. Informacje o udzielonej pomocy de minimis monitorowane są przez na zasadach określonych w art. 3 r.d.m. - w Polsce za pomocą centralnej bazy danych SHRIMP. Niezbędnym jest przy tym, by udzielona pomoc była przejrzysta (zob. art. 2 ust. 4 r.d.m), zaś przedsiębiorca nie znajdował się w trudnej sytuacji finansowej w rozumieniu Wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw (Dz. Urz. WE C 244 z 1 października 2004). Wytyczne te wygasnąć miały w dniu 9 października 2009 r., jednak zgodnie z komunikatem Komisji dotyczącym przedłużenia okresu ważności Wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw z 9 lipca 2009 r. (Dz. Urz. WE C 156/3 z 9 lipca 2009 r.) ich stosowanie przedłużone zostało do dnia 9 października 2012 r.

Za zajęcie pasa drogowego na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg wymaga zgody zarządcy drogi i uiszczenia opłaty (art. 40 ust. 3 ustawy o drogach publicznych . Opłatę tę ustala i pobiera, na podstawie decyzji administracyjnej, zarządca drogi (art. 40 ust. 8 ustawy o drogach publicznych ). Opłaty te podlegają egzekucji administracyjnej (art. 40d ust. 2 ustawy o drogach publicznych ). Z treści wymienionych przepisów wynika, że opłata za zajęcie pasa drogowego stanowi daninę publicznoprawną.

Umorzenie takiej należności stanowi pomoc państwa - w tym przypadku zarządcy drogi. O ile spełnia ona opisane na wstępie warunki podmiotowo-przedmiotowe będzie mogła być uznana za pomoc de minimis. Należy więc podmiotowi udzielającemu takiej pomocy złożyć stosowne oświadczenia, z których będzie wynikało, iż pomoc kwalifikuje się do objęcia pomocą de minimis, w szczególności o wysokości dotychczas uzyskanej pomocy oaz sytuacji finansowej beneficjenta.

Jak rozumiem z treści pytania jednostka jest spółką gminy, do której zadań należy m.in. budowa urządzeń ciepłowniczych. Proszę jednak zauważyć, że jednostka ta działa w warunkach konkurencyjnego rynku, wiele innych podmiotów, w tym prywatnych, wykonuje działalność gospodarczą w tym zakresie. Istnieje więc zagrożenie konkurencyjności na tym rynku, nie można przy tym, mimo powiązań wykonującej roboty spółki z gminą, zakwalifikować jej działań jako działalności podmiotu publicznego. Pomoc musi być więc udzielana w ramach obowiązujących w zakresie pomocy państwa, w tym pomocy publicznej, przepisów prawa.


Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 ze zm.)