Czy starosta może wydać pozwolenie wodnoprawne na wykonanie ziemnego stawu rybnego - jako urządzenia melioracji wodnej szczegółowej służącego gospodarce leśnej?

Wnioskodawca złożył wniosek o wydanie pozwolenia wodnoprawnego na wykonanie urządzenia melioracji wodnej szczegółowej – ziemnego stawu rybnego na gruncie stanowiącym las. Budowa urządzenia na służyć gospodarce leśnej i staw ma być wykonany w celu melioracji terenów leśnych przez retencjonowanie wód w tym stawie. Przedmiotowy las jest objęty UPUL i w miejscu wykonania stawu jako wskazanie gospodarcze jest do wykonania rębnia zupełna, a następnie melioracja agrotechniczna i odnowienie drzewostanu. Inwestor złożył decyzję o warunkach zabudowy właśnie na wykonanie urządzenia melioracji wodnej szczegółowej – ziemnego stawu rybnego, która została uzgodniona m.in. przez dyrektora RDLP.

W niniejszym serwisie na podobne pytania pojawia się odpowiedź, że możliwe byłoby wykonanie urządzenia wodnego – stawu, np. "stawu, zbiornika retencyjnego" - na gruncie leśnym, ale nie ziemnego stawu rybnego, ponieważ jest to niezgodne z ustawą z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych - dalej u.o.g.r.l., czyli że konieczna byłaby zmiana użytku, ponieważ staw rybny będzie służył hodowli ryb, a na gruncie leśnym ma służyć odwodnieniu gruntu leśnego w ceku racjonalnej gospodarki leśnej.
Zgodnie z ustawą z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne - dalej pr. wod. "ziemny staw rybny" to urządzenie melioracji wodnej szczegółowej (art. 73 ust. 1 pkt 4 pr. wod.). Z regulacji tej zatem wynikałoby, że podstawowym zadaniem takiego stawu, zgodnie z definicją melioracji wodnych, jest regulacja stosunków wodnych w celu polepszenia zdolności produkcyjnej gleby, ułatwienia jej uprawy itd., a nie produkcja ryb.

Pytanie:
Jak w tym przypadku należy również rozumieć definicję lasu z ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach - dalej u.l.?
Chodzi o art. 3 pkt 2 u.l., zgodnie z którym lasem w rozumieniu ustawy jest grunt związany z gospodarką leśną, zajęty pod wykorzystywane dla potrzeb gospodarki leśnej, m.in. urządzenia melioracji wodnych.
Czy starosta może wydać pozwolenie wodnoprawne na staw melioracji wodnej szczegółowej (ziemny staw rybny) służący gospodarce leśnej i zwalnia to wnioskodawcę od dokonania zmiany użytku?

Odpowiedź:
W mojej ocenie, pozwolenie wodnoprawne na budowę ziemnego stawu rybnego może być wydane. Nie ma najmniejszej potrzeby zmiany lasu na użytek rolny.
Przedmiotowy ziemny staw rybny jest jednocześnie zbiornikiem retencyjnym - urządzeniem melioracji wodnych szczegółowych. Akt pr. wod. nie definiuje pojęcia "ziemny staw rybny", zawartego w treści art. 73 ust. 1 pkt 4 pr. wod. W art. 9 ust. 1 pkt 19 lit. c pr. wod. wymieniono natomiast "stawy rybne" jako jeden z rodzajów urządzeń wodnych, tj. urządzeń służących kształtowaniu zasobów wodnych oraz korzystaniu z nich. A skoro tak, to takim stawem jest każdy staw, w którym żyją ryby (a więc i staw inwestora), także staw rybny wybudowany w lesie, jeżeli jego celem nie będzie chów i hodowla ryb, a np. odwadnianie gruntu. Dlatego też pozwolenie wodnoprawne (na wszelki wypadek) powinno zabraniać inwestorowi zarybiania tego stawu.

Uzasadnienie:
Organ może uznać, że wprawdzie gruntami rolnymi są grunty pod stawami rybnymi, ale tylko wtedy, gdy służą wyłącznie produkcji rolnej. Tymczasem podstawową funkcją przedmiotowego stawu ma być kształtowanie stosunków wodnych w lesie (i nie będzie on służył produkcji rolnej, mimo że ryby będą w nim pływać), a skoro tak, to grunt pod tym stawem będzie nadal gruntem leśnym i nie będzie potrzebna ani zmiana lasu na użytek rolny (zresztą w opisanych okolicznościach niemożliwa), ani tym bardziej wyłączenie gruntu z produkcji rolnej (też nie do zrealizowania). Jednocześnie w pozwoleniu wodnoprawnym organ powinien umieścić zakaz zarybiania przedmiotowego stawu (skoro ma służyć wyłącznie potrzebom leśnym). Jeżeli organ zacznie rozważać, czy grunt pod inwestycją będzie wymagał zmiany lasu na użytek rolny, to rychło dojdzie do wniosku, że taka zmiana kłóci się z regulacją art. 13 ust. 2 u.l., a wyłączenie gruntu z produkcji leśnej jest niedopuszczalne w świetle art. 7 u.o.g.r.l., w konsekwencji zaś dojdzie do wniosku, że decyzja ustalająca warunki zabudowy i zagospodarowania dla budowy stawu ziemnego rybnego (służącego i do kształtowania stosunków wodnych i do chowu i hodowli ryb) została wydana z rażącym naruszeniem prawa, ze względu na treść art. 61 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym – dalej u.p.z.p., a także art. 61 ust. 1 pkt 4 u.p.z.p., gdyż teren wymagał zgody na zmianę przeznaczenia gruntu (w takiej sytuacji organ miał obowiązek odmowy uzgodnienia tej decyzji).
Jakkolwiek w art. 3 pkt 2 u.l. jest mowa o tym, że lasem jest m.in. grunt związany z gospodarką leśną, zajęty pod wykorzystywane dla potrzeb gospodarki leśnej urządzenia melioracji wodnych, bez ich doprecyzowania, to z samego wyrażenia "zajęty pod wykorzystywane dla potrzeb gospodarki leśnej" wywieść można, że chodzi o takie urządzenia, które służą produkcji leśnej, w tym przypadku na potrzeby kształtowania zasobów wodnych na gruncie leśnym, ale nie na cele chowu czy hodowli ryb, które służą produkcji rolnej czy celom rekreacyjno-hodowlanym. Jeśli więc inwestor stawu nie będzie zarybiał, zaś jego podstawową (i wyłączną) funkcją będzie np. odwadnianie gruntu, to nie ma przeszkód do uznania go za meliorację agrotechniczną. W takiej sytuacji grunt pod tym stawem będzie gruntem leśnym i nie ma potrzeby ani zmiany gruntu na użytek rolny (nie byłoby takiej możliwości, gdyby inwestor wystąpił z takim wnioskiem), ani wyłączenia gruntu (ze względu na treść art. 7 u.o.g.r.l.).

[Uwaga! Odpowiedź na to pytanie jest już nieaktualna od 1 I 2018 r.]