Na podstawie art. 85a ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 228, poz. 1947, z późn. zm.) - dalej pr. geol. w razie wydobywania kopaliny bez wymaganej koncesji lub z rażącym naruszeniem jej warunków, właściwe organy ustalają w drodze decyzji, prowadzącemu taką działalność, opłatę eksploatacyjną w wysokości osiemdziesięciokrotnej stawki opłaty eksploatacyjnej dla danego rodzaju kopaliny, pomnożonej przez ilość wydobytej w ten sposób kopaliny, stosując stawki obowiązujące w dniu wszczęcia postępowania.
W powyższej sytuacji starosta powinien wszcząć postępowanie w sprawie prowadzonej działalności i na podstawie ustaleń własnych wydać decyzję. Informacja uzyskana od organu nadzoru górniczego jest jedynie zawiadomieniem o zaistniałym działaniu. Jeżeli nie zawiera obliczeń wykonanych przez uprawnioną osobę czy mapy wyrobisk to wartości podane w piśmie są jedynie wartościami szacunkowymi.
Ustalenia własne organu koncesyjnego powinny się oprzeć na dowodach wedle art. 75 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, późn. zm.). W szczególności dowodem mogą być dokumenty, zeznania świadków, opinie biegłych oraz oględziny.
Należy także zwrócić uwagę na treść art. 104a ust. 1 pkt 1 pr. geol.








