Czy nieodebrany przez uprawnionego zasiłek stały podlega dziedziczeniu?

Klient otrzymywał zasiłek stały, który odbierał w kasie ośrodka. W miesiącu grudniu 2013 r. uległ wypadkowi. Klient przebywał w szpitalu w stanie śpiączki. Zasiłek był nieodebrany z kasy OPS, zostało wszczęte postępowanie. Ponieważ nikogo nie upoważnił do odbioru zasiłku – zasiłek stały przekazywany był na konto depozytowe ośrodka. W międzyczasie ośrodek wystąpił o ubezwłasnowolnienie. Sprawa o ubezwłasnowolnienie się nie odbyła, klient 30 marca zmarł.

Pytanie:
Czy środki znajdujące się w depozycie ośrodka (zasiłek stały za okres 4 miesięcy) należy do masy spadkowej (rodzina upomina się o jego wypłatę - 4 rodzeństwa, nie posiada wstępnych ani zstępnych)?
Na podstawie jakiego dokumentu należy wypłacić rodzinie środki znajdujące się w depozycie ośrodka?
Czy wystarczy notarialne poświadczenie dziedziczenia?
Jak długo środki te mogą znajdować się w depozycie ośrodka?
Jeżeli środki te należą do masy spadkowej, w jakim czasie należy przekazać je do depozytu sądowego, jeżeli rodzina nie przedstawi odpowiednich dokumentów?

Odpowiedź:
Zasadniczo należy wskazać, iż zasiłek stały nie wchodzi w skład masy spadkowej.

Zgodnie z art. 37 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej - dalej u.p.s., zasiłek stały przysługuje albo pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej albo pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie. Zasiłek stały ustala się w wysokości - w przypadku osoby samotnie gospodarującej - różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418 zł miesięcznie, a w przypadku osoby w rodzinie - różnicy między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie a dochodem na osobę w rodzinie. Kwota zasiłku stałego nigdy nie może być niższa niż 30 zł miesięcznie. W przypadku zbiegu uprawnień do zasiłku stałego i renty socjalnej, świadczenia pielęgnacyjnego lub dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania, zasiłek stały nie przysługuje.

Zasadniczo prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje:
1) osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 461 zł
2) osobie w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kwoty 316 zł
3) rodzinie, której dochód nie przekracza sumy kwot kryterium dochodowego na osobę w rodzinie,
- przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednego z powodów wymienionych w ustawie lub innych okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy społecznej.

Za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pomniejszoną o:
1) miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych;
2) składki na ubezpieczenie zdrowotne określone w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ubezpieczenia społeczne określone w odrębnych przepisach;
3) kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób.

Do dochodu ustalonego zgodnie z powyższymi zasadami nie wlicza się:
1) jednorazowego pieniężnego świadczenia socjalnego;
2) zasiłku celowego;
3) pomocy materialnej mającej charakter socjalny albo motywacyjny, przyznawanej na podstawie przepisów o systemie oświaty;
4) wartości świadczenia w naturze;
5) świadczenia przysługującego osobie bezrobotnej na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z tytułu wykonywania prac społecznie użytecznych,
6) dochodu z powierzchni użytków rolnych poniżej 1 ha przeliczeniowego.

Jednocześnie w przypadku zgonu klienta traci moc decyzja przyznająca świadczenie. Należy wskazać, iż zgodnie z art. 922 k.c. prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami (art. 922 § 2 k.c.). W związku z faktem przyznania zasiłku stałego spowodowanym niepełnosprawnością lub wiekiem osoby pobierającej należałoby przyjąć, iż zasiłek stały jest świadczeniem ściśle związanym z osobą zmarłego i jako taki nie podlega dziedziczeniu z uwagi na nie zaliczenie go do składu masy spadkowej.