Pytanie
Na Zakład Gospodarki Komunalnej w gminie będący zakładem budżetowym zostały wydane pozwolenia wodnoprawne (pobór na stacjach i odprowadzenie ścieków). Z dniem 1 stycznia 2012 r. uchwałą rady gminy zawiązano spółkę z o.o. powstałą z przekształcenia zakładu budżetowego, która stanie się jego następcą prawnym. Spółka rozpocznie działalność od dnia uzyskania wpisu do KRS.
Czy można przenieś prawa i obowiązki wynikające z pozwoleń wodnoprawnych?
Czy można zmienić podmiot decyzji, czy trzeba starać się o nowe pozwolenia wodnoprawne?
Jeżeli pozwolenie wodnoprawne nie jest wydane na dany podmiot (w tym przypadku na zakład budżetowy albo zakład mający zleconą gospodarkę w gminie), to urząd marszałkowski przy składaniu informacji za korzystanie ze środowiska traktuje taką sytuację jako brak pozwolenia wodnoprawnego.
Odpowiedź
odpowiedzi udzielono: 26 stycznia 2012 r.
Sukcesja pozwolenia nabytego przez zakład budżetowy przekształcony następnie w spółkę prawa handlowego jest możliwa, jeśli następuje w trybie art. 134 ust. 1 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 z późn. zm.) – dalej pr. wod. Dotyczy to wszystkich pozwoleń wodnoprawnych, w tym na wykonanie urządzeń wodnych i na szczególne korzystanie z wód, jednakże z wyłączeniem pozwolenia wodnoprawnego na wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi, czyli eksploatacji instalacji, z której funkcjonowaniem wiąże się wprowadzanie tych ścieków. Oznacza to, że następca prawny zakładu budżetowego – spółka z o.o. przejmie pozwolenie wodnoprawne na pobór wód, ale pozwolenia wodnoprawnego na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi nie nabędzie, jeśli przed przekształceniem nie dochowano trybu, o którym mowa w art. 134 ust. 2 pr. wod. odwołującego się do art. 190 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.) - dalej p.o.ś. Należy zauważyć, że art. 190 p.o.ś. dotyczy sytuacji, w których nie następuje zmiana co do podmiotów stosunku prawnego, a jedynie co do przedmiotu, czyli tytułu prawnego do instalacji np. prawa własności. Ponadto, zgodnie z tym przepisem, przeniesienie praw i obowiązków wynikających z pozwoleń na wprowadzanie do środowiska substancji lub energii, możliwe jest, w drodze decyzji, na zainteresowanego nabyciem tytułu prawnego do całej instalacji. Wniosek o nabycie "instalacji" zainteresowany podmiot mógł złożyć wyłącznie przed datą przekształcenia. Po tym okresie przekształcony podmiot musi wystąpić o wydanie nowego pozwolenia wodnoprawnego.
Uzasadnienie
W myśl art. 134 ust. 1 pr. wod., następca prawny zakładu, który uzyskał pozwolenie wodnoprawne, przejmuje prawa i obowiązki wynikające z tego pozwolenia, jednakże nie dotyczy to przejęcia praw i obowiązków odnoszących się do eksploatacji instalacji (art. 134 ust. 2 pr. wod.). W przypadku pozwolenia wodnoprawnego dotyczącego poboru wody, sprawa następstwa prawnego wynika wprost z tego przepisu. W takim przypadku następca prawny zakładu "automatycznie" przejmuje prawa i obowiązki wynikające z tego typu pozwolenia. Jeśli pozwolenie wodnoprawne dotyczy wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi, czyli dotyczy eksploatacji instalacji, to do takiego pozwolenia wodnoprawnego stosuje się art. 132 ust. 2 pr. wod., w myśl którego przeniesienie praw i obowiązków wynikających z pozwolenia wodnoprawnego następuje na zasadach określonych w przepisach art. 189-191 p.o.ś. Przeniesienie praw i obowiązków następuje w drodze decyzji, przy czym wniosek o przeniesienie praw i obowiązków wynikających z pozwolenia wodnoprawnego zainteresowany składa przed nabyciem tytułu prawnego do instalacji. Zatem, w przypadku pozwoleń związanych z eksploatacją instalacji nie zachodzi "automatyczne" następstwo prawne.
Uwagi
Pod pojęciem instalacji rozumie stacjonarne urządzenia techniczne, zespół stacjonarnych urządzeń technicznych powiązanych technologicznie, do których tytułem prawnym dysponuje ten sam podmiot i położonych na terenie jednego zakładu, a także budowle nie będące urządzeniami technicznymi ani ich zespołami, których eksploatacja może powodować emisje (art. 3 pkt 6 p.o.ś.). Natomiast emisją jest, m.in. bezpośrednie lub pośrednie wprowadzanie do wody lub ziemi substancji, które powstają w wyniku działalności człowieka (art. 3 pkt 4 p.o.ś.).
Janusz Jerzy