Czy na gruntach zadrzewionych i zakrzewionych, oznaczonych w ewidencji gruntów i budynków jako Lz, istnieje możliwość wypasu koni bez zmiany przeznaczenia?
Grunt zadrzewiony i zakrzewiony, to nie pastwisko (użytek rolny) i nie powinno się na nim prowadzić wypasu zwierząt. O przeznaczeniu gruntu decyduje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, ustalając dopuszczalne sposoby i warunki zagospodarowania nieruchomości Właściciel gruntu, który chciałby zmienić jego przeznaczenie musiałby wystąpić o zmianę planu miejscowego, szczególnie gdy z planu wynika, iż przedmiotowy teren (zadrzewiony lub zakrzaczony) przeznaczony jest np. pod zabudowę mieszkaniową, usługi albo zabudowę przemysłową. Wprawdzie właściciel nieruchomości może w dowolny sposób korzystać ze swojej własności, jednakże ten sposób korzystania nie może być sprzeczny z prawem, w tym przypadku z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Jeśli z terenu korzysta niezgodnie z jego przeznaczeniem, to tym samym zmienia przeznaczenie gruntu w sposób niezgodny z przepisami. Aby dany grunt nabrał charakteru użytku rolnego jego właściciel musi najpierw uzyskać zmianę planu, a następnie zmianę wpisu w ewidencji gruntów i budynków.
Gdyby nie było na danym terenie miejscowego planu zagospodarowania, to musiałby uzyskać decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania tego terenu (mimo, iż inny sposób korzystania z nieruchomości nie wiąże się z budową obiektów).
Grunt oznaczony symbolem Lz, to nie las, dlatego nie można zmienić statusu nieruchomości oznaczonej jako Lz w trybie ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1266 z późn. zm.) - dalej u.o.g.r.l.
Z kolei, oznaczenie gruntu zadrzewionego i zakrzewionego - Lz dodatkowym symbolem odpowiedniego użytku gruntowego (Lz-R, LZ-Ps, Lz-Ł), może dotyczyć tylko gruntu o charakterze użytku rolnego w rozumieniu § 67 pkt 1 w zw. z § 68 ust. 1 pkt 1-7 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. z 2001 r. Nr 38, poz. 454) - dalej r.e.g.i.b.
Przez nieruchomości zadrzewione rozumie się nieruchomość lub część nieruchomości określoną w art. 46 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.) - dalej k.c., stanowiącą grunty zadrzewione i zakrzewione w rozumieniu r.e.g.i.b. Zgodnie z § 68 ust. 2 pkt 2 r.e.g.i.b., grunty zadrzewione i zakrzewione dzielą się na grunty zadrzewione i zakrzewione, oznaczone symbolem - Lz, lub, w przypadku zadrzewień śródpolnych, zaistniałych na gruntach objętych klasyfikacją gleboznawczą - symbolem złożonym z liter "Lz" oraz symbolu odpowiedniego użytku gruntowego, stanowiącego część składową oznaczenia klasy gleboznawczej gruntu, np. Lz-R, Lz-Ł, Lz-Ps.
Z treści załącznika VI Zaliczanie gruntów do poszczególnych użytków gruntowych do r.e.g.i.b., wynika że gruntami zadrzewionymi i zakrzewionymi są grunty porośnięte roślinnością leśną, których pole powierzchni jest mniejsze od 0,1000 ha, a także śródpolne skupiska drzew i krzewów, tereny torfowisk pokryte częściowo kępami drzew i krzewów, zakrzewienia i zadrzewienia przylegające do wód powierzchniowych, stanowiące biologiczną strefę ochronną cieków i zbiorników wodnych, jary i wąwozy pokryte drzewami i krzewami w sposób naturalny lub sztuczny w celu zabezpieczenia przed erozją, niezaliczone do lasów, wysypiska kamieni i gruzowiska porośnięte drzewami i krzewami, zadrzewione i zakrzewione tereny nieczynnych cmentarzy, poza zwartymi kompleksami lasów oraz skupiska drzew i krzewów mające charakter parku, ale niewyposażone w urządzenia i budowle służące rekreacji i wypoczynkowi. Ograniczeniem w korzystaniu z takiego gruntu będzie nie tylko zapis miejscowego planu, ale również cel, jaki spełniają na danym gruncie zadrzewienia i zakrzaczenia.
Zgodnie z art. 143 k.c., społeczno-gospodarczego przeznaczenia gruntu nie wyznacza sposób, w jaki z gruntu dotychczas korzystano, ale sposób, w jaki właściciel faktycznie i potencjalnie zgodnie z przepisami prawa i planem zagospodarowania przestrzennego może zgodnie ze swoją wolą z gruntu korzystać. Wymieniony przepis traktuje zatem o społeczno-gospodarczym przeznaczeniu gruntu w rozumieniu abstrakcyjnym, co oznacza, że odwołanie się do społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości należy rozumieć jako wskazanie na uprawnienie właściciela do nieskrępowanego korzystania z tej nieruchomości w zakresie - a więc także na wysokość i głębokość - z reguły dostępnym (potencjalnie możliwym do wykorzystania) właścicielowi, w granicach zakreślonych przez prawo (zob. wyrok SN z dnia 6 stycznia 2005 r., III CK 129/04, Prok. I Pr – wkł. 2005/7-8/52).

Janusz Jerzy