Czy do czasu otrzymania interpretacji z urzędu skarbowego można stosować własną interpretację, bez żadnych sankcji ze strony organów podatkowych?

Wczoraj złożyłam wniosek do urzędu skarbowego z prośbą o interpretację. Wiem, że zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej, powinnam ją otrzymać w ciągu 3, a najdalej 4 miesięcy.

Pytanie:
Czy jeśli w tej interpretacji wyraziłam stanowisko naszej firmy w sprawie podatkowej (VAT i podatek dochodowy od czynności prawnych), to czy do czasu otrzymania interpretacji z urzędu skarbowego mogę stosować naszą interpretację bez żadnych sankcji ze strony organów podatkowych?
Czy może jest w tej chwili jakiś "okres ochronny" dla firmy w związku ze złożonym wnioskiem i w razie innego stanowiska urzędu skarbowego mamy czas na skorygowanie naszych ewentualnych błędów bez żadnych odsetek i kar?
Jeśli tak to w jakim okresie czasowym, czy od dnia złożenia wniosku, czy również przed jego złożeniem (gdyż takie sytuacje jak w zapytaniu do urzędu miały miejsce wcześniej)?

Odpowiedź:
W okresie pomiędzy złożeniem wniosku o interpretację a udzieleniem tej interpretacji (upływem 4 miesięcznego terminu do jej udzielenia) podatnik-wnioskodawca nie jest bezpośrednio chroniony, stosując się do własnego stanowiska w sprawie. Bezpośrednia ochrona działa tylko po udzieleniu interpretacji (ewentualnie po upływie terminu do jej udzielenia).
Moim zdaniem jednakże po złożeniu wniosku o interpretację wnioskodawca jest chroniony pośrednio. Wszelkie bowiem działania urzędu w tym okresie przeciwko podatnikowi (wykorzystywanie wiadomości wynikających ze złożonej interpretacji) powinny być potraktowane jako naruszenie zasady zaufania.

Uzasadnienie:
Niestety tego rodzaju okresy ochronne wprost nie obowiązują. Podatnik składający wniosek o interpretację działa na własne ryzyko. Do czasu aż uzyska interpretację, ewentualnie do czasu aż upłynie termin na wydanie interpretacji przez organ podatkowy, nie jest bezpośrednio chroniony. Samo złożenie wniosku o interpretację indywidualną nie łączy się w żaden sposób z bezpośrednią ochroną podatnika (w zakresie w jakim postępuje zgodnie ze złożonym wnioskiem) przez działaniami urzędu dotyczącymi spraw objętych wnioskiem.
Bezpośredni skutek ochronny występuje dopiero w dwóch przypadkach: po pierwsze od momentu wydania interpretacji przez organ podatkowy do czasu ewentualnej jej zmiany lub uchylenia. Po drugie zaś - w razie upływu terminu do wydania interpretacji (owe 4 miesiące, tzn. w zasadzie 3 miesiące, lecz z możliwością przedłużenia o 1 miesiąc, do 4 miesięcy).
W pierwszym z tych przypadków wydanie przez organ podatkowy interpretacji powoduje, że aż do czasu zmiany lub uchylenia interpretacji przez organ nadrzędy, organ podatkowy jest związany udzieloną przez siebie interpretacją. Nie może bowiem wydać decyzji (innego rozstrzygnięcia), która byłaby sprzeczna z wydaną przez ten organ interpretacją. Bardzo trudne jest określenie momentu wywierania mocy ochronnej przez interpretację. Nie wynika to bowiem bezpośrednio z przepisów Ordynacji podatkowej. Moim zdaniem bezpośrednią moc ochronną interpretacja ma począwszy od momentu otrzymania przez podatnika postanowienia zawierającego interpretację. Jeśli więc przykładowo interpretację otrzymacie Państwo w grudniu 2014 r., to organ podatkowy ma zakaz wydawania innych decyzji w sprawie Waszych zobowiązań podatkowych począwszy od grudnia 2014 r. Co do okresu wcześniejszego moim zdaniem można tutaj mówić o pośredniej mocy ochronnej interpretacji, związanej z zasadą zaufania (o czym jeszcze na zakończenie).
W drugim przypadku skutek ochronny związany jest z niewydaniem przez organ podatkowy interpretacji w terminie 4-miesięcznym. Wówczas bowiem interpretację staje się - i wywiera wszelkie skutki ochronne - samo stanowisko podatnika. Następuje to z momentem upływu terminu do wydania interpretacji. Jeśli więc przykładowo wniosek złożony został 30 października 2014 r., to ostateczny termin do wydania interpretacji (po jego ewentualnym przedłużeniu), to 28 luty 2015 r. Od dnia 1 marca 2015 r. zacznie zatem Was ochraniać Wasze stanowisko. Należy przy tym podkreślić, że zgodnie z tym, co przyjęto w orzecznictwie i praktyce – termin 3-miesięczny dotyczy wydania interpretacji, natomiast doręczona wnioskodawcy może być ona w terminie późniejszym. Istotne jest to, aby data wydania interpretacji (widniejąca na interpretacji) nie była późniejsza niż owe 3 miesiące po otrzymaniu wniosku przez organ podatkowy.
W okresie pomiędzy udzieleniem zgodnej z jego stanowiskiem interpretacji (ewentualnie do czasu upływu terminu do wydania interpretacji) podatnik nie jest w żaden sposób chroniony. Pojawiły się nawet głosy, w których wskazywano, że wnioski podatników o interpretację mogą być dobrym źródłem wiadomości o tym, gdzie szukać ewentualnych nieprawidłowości. Były obawy, że podatnicy składający wniosek o interpretację "załapią się" na kontrolę podatkową lub postępowanie podatkowe dotyczące kwestii, jakie przedstawili we wniosku o interpretację. Jak dotychczas obawy te się raczej nie sprawdzają (a przynajmniej brak takich gremialnych sygnałów od podatników). Nawet gdyby taka sytuacja miała miejsce, to moim zdaniem wówczas występuje skutek, który można by określić jako pośrednią moc ochronną interpretacji. Tego rodzaju postępowanie organu - który wykorzystywałby wnioski o interpretację przeciwko podatnikowi - stanowiłoby bowiem naruszenie zasady zaufania, określonej w art. 121 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - dalej o.p. Powołany przepis stanowi bowiem, że postępowanie podatkowe powinno być prowadzone w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych. Tego rodzaju postępowanie zaś z pewnością nie służy budowaniu zaufania do organów podatkowych. Ewentualne decyzje wydane przeciwko podatnikowi w zakresie określonym we wniosku o interpretację - jako wydane z naruszeniem zasady zaufania - powinny podlegać uchyleniu (jako wydane z naruszeniem przepisów postępowania mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy).
Jeśli zgodzić się z treścią dokonanej przez organ podatkowy interpretacji, to zobowiązanie podatkowe powstało w momencie wskazanym przez organ (w związku z powstaniem wówczas obowiązku podatkowego).
Jeśli nie zadeklarowaliście Państwo podatku należnego w tym właśnie okresie, to w deklaracji wykazaliście zaniżonej zobowiązanie. W związku z tym po upływie terminu jego płatności powstała zaległość podatkowa (w tej części, w jakiej nie zadeklarowano i nie zapłacono podatku należnego w zakresie dotyczącym tego zdarzenia o wątpliwym terminie powstania obowiązku podatkowego).
Przepis art. 53 § 1 o.p. stanowi, że od zaległości podatkowych, z zastrzeżeniem art. 54, naliczane są odsetki za zwłokę. Zgodnie z art. 53 § 4 o.p. odsetki za zwłokę naliczane są od dnia następującego po dniu upływu terminu płatności podatku lub terminu, w którym płatnik lub inkasent był obowiązany dokonać wpłaty podatku na rachunek organu podatkowego.
W przepisach art. 54 § 1 o.p. podaje się wyczerpujący katalog okoliczności, w przypadku zaistnienia których nie nalicza się odsetek za zwłokę. Nie wymieniono tam okresu, jaki upływa pomiędzy złożeniem wniosku o interpretację a otrzymaniem interpretacji.
Także w przepisach art. 14a-14p o.p. (tj. w regulacjach dotyczących wydawania interpretacji prawa podatkowego) nie ma regulacji, która pozwalałyby na nienaliczanie odsetek za zwłokę w okresie pomiędzy złożeniem wniosku o interpretację a otrzymaniem interpretacji.
Tak więc odsetki za zwłokę powinniście naliczyć Państwo od dnia następnego po dniu powstaniu zaległości podatkowej. Nie można liczyć odsetek za zwłokę dopiero od dnia następnego po dniu doręczenia interpretacji indywidualnej (także gdy jest ona niekorzystna dla podatnika).

[Uwaga! Odpowiedź na to pytanie jest już nieaktualna od 1 I 2015 r.]