Prawa, obowiązujące w okręgu sądowym białostockim w zakresie sądownictwa.

USTAWA
z dnia 31 lipca 1919 r.
o prawach, obowiązujących w okręgu sądowym białostockim w zakresie sądownictwa.

Art.  1.

Przepisy, dotyczące zarządu i wymiaru sprawiedliwości, w szczególności przepisy, dotyczące urządzenia sądownictwa, obrony sądowej, dyzlokacji sądów, wynagrodzenia urzędników wymiaru sprawiedliwości, przepisy ustawy o notarjacie, przepisy przechodnie do Ustawy Postępowania Cywilnego, przepisy dotyczące prawa i postępowania karnego, tudzież kosztów sądowych i egzekucyjnych, obecnie obowiązujące w okręgu sądu apelacyjnego Warszawskiego, rozciąga się niniejszem na okrąg sądowy białostocki, o ile w następnych artykułach nie zrobiono pod tym względem wyjątku.

Art.  2.

W okręgu białostockim zachowuje moc obowiązującą dotychczasowe prawo cywilne, handlowe, materjalne i formalne oraz wekslowe.

Art.  3.

Na okrąg sądowy białostocki rozciąga się moc ustawy hipotecznej 1818 r. i prawa o przywilejach i hipotekach 1825 r., oraz wszelkich uzupełniających te ustawy przepisów. Będą one tam miały zastosowanie odpowiednie do właściwości miejscowego prawodawstwa.

Przy pierwiastkowej regulacji hipotecznej nieruchomości, gdy udowodnione zostało, że rejestr wieczysty lub inne ważne dokumenty, mogące służyć za podstawę do stwierdzenia tytułu do nieruchomości lub innego prawa rzeczowego, uległy zniszczeniu, zwierzchność hipoteczna może z urzędu zarządzić wszelkie właściwe środki celem umożliwienia stronie stwierdzenia jej praw, w szczególności w braku innych dowodów władna jest na żądanie strony zarządzić w tym celu badanie świadków, które prowadzone będzie trybem, w Ustawie Postępowania Cywilnego wskazanym.

Minister Sprawiedliwości mocen jest przedłużać terminy do regulacji hipotecznej, przewidziane w art. 23 prawa o przywilejach i hipotekach 1825 r.

Art.  4.

W okręgu białostockim będzie miał odpowiednie zastosowanie: a) dekret o rejestrze handlowym z dnia 7 lutego 1919 r. (Dzien. Pr. № 14 poz. 164); b) rozporządzenie w przedmiocie przedłużenia terminów wekslowych w okręgu sądu apelacyjnego Warszawskiego z dnia 16 czerwca 1919 r. (Dz. Pr. № 50 poz. 328), i c) dekret o zawieszeniu biegu terminów i przedawnień z dn. 16 stycznia 1919 r. (Dz. Pr. № 9 poz. 121).

Art.  5.

Jeżeli w przepisach ustawowych kwoty pieniężne, określające karę lub grzywnę, oznaczone są w walucie rublowej, natenczas należy je przeliczać według stosunku 1 rb. = 2 mk. W innych wypadkach przy przeliczaniu na walutę markową kwot, oznaczonych w rublach, będą miały zastosowanie dotychczas obowiązujące w okręgu sądowym białostockim rozporządzenia o walucie. W szczególności będą przeliczane: a) należności, płatne przed 19 grudnia 1917 r. i niezapłacone we właściwym czasie z winy dłużnika według kursu 1 rb. = 2 mk.; b) inne należności, płatne przed 19 grudnia 1917 r., tudzież należności, płatne po 18 grudnia 1917 r., będą w odpowiednich wypadkach przeliczane według kursu 1 rb. = 1 mk. 50 fen. i c) należności powstałe po 31 grudnia 1917 r., dotyczące procentów i rat amortyzacyjnych, tudzież wszelkie należności, powstałe po 15 września 1918 r. według kursu 1 rb. = 1 mk.

Art.  6. 1

(uchylony).

Art.  7.

Znosi się istniejące w okręgu sądowym białostockim opieki stanowe, jako to opieki szlacheckie, sądy sieroce i t. p. Obowiązki urzędów opiekuńczych w tym okręgu sprawują sądy pokoju. Sprawy, dotyczące opieki i przekraczające na mocy rosyjskiego prawa cywilnego właściwość niższych urzędów opiekuńczych (art. 277, 374, 376, 377, 378, 381 i in. części pierwszej tomu dziesiątego Zbioru Praw Cesarstwa Rosyjskiego), należeć będą do właściwości sądu okręgowego.

Art.  8.

Sprawy, przejęte przez sądy polskie, a prowadzone w b. sądach niemieckich oraz sądach obywatelskich, będą rozpoznawane przez sądy, powołane na podstawie niniejszej ustawy stosownie do ich właściwości, określonej w przepisach przechodnich do Ust. Post. Cywilnego lub Karnego.

Wyroki warunkowe, wydane przez b. sądy okupacyjne, w zastosowaniu do przepisów obowiązującej Ustawy Post. Cywilnego, uznawane będą za decyzje przedstanowcze, odpowiadające decyzjom incydentalnym.

Art. 41 przepisów przechodnich do Ust. Post. Cywiln. nie będzie miał zastosowania do spraw, przejętych przez sądy polskie.

Art.  9.

Art. 13 ogólnej ustawy włościańskiej (oddzielny dodatek do tomu IX Zbioru Praw Cesarstwa Rosyjskiego) oraz przepisy o nabywaniu, zastawie i dzierżawie własności nieruchomej w dziewięciu guberniach zachodnich (załącznik do artykułu 698 uwaga 2 części pierwszej tomu X Zbioru Praw) nie mają zastosowania do okręgu białostockiego.

Art.  10.

W razie braków i wątpliwości, wynikających przy stosowaniu niniejszej ustawy, stosować należy w drodze analogji przepisy, obowiązujące w okręgu sądu apelacyjnego Warszawskiego.

Art.  11.

Przepisy wykonawcze w rozwinięciu niniejszej ustawy w miarę potrzeby wydawać będzie Minister Sprawiedliwości.

Art.  12.

Ustawa niniejsza otrzymuje moc obowiązującą od 1 sierpnia 1919 roku.

1 Art. 6 uchylony przez art. 6 pkt 5 ustawy z dnia 16 lipca 1925 r. o zmianach w urządzeniu sądownictwa, przepisach postępowania cywilnego i w przepisach o kosztach sądowych, obowiązujących w b. zaborze rosyjskim (Dz.U.25.91.637) z dniem 8 października 1925 r.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz. Praw P. Pol.1919.64.382

Rodzaj: Ustawa
Tytuł: Prawa, obowiązujące w okręgu sądowym białostockim w zakresie sądownictwa.
Data aktu: 31/07/1919
Data ogłoszenia: 12/08/1919
Data wejścia w życie: 01/08/1919