Katarzyna Nocuń: Zarządzanie promocją zdrowia i profilaktyką dotyczy tylko systemu ochrony zdrowia? Czy jest to umiejętność, którą można wykorzystać w innych obszarach?

Marta Pawłowska: Zarządzanie promocją zdrowia to zdecydowanie zagadnienie interdyscyplinarne i wymagające zaangażowania wielu sektorów. W krajach o rozwiniętej polityce społeczno-zdrowotnej - w odpowiedzi na wzrost zachorowań na choroby cywilizacyjne - podejmowana jest współpraca międzysektorowa (zdrowie, edukacja, sport, pomoc społeczna, rolnictwo, także kultura i finanse). Takie kraje dysponują planami strategicznymi dedykowanymi zdrowiu społecznemu, a poszczególne ministerstwa realizują kierunkowe wytyczne wyznaczone w planach strategicznych, najczęściej w ścisłej współpracy z samorządem terytorialnym.

Przykładami krajów o podobnych praktykach są Dania, Francja, Hiszpania, Wielka Brytania czy Republika Czeska. Polski system ochrony zdrowia potrzebuje zdecydowanie wzmocnienia promocji zdrowia, wyznaczenia nowych priorytetów i kierunków zmian oraz ich zarządczego „ukorzenienia” w polityce społeczno-zdrowotnej państwa, z uwzględnieniem skutecznego modelu współpracy międzysektorowej.

Czytaj w LEX: Zastosowanie product placement w ochronie zdrowia >>>

 

Zarządzanie promocją zdrowia jest zagadnieniem wielowątkowym, a wiedza i kompetencje, do których się odnosi, wymagają stałego modyfikowania, zwłaszcza w tak dynamicznie rozwijającej się rzeczywistości, jak dziś. Pandemia jest przykładem takiego determinantu o dużej sile rażenia – stworzenie i zarządzenie strategią promocji zdrowia tzw. człowieka popandemicznego wymaga dodatkowych mechanizmów i narzędzi w stosunku do 15-10 lat wcześniej.

I takie właśnie wielokierunkowe analityczne spojrzenie na promocję zdrowia, w celu syntezy na rzecz skutecznego zarządzania w obszarze promocji zdrowia w Polsce, jest jedną z ambicji naszego nowego kierunku studiów podyplomowych.

Czytaj też: Ambroziewicz Maciej, Rola i pozycja lekarza profilaktyka wobec pracodawcy i pracowników >>

 

 

Na czym polega zarządzanie promocją zdrowia/profilaktyką chorób? Kto korzysta z takich usług? Gdzie otwiera się rynek na tego rodzaju usługi? 

Zarządzanie promocją zdrowia i profilaktyką chorób w sposób efektywny i skuteczny musi precyzować cele nadrzędne i cele szczegółowe, wskazywać mechanizmy i narzędzia, a także wskaźniki jakości i mierniki efektywności. Celem finalnym musi być zawsze wzrost wartości zdrowotnej. Oba obszary (profilaktyka chorób oraz promocja zdrowia) powinny się uzupełniać symbiotycznie. W zależności od grupy docelowej i celu szczegółowego, działania powinny się uzupełniać, generując wzrost świadomości oraz zmianę postaw społecznych na bardziej aktywne prozdrowotnie z jednej strony, a stymulując decydentów systemu do optymalizacji interwencji służących zdrowiu i profilaktyce chorób z drugiej strony.

Czytaj także na Prawo.pl: Narodowy program ma promować zdrowie w Polsce>>
Czytaj w LEX: Profilaktyka 40 plus – warunki udziału świadczeniodawcy i zasady finansowania >>>

W Polsce mamy dziś wielu świetnych specjalistów zdrowia publicznego, mamy aktywnych specjalistów działających w promocji zdrowia lub w profilaktyce chorób – w administracji rządowej i samorządowej, w placówkach służby zdrowia i oświaty, w placówkach opieki społecznej czy różnych jednostkach biznesowych. Jednak w zdecydowanej większości, ci specjaliści nie mają przyswojonych kompetencji dotyczących zarządzania tymi obszarami, w tym ich synergii, komunikacji, interdyscyplinarności, priorytetyzacji, mierników efektów.

Dziś jest najwłaściwszy moment, by te kompetencje zinwentaryzować i uzupełnić o konieczne aspekty zarządcze i umiejętności managerskie. Przed nami ogromna zmiana w modelu funkcjonowania systemu ochrony zdrowia, w tym profilaktyki chorób i promocji zdrowia, dlatego potrzebujemy kadr z nowym, współczesnym spojrzeniem oraz liderów zmian, którzy będą w stanie skutecznie i sprawnie wprowadzić nowe modele i je rozwijać.

 

MERITUM Prawo medyczne w ochronie zdrowia ebook

Justyna Zajdel-Całkowska

Sprawdź  

Jakie wymierne korzyści może przynieść i komu umiejętne zarządzanie promocją zdrowia/profilaktyką chorób?

Największe korzyści może przynieść nam optymalizacja zasobów kadrowych i kompetencji dedykowanych profilaktyce i promocji zdrowia w instytucjach administracji rządowej i samorządowej. Zarządzanie przez cele, wdrożenie nowych narzędzi pozwalających na przystosowanie się do nowej rzeczywistości zdrowotnej i społecznej, spojrzenie interdyscyplinarne poprzez współpracę międzysektorową, a także rozwój kompetencji pracowników to tylko niektóre przykłady benefitów płynących z właściwego prowadzenia promocji zdrowia i profilaktyki chorób. Umiejętne zarządzanie w tym obszarze może skutkować również lepszym wykorzystaniem nowych technologii i systemów informacyjnych, rozwojem mierników jakości, właściwą priorytetyzacją zdrowia publicznego w kraju, czy wzrostem świadomości i postaw zdrowotnych populacji (w tym zdrowszym żywieniem, poprawą aktywności fizycznej i psychospołecznej, lepszą przyszłością dla dzieci i młodzieży, większym udziałem w badaniach profilaktycznych). Podejmowanie efektywnych działań nakierowanych na promocję zdrowia i profilaktykę chorób powoduje poprawę jakości opieki w obszarze profilaktyki, a tym samym wzrost wartości zdrowotnej.

Czy świadomość znaczenia profilaktyki zdrowotnej jest wystarczająca? Gdzie są ewentualne braki?

Obecnie brakuje masy krytycznej świadomości społecznej na temat roli profilaktyki chorób i promocji zdrowia, która powodowałaby zmiany postaw, lepsze wyroby zakupowe, zdrowszą organizację wolnego czasu, większy udział w badaniach profilaktycznych, więcej zaangażowania od strony pacjenta w pracę z lekarzem rodzinnym itp.  Wynika to z:

  • braku strategii narodowej w tym zakresie,
  • braku systemowej edukacji dzieci i młodzieży,
  • braku długofalowych, zaplanowanych, kroczących przez lata kampanii prozdrowotnych,
  • braku specjalistów patrzących na te obszary zarządczo,
  • braku prestiżu pracy osób zajmujących się profilaktyką i promocją zdrowia (oczywiście za wyjątkiem lekarzy),
  • braku wystarczającej społecznej wiary w takie „niepoważne” dbanie o zdrowie jak dieta, ruch czy sen versus „poważne” jak powszechna i postępująca medykalizacja. Wierzymy w pigułki, lecz nie wierzymy w medycynę stylu życia.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.